Alfabetyczna lista nazwisk

Johann Wolfgang von Goethe

Johann Wolfgang von Goethe (tytuł szlachecki od 1782; ur. 28 sierpnia 1749 we Frankfurcie nad Menem; zm. 22 marca 1832 w Weimarze) – niemiecki poeta, rysownik, weimarski mąż stanu i przyrodnik. (wyznanie ewangelickie)

Goethe uważany jest za jednego z najwybitniejszych niemieckojęzycznych poetów i najbardziej uniwersalnych umysłów. Od napisania pierwszych większych poematów stał w centrum niemieckiego życia duchowego. Pozycję tę utrzymał przez całe swoje długie życie i jego oddziaływanie trwa do dzisiaj.
Jako dwudziestosześciolatek został zaproszony na dwór weimarski, gdzie spędził resztę życia. Był przyjacielem księcia Karola Augusta (1757–1828), ministrem, sprawował różne inne urzędy i kierował przez ćwierć wieku dworskim teatrem.
Literackie prace Goethego obejmują lirykę, dramaty, epikę, pisma autobiograficzne, z zakresu teorii sztuki i literatury, jak również przyrodnicze. Duże znaczenie literackie ma jego obszerna korespondencja. Był prekursorem i reprezentantem nurtu literackiego Sturm und Drang (burza i napór). Jego powieść Cierpienia młodego Wertera uczyniła go znanym w całej Europie.
Goethe zaliczany jest razem z Friedrichem Schillerem (1759–1805), Johannem Gottfriedem Herderem (1744–1803) i Christophem Martinem Wielandem (1733–1813) do klasyków weimarskich. Jego powieść Lata nauki Wilhelma Meistra stała się poprzedniczką niemieckojęzycznego typu powieści Bildungsroman (powieść o formowaniu), a Faust zyskał renomę najwybitniejszego dzieła niemieckiej literatury. Na starość postrzegany był zagranicą jako reprezentant ducha Niemiec. Do dzisiaj liczne wiersze, dramaty i powieści Goethego zaliczane są do szczytowych osiągnięć literatury światowej.

Gustav Klimt

Gustav Klimt (ur. 14 lipca 1862 roku w Baumgarten, dziś w Penzing, 14 dzielnicy Wiednia, zm. 6 lutego 1918 w Wiedniu) – austriacki malarz i grafik. Jeden z założycieli Secesji Wiedeńskiej i jej pierwszy prezydent.

Obrazy Gustava Klimta przedstawiają często emanujące erotyzmem postacie kobiece jako wyraz ludzkich związków życiowych i uczuć takich jak nadzieja, miłość i śmierć. Z tego też powodu stał się bardzo poszukiwanym portrecistą kobiet w Wiedniu.

Twórczość Klimta podzielić można na kilka okresów: historyzm (1879–80), inspiracja antykiem (1886–1891, monumentalne prace w Burgtheater i Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu), impresjonizm (Schubert przy fortepianie (1896), Młoda kobieta w fotelu (1896), Portret damy (1897), Dama (kobieta) przy kominku (1897/98), Dama (kobieta) w fotelu (1897/98) oraz portret Sonji Knip (1898)) i od 1897 r. secesja. Od połowy lat 90-tych XIX wieku użył w kilku obrazach złotego tła, co ukazyje wpływ sztuki japońskiej (japonizm). Zastosowanie złota w obrazach jest charakterystyczne dla Gustava Klimta.

Marcin Luter

Marcin Luter (ur. 10 listopada 1483 w Eisleben, zm. 18 lutego 1546 tamże) – niemiecki czołowy przywódca Reformacji, profesor teologii, współtwórca luteranizmu, autor 95 tez przybitych na drzwiach kościoła w Wittenberdze, uczestnik dysput religijnych i prekursor współczesnego języka niemieckiego.

Chciał odnowić skostniały Kościół katolicki w oparciu o cztery fundamentalne zasady: sola scriptura – jedynie Pismo, sola fide – jedynie wiara, sola gratia – jedynie łaska, solus Christus – jedynie Chrystus. Wbrew zamiarom Marcina Lutra jego działania doprowadziły do rozłamu na łonie Kościoła katolickiego, z którego w pierwszej fazie Reformacji wyodrębnił się m.in. Kościół ewangelicko-luterański, u którego podstaw leżą: Pismo Święte, w części dogmaty pierwotnego Kościoła i pisma wyznaniowe Kościoła ewangelicko-luterańskiego, które zredagowane zostały na początku Reformacji wittenberskiej przez Marcina Lutra i innych teologów luterańskich jak na przykład Filip Melanchton. Wynikiem przeprowadzonej przez Marcina Lutra Reformacji były daleko idące zmiany w społeczeństwie i kulturze europejskiej.

