Engelbert Humperdinck

Engelbert Humperdinck (ur. 1 września 1854 w Siegburgu; zm. 27 września 1921 w Neustrelitz) – niemiecki kompozytor. Tworzył muzykę kameralną i sceniczną. Znany jest głównie jako twórca opery Jaś i Małgosia (niem. Hänsel und Gretel). Kilka jego kompozycji stało się znanymi pieśniami ludowymi np. Brüderchen, komm tanz mit mir i Ein Männlein steht im Walde. (wyznanie katolickie)

Engelbert Humperdinck 1854
Engelbert Humperdinck.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Gustav (1823–1902), nauczyciel w gimnazjum w Siegburgu, od 1877 dyrektor seminarium w Xanten, pisarz, syn Engelberta, lekarza w Vreden koło Münster i Marii Cathariny Ellerbeck; matka Gertrud (1835–1903), córka Franza Xavera Hartmanna (1794–1853), sekretarza katedry i kapelmistrza w Paderborn i Helene Evers; siostra Adelheid (1858–1916), pisarka, napisał tekst do opery Jaś i Małgosia (niem. Hänsel und Gretel; dzieci syn i 3 córki.

Życiorys

Jeszcze przed ukończeniem 7 roku życia Engelbert Humperdinck otrzymywał lekcje gry na fortepianie i już w wieku szkolnym powstały jego pierwsze kompozycje. Na życzenie ojca zaczął początkowo studiować architekturę, ale już w 1872 r. przeniósł się do Konserwatorium Kolońskiego, gdzie jego nauczycielami byli m.in. Ferdinand von Hiller (1811-1885), Eduard Mertke (1833-1895), Isidor Seiss (1840-1908), wiolonczelista Jacques Rensburg (1846-1910), kompozytor Friedrich Gernsheim (1839-1916). W 1876 r. otrzymał nagrodę frankfurckiej fundacji Frankfurter Mozart-Stiftung, co zapewniło mu niezależność finansową na 4 lata i umożliwiło zamieszkanie w Monachium w 1877 roku. Dzięki protekcji Hillera został tutaj prywatnym uczniem Franza Lachnera (1803-1890), ale jednocześnie studiował w Królewskiej Szkole Muzycznej kontrapunkt u Josefa Gabriela von Rheinbergera (1839-1901), grę na fortepianie i organach u Karla Baermanna (1839-1913) i Otto Hiebera (1848-1897) oraz historię muzyki u Wilhelma Heinricha Riehla (1823-1897). W przeciwieństwie do swoich nauczycieli Hillera i Lachnera, przeciwników Richarda Wagnera (1813-1883), doceniał twórczość tego kompozytora i po otrzymaniu stypendium Mendelssohn-Stipendium (1879) spotkał Wagnera w Neapolu (1880).

Spotkanie to zaowocowało zaproszeniem do Bayreuth, gdzie w 1881/82 był asystentem Wagnera podczas przygotowywania prapremiery Parsifala. Zapoznał się z wagnerowskim sposobem komponowania i okres ten stał się "najbardziej owocnym czasem jego studiów". Już w 1881 r. otrzymał nagrodę fundacji Meyerbeer-Stiftung, która umożliwiła mu odwiedzenie w 1881 r. Rzymu i Paryża, jak również pobyt w grudniu 1882 r. w Wenecji, gdzie ostatni raz spotkał Wagnera, który nadaremnie proponował go jako kierownika orkiestry w szkole muzycznej Liceo Musicale e Società Benedetto Marcello. W 1883 r. Humperdinck udał się przez Paryż do Hiszpanii i Maroko. W tym samym roku bezskutecznie ubiegał się o posadę drugiego kapelmistrza w teatrze miejskim w Kolonii i uniwersyteckiego dyrektora muzycznego w Bonn. W 1884 r., po pobycie w Bayreuth, udał się do Monachium jako asystent Hermanna Leviego (1839-1900). Jesienią 1885 r. przyjął posadę profesora teorii muzyki i kompozycji w konserwatorium w Barcelonie. W 1887 r. otrzymał powołanie do Konserwatorium Kolońskiego. W latach 1887/88 pisał artykuły o koncertach muzycznych do czasopisma Bonner Zeitung i w 1888 r. przyjął posadę lektora w wydawnictwie B. Schott's Söhne w Moguncji. Tutaj stał się mentorem Hugo Wolfa (1860-1903). W 1890 r. został profesorem w konserwatorium Dr. Hoch’s Konservatorium we Frankfurcie nad Menem i jednocześnie redaktorem muzycznym w czasopiśmie Frankfurter Zeitung.

