Louis Aragon
Louis Aragon (ur. 3 października 1897 w Paryżu; zm. 24 grudnia 1982 tamże) – francuski powieściopisarz, poeta i dziennikarz, jeden z założycieli paryskiego dadaizmu i surrealizmu. Po zerwaniu z surrealizmem w 1932 r. w pełni związał się z Francuską Partią Komunistyczną, do której wstąpił w 1927 r., oraz z literacką doktryną realizmu socjalistycznego. Z Elsą Triolet tworzył jedną z najbardziej emblematycznych par w literaturze francuskiej XX wieku. Kilka zbiorów Aragona jest jej dedykowanych, a jego dzieła często nawiązują do dzieł jego partnerki.
- Autor: Roman Penkała
Simone de Beauvoir
Simone de Beauvoir, właściwie Simone Lucie Ernestine Marie Bertrand de Beauvoir (ur. 9 stycznia 1908 w Paryżu; zm. 14 kwietnia 1986 tamże) – francuska pisarka, filozofka i feministka. Angażująca się politycznie autorka licznych powieści, opowiadań, esejów i pamiętników uważana jest za przedstawicielkę egzystencjalizmu. Dzięki zekranizowanym w 1984 r. przez Claude'a Chabrola powieściom L’Invitée (1943; Zaproszona) i Cudza krew (1945; fr. Le sang des autres) zyskała uznanie jako pisarka. Światowy sukces powieści Druga płeć (1949; fr. Le deuxième sexe) uważany jest za kamień milowy w literaturze feministycznej, a autorka stała się najbardziej znaną intelektualistką francuską. W 1954 r. otrzymała Nagrodę Goncourta za powieść Mandaryni (fr. Les mandarins). Była współpracowniczką i partnerką życiową filozofa Jean-Paula Sartre’a.
- Autor: Roman Penkała
Gustave Courbet
Jean Désiré Gustave Courbet (ur. 10 czerwca 1819 w Ornans koło Besançon; zm. 31 grudnia 1877 w La-Tour-de-Peilz (Szwajcaria)) - francuski malarz i rzeźbiarz, główny przedstawiciel realizmu francuskiego i autor terminu „realizm” w odniesieniu do współczesnego mu nurtu artystycznego. Jego malarstwo wywoływało skandal wśród współczesnych i zainteresowanie nielicznych prywatnych kolekcjonerów. Jego admiratorzy cenili go wyżej niż Tycjana czy Rubensa, a przeciwnicy uważali go za pacykarza, wielkiego szarlatana bez talentu.
Swoje płótna pokrywał ciemnym, prawie czarnym, tłem z asfaltu, od którego przechodził do wyrazistości, szczegółów postaci i pejzaży, nakładając na nie akcenty jaśniejszych kolorów. Technikę tę zapożyczył z flamandzkiej szkoły malarskiej. Jeśli podkład nie został odizolowany werniksem szelakowym, smoła ta z czasem przebija się przez farbę i ma tendencję do ciemnienia i niebezpiecznego pękania powierzchni jego obrazów.
- Autor: Roman Penkała
Salvador Dalí
Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech, od 1982 roku marqués de Dalí de Púbol (ur. 11 maja 1904 w Figueres (Katalonia), zm. 23 stycznia 1989 tamże) – hiszpański malarz, grafik, pisarz, rzeźbiarz i scenograf. Jako jeden z przedstawicieli surrealizmu należy do najbardziej znanych malarzy XX wieku. Około 1929 roku znalazł własny styl – świat nieświadomości, który pojawia się w snach. Topniejące zegary, kule i płonące żyrafy stały się znakami rozpoznawczymi w malarstwie Salvadora Dalí. Jego kunszt techniki malarskiej pozwolił mu malować obrazy w stylu dawnych mistrzów, przypominającym późniejszy fotorealizm. Poza światem marzeń sennych częstymi tematami są u artysty odurzenie, gorączka i religia; często w obrazach uwieczniał żonę Galę.
Sympatia Salvadora Dalí do hiszpańskiego dyktatora Francisco Franco, ekscentryczny styl bycia oraz późne prace prowadzą często obecnie do kontrowersji przy ocenianiu jego postaci i dzieł.
- Autor: Roman Penkała
Robert Delaunay
Robert Victor Félix Delaunay (ur. 12 kwietnia 1885 w Paryżu; zm. 25 października 1941 w Montpellier) - francuski malarz, twórca i czołowy przedstawiciel orfizmu, autor pism dotyczących teorii sztuki. Bliskie związki (korespondencyjne, artystyczne, a nawet przyjacielskie) łączyły go z poetami Guillaume'em Apollinaire'em, Blaise'em Cendrarsem, rosyjskimi malarzami Wasilijem Kandinskim i Michelem Łarionowem, niemieckimi malarzami Augustem Macke i Franzem Marc oraz słowackim malarzem Gezą Szoblem. Jego żona, Sonia Delaunay, była malarką i dekoratorką. Związany był z artystami należącymi do nurtu dadaistycznego i surrealistycznego, którym wykonał kilka portretów, nie przejmując jednak ich punktu widzenia i wizji artystycznych. Łączyła go silna i trwała przyjaźń z poetą Tristanem Tzarą.
- Autor: Roman Penkała
Voltaire
Voltaire, pol. Wolter, właśc. François-Marie Arouet (ur. 21 listopada 1694 w Paryżu, zm. 30 maja 1778 tamże) – francuski pisarz i filozof, jeden z najbardziej poczytnych autorów epoki oświecenia. We Francji wiek XVIII nazywany jest „wiekiem Voltaire'a" (fr. le siècle de Voltaire). Jako poeta i dramaturg pisał w pierwszej kolejności dla wykształconego mieszczaństwa francuskiego, jako filozof dla całej europejskiej klasy wyższej epoki oświecenia, której członkowie zwykle opanowali język francuski i czytali dzieła francuskojęzyczne częściowo w oryginale. Wiele jego pism odniosło szybko sukces i przetłumaczono na inne języki europejskie, w tym na język polski. Dzięki świetnej znajomości angielskiego i włoskiego publikował także teksty w tych językach. Dużą część życia spędził w Holandii, Anglii, Niemczech i Szwajcarii.
Poprzez krytykę absolutyzmu i feudalizmu, jak również światopoglądowego monopolu Kościoła katolickiego był pionierem oświecenia i istotnym prekursorem rewolucji francuskiej. Jego precyzyjny i zrozumiały styl, często sarkastyczny żart i sztuka ironii są często uważane za niedościgłe. Wiele jego pism znalazło się w opracowanym przez Kościół katolicki indeksie ksiąg zakazanych Index librorum prohibitorum.
„Życiorys Woltera – pisze jego biograf Condorcet – winien być historią postępu; historią wpływu jaki wywarł na przekonania swojego czasu; wreszcie historią długiej wojny z przesądami, którą im wypowiedział w młodości, a prowadził do ostatniej chwili.” O sobie Wolter napisał : „Zrobiłem w swoim czasie więcej niż Luter i Kalwin”. Hermann Haettner zauważa: „on wyniósł na powszedni targ, to, co dotąd było w milczeniu i tajemnicy chowaną nauką odosobnionych kółek.”
- Autor: Roman Penkała