Louis Aragon
Louis Aragon (ur. 3 października 1897 w Paryżu; zm. 24 grudnia 1982 tamże) – francuski powieściopisarz, poeta i dziennikarz, jeden z założycieli paryskiego dadaizmu i surrealizmu. Po zerwaniu z surrealizmem w 1932 r. w pełni związał się z Francuską Partią Komunistyczną, do której wstąpił w 1927 r., oraz z literacką doktryną realizmu socjalistycznego. Z Elsą Triolet tworzył jedną z najbardziej emblematycznych par w literaturze francuskiej XX wieku. Kilka zbiorów Aragona jest jej dedykowanych, a jego dzieła często nawiązują do dzieł jego partnerki.
- Autor: Roman Penkała
Simone de Beauvoir
Simone de Beauvoir, właściwie Simone Lucie Ernestine Marie Bertrand de Beauvoir (ur. 9 stycznia 1908 w Paryżu; zm. 14 kwietnia 1986 tamże) – francuska pisarka, filozofka i feministka. Angażująca się politycznie autorka licznych powieści, opowiadań, esejów i pamiętników uważana jest za przedstawicielkę egzystencjalizmu. Dzięki zekranizowanym w 1984 r. przez Claude'a Chabrola powieściom L’Invitée (1943; Zaproszona) i Cudza krew (1945; fr. Le sang des autres) zyskała uznanie jako pisarka. Światowy sukces powieści Druga płeć (1949; fr. Le deuxième sexe) uważany jest za kamień milowy w literaturze feministycznej, a autorka stała się najbardziej znaną intelektualistką francuską. W 1954 r. otrzymała Nagrodę Goncourta za powieść Mandaryni (fr. Les mandarins). Była współpracowniczką i partnerką życiową filozofa Jean-Paula Sartre’a.
- Autor: Roman Penkała
Gustave Courbet
Jean Désiré Gustave Courbet (ur. 10 czerwca 1819 w Ornans koło Besançon; zm. 31 grudnia 1877 w La-Tour-de-Peilz (Szwajcaria)) - francuski malarz i rzeźbiarz, główny przedstawiciel realizmu francuskiego i autor terminu „realizm” w odniesieniu do współczesnego mu nurtu artystycznego. Jego malarstwo wywoływało skandal wśród współczesnych i zainteresowanie nielicznych prywatnych kolekcjonerów. Jego admiratorzy cenili go wyżej niż Tycjana czy Rubensa, a przeciwnicy uważali go za pacykarza, wielkiego szarlatana bez talentu.
Swoje płótna pokrywał ciemnym, prawie czarnym, tłem z asfaltu, od którego przechodził do wyrazistości, szczegółów postaci i pejzaży, nakładając na nie akcenty jaśniejszych kolorów. Technikę tę zapożyczył z flamandzkiej szkoły malarskiej. Jeśli podkład nie został odizolowany werniksem szelakowym, smoła ta z czasem przebija się przez farbę i ma tendencję do ciemnienia i niebezpiecznego pękania powierzchni jego obrazów.
- Autor: Roman Penkała
Salvador Dalí
Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech, od 1982 roku marqués de Dalí de Púbol (ur. 11 maja 1904 w Figueres (Katalonia), zm. 23 stycznia 1989 tamże) – hiszpański malarz, grafik, pisarz, rzeźbiarz i scenograf. Jako jeden z przedstawicieli surrealizmu należy do najbardziej znanych malarzy XX wieku. Około 1929 roku znalazł własny styl – świat nieświadomości, który pojawia się w snach. Topniejące zegary, kule i płonące żyrafy stały się znakami rozpoznawczymi w malarstwie Salvadora Dalí. Jego kunszt techniki malarskiej pozwolił mu malować obrazy w stylu dawnych mistrzów, przypominającym późniejszy fotorealizm. Poza światem marzeń sennych częstymi tematami są u artysty odurzenie, gorączka i religia; często w obrazach uwieczniał żonę Galę.
Sympatia Salvadora Dalí do hiszpańskiego dyktatora Francisco Franco, ekscentryczny styl bycia oraz późne prace prowadzą często obecnie do kontrowersji przy ocenianiu jego postaci i dzieł.
- Autor: Roman Penkała
Robert Delaunay
Robert Victor Félix Delaunay (ur. 12 kwietnia 1885 w Paryżu; zm. 25 października 1941 w Montpellier) - francuski malarz, twórca i czołowy przedstawiciel orfizmu, autor pism dotyczących teorii sztuki. Bliskie związki (korespondencyjne, artystyczne, a nawet przyjacielskie) łączyły go z poetami Guillaume'em Apollinaire'em, Blaise'em Cendrarsem, rosyjskimi malarzami Wasilijem Kandinskim i Michelem Łarionowem, niemieckimi malarzami Augustem Macke i Franzem Marc oraz słowackim malarzem Gezą Szoblem. Jego żona, Sonia Delaunay, była malarką i dekoratorką. Związany był z artystami należącymi do nurtu dadaistycznego i surrealistycznego, którym wykonał kilka portretów, nie przejmując jednak ich punktu widzenia i wizji artystycznych. Łączyła go silna i trwała przyjaźń z poetą Tristanem Tzarą.