Od 1897 r. dzięki sukcesowi opery Hänsel und Gretel wystawionej w Weimarze przez Richarda Straussa (1864-1949) zyskał niezależność finansową i zamieszkał w Boppard, gdzie poświęcił się swojej twórczości. W listopadzie 1900 r. został powołany do klasy mistrzowskiej kompozycji w Akademii Sztuki w Berlinie jako następca Martina Blumnera (1827-1901), a po Maxie Bruchu (1838-1920) kierował klasą teorii muzyki i kompozycji. Tutaj komponował między innymi muzykę sceniczną dla Maxa Reinhardta (1873-1943).

Engelbert Humperdinck odbył liczne podróże do południowej Hiszpanii, Maroka i Włoch (1905), Algierii, Tunezji, Egiptu, Damaszku i Korfu (1914), Budapesztu (1897, 50 wystawienie opery Hänsel und Gretel), Nowego Jorku (1905 Hänsel und Gretel, 1910 Königskinder) i Londynu (1911 Mirakel). Po przebytym w 1912 r. udarze mózgu nie wyzdrowiał zupełnie i w 1920 r. zrezygnował ze swoich zobowiązań i wycofał ze służby państwowej. Po kolejnym udarze zmarł 27 września 1921 w Neustrelitz.

Dzieła (wybór)

  • Die Wallfahrt nach Kevlaar : balladana mezzosopran, tenor, chór i orkiestra, tekst: Heinrich Heine], 1878-1887.
  • Weihnachten wiersz Adelheid Wette, 1890.
  • Harzipere (dramat muzyczny), 1868, libretto: ?
  • Perla (śpiewogra), 1868, libretto: ?
  • Claudine von Villa Bella(opera), 1868–1872, libretto: Johann Wolfgang von Goethe.
  • Das Glück von Edenhall (ballada) 1879-83.
  • Fedelma (fragment opery), 1883, libretto: Ernst von Wolzogen.
  • Schneewittchen (wodewil), 1888, libretto: Adelheid Wette (1858–1916).
  • Hänsel und Gretel (opera), 1893, libretto: Adelheid i Hermann Wette.
  • Märchenoper in 3 Bildern, 1893.
  • Die sieben Geislein (śpiewogra), 1895, libretto: Adelheid Wette.
  • Königskinder, 1894, libretto: Elsa Bernstein (pod pseudonimem Ernst Rosmer)
  • Melodram in 3 Akten, 1895–1897.
  • Maurische Rhapsodie, 1898.
  • Märchenoper in 3 Akten1908–1910.
  • Dornröschen (opera), 1902, libretto: Elisabeth Ebeling (1828–1905) i Bertha Filhés (1819-po 1887).
  • Die Heirat wider Willen (opera komiczna), 1902–1905, libretto: Hedwig Humperdinck (wg Alexandre Dumas).
  • Bübchens Weihnachtstraum (pastorałka), 1906, libretto: Gustav Falke.
  • Die Marketenderin (śpiewogra), 1913, libretto: Robert Misch (1860–1929).
  • Gaudeamus (śpiewogra), 1915–1919, libretto: Robert Misch.

Literatura

  • Horst Heussner: „Humperdinck, Engelbert” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 10, Duncker & Humblot, Berlin 1974, s. 58 (online).

Linki

Autor: Roman Penkała