Walter Leistikow
Walther Rudolf Leistikow (ur. 25 października 1865 w Bydgoszczy (wówczas niem. Bromberg); zm.24 lipca 1908 w Berlinie) – niemiecki malarz i grafik, współzałożyciel „Zrzeszenia XI” i „Secesji Berlińskiej”.
Znaczenie Waltera Leistikowa polegało oprócz jego dokonań artystycznych przede wszystkim na wkładzie w rozwój Berlina jako czołowego niemieckiego miasta sztuki. Jako malarz odkrył bogactwo krajobrazów wokół Berlina. Zaliczany jest do przedstawicieli niemieckiego impresjonizmu w malarstwie.
 |
| Portret Waltera Leistikowa wykonany w 1893 przez Lovisa Corintha (1858–1925). Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia
- Ojciec: Friedrich Heinrich Karl (1820–93), aptekarz i kupiec.
- Matka: Bertha Cäcilie (1837–1912), córka aptekarza Ferdinanda Hoyera z Bydgoszczy i Amalie Thiel.
- Ożenił się: w Berlinie w 1894 z Anną (1863–1950), córką hurtownika Henrika Mohra w Kopenhadze i Margrete Hvalsoe.
- Dzieci: córka Gerda (ur. 1896) i syn Gunnar (ur. 1903).
Życiorys
Po ukończeniu gimnazjum w Bydgoszczy Walter Leistikow rozpoczął w marcu 1883 studia w Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie u Antona von Wernera (1843–1915). Jednak już po pół roku został relegowany z uczelni z powodu braku talentu. Z tego powodu uczył się prywatnie u pejzażystów Hermanna Eschke (1823–1900) (do 1885) i Hansa Gude (1825–1903) (do 1887).
Od 1890 do 1893 uczył w berlińskiej Kunstschule. Kontakt z młodymi literatami (Max Halbe (1865–1944), Otto Erich Hartleben (1864–1905), Gerhart Hauptmann (1862–1946), Arno Holz (1863–1929), Hugo von Tschudi (1851–1911)) zainspirował go do własnej twórczości literackiej i w 1896 opublikował powieść Na progu (Auf der Schwelle). Pod pseudonimem „Walter Selber“ pisał od 1892 liczne artykuły polemiczne dotyczące kwestii współczesnej sztuki i stanowiska polityki wobec sztuki. Opowiadał się w nich za nowoczesnością, za uwolnieniem sztuki od oficjalnych trendów i przeciw wilhelmizmowi, który reprezentował Anton von Werner. Wychodząc z takich idei, założył w 1892 razem z Maxem Liebermannem (1847–1935), Franzem Skarbiną (1849–1910) i Ludwigiem Hofmannem (1861–1945) „Vereinigung der XI”. („Zrzeszenie XI”).
Początkowe prace Waltera Leistikowa były pod wpływem realistycznych pejzaży Andreasa Achenbacha (1815–1910), ale przez pewien czas ewoluowały w kierunku symbolizmu, w którym uwidaczniało się zetknięcie z sztuką Arnolda Böcklina (1827–1901) i Edvarda Muncha (1863–1944). Zwłaszcza pod wrażeniem skandynawskich krajobrazów i sztuki duńskiego malarza Jensa Ferdinanda Willumsena (1863–1958) rozwinął przestronny styl pejzażu i porzucił idealizm na rzecz zabarwionych lokalnie "majestatycznych, wydłużonych przedstawień natury". To dekoracyjne stylizowanie opisu krajobrazu zastosował także w sztuce stosowanej; stworzył projekty mebli, dywanów, zasłon i tapet, parawanów, witraży oraz winiet, w których dominowały stylizowane nordyckie pejzaże i motywy zwierzęce. Stylizacja stała się podstawowym jego środkiem i całkowicie zerwał więź z naturalną kolorystyką. Jednak w późnych latach 90-tych odszedł od dekoracyjnej stylizacji i powrócił do naturalistycznego odzwierciedlania natury. W monumentalnych przedstawieniach przyrody, w których malował lasy i jeziora, znalazł ostatecznie własny styl.
Wykluczenie w 1898 obrazu Krajobraz wieczorny nad Grunewaldsee Waltera Leistikowa, podczas wystawy sztuki w Berlinie, stało się powodem do założenia w 1899 „Secesji Berlińskiej”, której był głównym organizatorem. Głównie dzięki jego dążeniom podczas wystaw „Secesji Berlińskiej” zaprezentowane były pierwszy raz prace, nieznanych dotąd w Berlinie i całych Niemczech, malarzy francuskiej moderny. Berlin stał się centrum postępowego dążenia artystycznego w Niemczech. Ostatnim organizacyjnym dokonaniem Waltera Leistikowa było założenie w 1904 wspólnie z Harrym Grafem Kesslerem (1868–1937), Maxem Klingerem (1857–1920), Lovisem Corinthem (1858–1925), Maxem Slevogtem (1868–1932), Maxem Liebermannem i Alfredem Lichtwarkiem (1852–1914) Związku Niemieckich Artystów (Deutsche Künstlerbund) w Weimarze.
Walter Leistikow zastrzelił się 24 lipca 1908 podczas pobytu w sanatorium Hubertus w Berlinie-Schlachtensee będąc w ostatnim stadium długoletniej choroby syfilistycznej. Pochowany został na cmentarzu Friedhof Steglitz w Berlinie.
Obrazy (wybór)
- Krajobraz wydmowy na Rugii (Dünenlandschaft auf Rügen), 1886.
- Praczki na brzegu jeziora (Wäscherinnen am Seeufer), 1886.
- Cegielnie w Eckernförde (Ziegeleien in Eckernförde), 1887.
- Pomorska plaża morska (Pommerscher Strandsee), 1887.
- Breege na Rugii ( Breege auf Rügen), 1888.
- Przed cmentarzem wiejskim (Vor dem Dorfkirchhof), 1890.
- Lovis Corinth, 1893.
- Brzozy w lesie (Birken im Wald), 1894.
- Jezioro Grunewaldsee, 1895.
- Brandenburski pejzaż wieczorny (Märkische Abendlandschaft), 1897.
- Dom w Danii (Haus in Dänemark), 1898.
- Las (Wald), 1898.
- Wydmy na Juist (Dünen auf Juist), 1900.
- Wysokie sosny nad Grunewaldsee (Hohe Kiefern am Grunewaldsee), 1901.
- Góry norweskie (Norwegisches Gebirge), 1902.
- Łany zbórz (Kornfelder, ok. 1903.
Literatura
- Lovis Corinth: Das Leben Walter Leistikows. Ein Stück Berliner Kulturgeschichte. Paul Cassirer, Berlin 1910.
- Klaus Merx: "Leistikow, Walter" w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 14, Duncker & Humblot, Berlin 1985, ISBN 3-428-00195-8, s. 163 (online).
Linki
- Prace Waltera Leistikowa i o nim w Deutsche Digitale Bibliothek.