Thomas Mann

Paul Thomas Mann (pol. Tomasz Mann; ur. 6 czerwca 1875 w Lubece; zm. 12 sierpnia 1955 w Zurychu) – niemiecki prozaik i eseista, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1929), uznawany za jednego z najwybitniejszych nowelistów XX wieku. Po wydanej w 1901 pierwszej powieści Buddenbrookowie napisał kolejne nowele i opowiadania takie jak Tonio Kröger (1903), Tristan (1903) i Śmierć w Wenecji (1911). W powieści Czarodziejska góra (1924) kontynuował tradycję europejskiej powieści o formowaniu (Bildungsroman). Sceptyczno-ironiczny dystans autora do postaci jest też znamienną cechą kolejnych noweli m.in. Mario i czarodziej (1930), trylogii Józef i jego bracia ( 1933–1943) oraz powieści Doktor Faustus (1947).

Thomas Mann początkowo zajmował stanowisko sceptyczne wobec zachodniej demokracji, ale na początku lat dwudziestych XX w. stał się przekonanym zwolennikiem i obrońcą Republiki Weimarskiej. Podczas rządów nacjonalistycznych emigrował w 1933 r. do Szwajcarii, a w 1938 do Stanów Zjednoczonych Ameryki, gdzie w 1944 r. przyjął obywatelstwo amerykańskie. Kiedy w Stanach Zjednoczonych zaczęła się kampania antykomunistyczna i oskarżono go o popieranie komunizmu, opuścił w 1952 r. Amerykę i zamieszkał w Szwajcarii.(wyznanie ewangelickie)

Richard Wagner

Wilhelm Richard Wagner (pol. Ryszard Wagner; ur. 22 maja 1813 w Lipsku; zm. 13 lutego 1883 w Wenecji) – niemiecki kompozytor, dramaturg, poeta, pisarz, reżyser teatralny i dyrygent. Zmienił zdolność wyrazu muzyki romantycznej i podstawy praktyczne opery przez to, że akcję dramatyczną tworzył jako syntezę sztuki i pod tym kątem pisał libretta, muzykę i didaskalia (wskazówki autora dla wystawiających jego sztuki). Zorganizował Festiwal Wagnerowski w Bayreuth, gdzie przedstawiane są wyłącznie jego dzieła. Jego innowacje w harmonice wpłynęły na rozwój muzyki nowoczesnej.

Opublikowane pismo Das Judenthum in der Musik spowodowało, że zaliczono go do obsesyjnych orędowników antysemityzmu. (wyznanie ewangelickie)

Max Weber

Max Weber, właściwie Maximilian Carl Emil Weber (ur. 21 kwietnia 1864 w Erfurcie, zm. 14 czerwca 1920 w Monachium) – niemiecki socjolog, historyk, ekonomista, prawnik, religioznawca i teoretyk polityki. Uważany jest za jednego z klasyków socjologii, jak również kulturoznawstwa i nauk społecznych. Stworzone przez niego teorie i pojęcia miały wielki wpływ na socjologię gospodarczą, religii, polityki i prawa. Z jego nazwiskiem łączona jest teza „protestantyzm – kapitalizm”, zasada „wolności oceny” oraz odróżnienie „etyki poglądów” od „etyki odpowiedzialności”.

Max Weber jest obok Ferdinanda Tönniesa i Georga Simmela jednym z trzech założycieli niemieckiej socjologii. Uważany jest za twórcę socjologii władzy i obok Émile'a Durkheima za założyciela socjologii religii. Obok Karola Marksa zalicza się do wybitnych klasyków socjologii gospodarki. Przyczynił się także do rozwoju innych dziedzin socjologi takich jak: socjologia prawa, organizacji i muzyki. Oprócz materiałowych analiz historycznych wniósł znaczący wkład do metodologii i teorii współczesnej historii.

Do jego najbardziej znanych i rozpowszechnionych prac należą rozprawy z lat 1904 i 1905 z zakresu socjologii wydane pt. Etyka protestancka a duch kapitalizmu (Die protestantische Ethik und der 'Geist' des Kapitalismus) i wydane pośmiertnie przez jego żonę Mariannę Weber pismo Gospodarka i społeczeństwo (Wirtschaft und Gesellschaft, 1921/22). (wyznanie ewangelickie)