- Autor: Roman Penkała
Paul Éluard
Paul Éluard, właściwie Eugène-Émile-Paul Grindel (ur. 14 grudnia 1895 w Saint-Denis koło Paryża; zm. 18 listopada 1952 w Charenton-le-Pont koło Paryża) – francuski poeta, który przyłączył się do dadaizmu i obok André Bretona został jednym z filarów surrealizmu. Związany był z francuską partią komunistyczną. Uważa się go za poetę ruchu oporu, a po wojnie jego działania na rzecz pokoju nigdy nie osłabły. Inspirację jego liryki miłosnej stanowiła jego żona Gala, która stała się jego muzą.
- Autor: Roman Penkała
Magnus Hirschfeld
Magnus Hirschfeld (ur. 14 maja 1868 w Kołobrzegu; zm. 14 maja 1935 w Nicei) – niemiecki lekarz, seksuolog, jeden z ojców założycieli ruchu wyzwolenia homoseksualnego. Jako pierwszy naukowo i całościowo badał ludzką seksualność (założył Instytut Seksuologiczny w Berlinie). Walczył przeciwko prześladowaniu homoseksualistów niemieckich na podstawie paragrafu 175. Narodowi socjaliści postrzegali Hirschfela jako zagrożenie dla bezpieczeństwa i dla wzrostu populacji „rasy aryjskiej”. (wyznanie mojżeszowe, potem monista)
- Autor: Roman Penkała
Karl Lagerfeld
Karl Otto Lagerfeld (ur. 10 września 1933 w Hamburgu; zm. 19 lutego 2019 w Neuilly-sur-Seine) – niemiecki projektant mody, stylista, wydawca i fotograf. Bardzo wcześnie ujawnił zainteresowanie modą. W 1954 roku Yves Saint Laurent i Karl Lagerfeld otrzymali nagrodę Międzynarodowego Sekretariatu Wełny (IWS, pierwsze wcielenie Międzynarodowej Nagrody Woolmark). W 1965 roku został dyrektorem artystycznym włoskiego domu mody Fendi w Rzymie, w 1983 domu mody Chanel, a także swojej własnej marki. Równocześnie, w latach 70-tych, pracował dla domu mody Chloé. W ostatnich latach działalności nadzorował około dwudziestu kolekcji rocznie. Jako postmodernista mieszał elementy przeszłości i historii domów mody, którymi kierował, z nowoczesnymi odniesieniami.
Poza tym uczestniczył w licznych projektach kooperacyjnych w dziedzinie mody, reklamy, dizajnu (ang. design), fotografii i sztuki. W wyniku ponad sześćdziesięcioletniej działalności i wpływu na międzynarodowy świat mody określany był przez prasę jako „cesarz Karl” czy „car mody”. Jego osobistymi znakami firmowymi były: biały upudrowany warkocz, wysoka stójka w koszuli i ciemne okulary przeciwsłoneczne; do początku 2000 roku występował publicznie z ręcznym wachlarzem[1]. (wyznanie katolickie)
- Autor: Roman Penkała
Gérard de Nerval
Gérard de Nerval, właściwie Gérard Labrunie (ur. 22 maja 1808 w Paryżu; zm. 26 stycznia 1855 tamże) – francuski pisarz, poeta i prekursor surrealizmu, za życia uważany za marginalnego przedstawiciela romantyzmu, ale obecnie jego teksty oddziałują silniej niż wielu jego renomowanych kolegów z jego czasów. Jego opowiadanie „Aurelia” fascynowało później Baudelaire'a, Prousta i surrealistów. André Breton w pierwszym „Manifeście surrealizmu” napisał: „Nerval w cudowny sposób posiada ducha, którego potrzebujemy.”
- Autor: Roman Penkała
Camille Pissarro
Jacob Abraham Camille Pissarro (ur. 10 lipca 1830 w Charlotte Amalie (Duńskie Indie Zachodnie obecnie: Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych); zm. 13 listopada 1903 w Paryżu) – francusko-duński malarz, teoretyk anarchizmu, jeden z najznamienitszych przedstawicieli francuskiego impresjonizmu i neoimpresjonizmu. Malował francuskie życie wiejskie, zwłaszcza pejzaże i sceny chłopów pracujących w polu, ale znany jest także ze scen z Montmartre'u oraz wokół Luwru i Tuileries, gdzie przebywał. Jego uczniami byli Paul Cézanne, Paul Gauguin, Jean Peské i Henri-Martin Lamotte.
- Autor: Roman Penkała
Susan Sarandon
Susan Sarandon (ur. 4 października 1946 w Nowym Jorku) – amerykańska aktorka i producentka. W 1996 roku otrzymała Oscara za rolę Helen Prejean w filmie Przed egzekucją.
- Autor: Roman Penkała