Adolf Michaelis

Adolf Michaelis, właściwie Adolf Theodor Friedrich Michaelis (ur. 22 czerwca 1835 w Kilonii; zm. 12 sierpnia 1910 w Strasburgu) – niemiecki profesor archeologii w Greifswaldzie, Tybindze i Strasburgu. (wyznanie ewangelickie)

Adolf Michaelis
Adolf Michaelis.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: Gustav Adolph (1798–1848), lekarz położnik;
  • Matka: Julie (Juliane) z d. Jahn (1806–92);
  • Pradziadek: Johann David Michaelis (1717–1791), teolog ewangelicki i orientalista;
  • Wujek: Otto Jahn (1813–69), filolog klasyczny, archeolog, muzykolog i historyk literatury;
  • Żona: 1) Luise (1841–69), córka rzeźbiarza Eduarda Schmidta von der Launitza (1797–1869) i Therese von Soiron (1803–61), 2) od 1874 Minna (1842–1924), córka filozofa Friedricha Adolfa Trendelenburga (1802–72) i Ferdinande Becker (1811–93);
  • Szwagier: Friedrich Adler (1827–1908), architekt i archeolog;
  • Dzieci: syn z 1) małżeństwa oraz 3 synów i córka z 2).

Życiorys i twórczość

Adolf Michaelis uczęszczał w latach 1844–53 do szkoły uczonych (Gelehrtenschule) w rodzinnym mieście. Po maturze studiował filologię klasyczną i archeologię początkowo w Lipsku u wujka Otto Jahna, a od 1854/55 w Berlinie, gdzie słuchał wykładów m.in. Eduarda Gerharda, Augusta Boeckha i Ernsta Curtiusa. W 1857 roku doktoryzował się dysertacją o Horacym u Petera Wilhelma Forchhammera. Po studiach udał się do Rzymu, gdzie przez trzy lata pracował jako nauczyciel domowy u rzeźbiarza Carla Steinhäusera. W 1860 roku otrzymał razem z Alexandrem Conze stypendium podróżne Niemieckiego Instytutu Archeologicznego. Obaj udali się do Grecji, skąd Michaelis wrócił wiosną 1861 roku przez Toskanię i Florencję i odbył krótkie podróże do muzeów w Londynie i Paryżu. W 1861 roku habilitował się w Kilonii z zakresu filologii klasycznej i archeologii. Jako profesora archeologii i kierownika zbioru odlewów powołano go jesienią 1862 roku do Greifswaldu. W 1865 roku został profesorem zwyczajnym filologii klasycznej i archeologii oraz dyrektorem zbiorów archeologicznych w Tybindze. Jesienią 1872 roku został profesorem zwyczajnym archeologii oraz dyrektorem zbiorów antycznych i odlewów w Strasburgu, gdzie pracował do śmierci.

Na pracę Michaelisa duży wpływ wywarli jego nauczyciele August Boeckh i Otto Jahn. W centrum jego zainteresowań znajdowały się przede wszystkim antyczna topografia Attyki i Aten, muzeografia, recepcja antyku i historia archeologii. Już w czasie pierwszego semestru studiów Otto Jahn zaangażował go do publikacji Beschreibung der Vasensammlung König Ludwigs in der Pinakothek zu München (Opis zbioru waz króla Ludwika w Pinakotece w Monachium). Na jego zainteresowanie muzeografią wpłynął w Berlinie Eduard Gerhard, który zlecił mu przygotowanie rejestru do Griechische Mythologie (Mitologia grecka). Po własnych pracach dotyczących zbiorów antycznych w Neapolu (1859), Atenach (1861) i Londynie (1862) interesował się przede wszystkim angielskimi zbiorami prywatnymi, czego efektem była obszerna monografia Antique Sculptures in Great Britain (Rzeźby antyczne w Wielkiej Brytanii, 1882, suplement 1884/85), która do dziś nie została prześcignięta. Ukoronowaniem jego badań dotyczących Aten było pismo Der Parthenon (1871).

W badaniach Adolf Michaelis wykorzystywał głównie starsze źródła i szkicowniki, z poglądami rzymskimi, a także Codex Escurialensis (1902, 1906). Wprawdzie nie był pierwszym, który zajmował się starymi szkicownikami, to jednak prawdopodobnie najbardziej konsekwentnie pojmował ich ogromne znaczenie dla archeologii.

Po kilku wcześniejszych pracach dotyczących badań Johanna Joachima Winckelmanna (1865, 1867), Johanna Wolfganga von Goethego (1899) i historii instytucji naukowych, opublikował w 1906 roku Die archäologischen Entdeckungen des neunzehnten Jahrhunderts (Odkrycia archeologiczne XIX stulecia). Uczestniczył również w publikacji Handbuch der Kunstgeschichte (Podręcznik historii sztuki) Antona Springera. Pośmiertnie ukazała się w 1913 roku jego autorstwa biografia Otto Jahna z listami.

Adolf Michaelis zmarł 12 sierpnia 1910 w Strasburgu i został pochowany na tamtejszym cmentarzu Saint-Louis. Jego nagrobek jest kopią greckiej steli palmetowej z Muzeum Archeologicznego Ceramiki w Atenach. Na odwrocie steli wygrawerowany jest krótki napis w języku greckim: Ω / ΦΙΛΤAΤΕ / ΧAΙΡΕ ("Chwała tobie, najdroższy").

Pisma (wybór)

  • Über den jetzigen Zustand der Akropolis von Athen, 1861.
  • Due bassirilievi ateniesi, 1862.
  • Marsyas, 1864.
  • Die Verurtheilung des Marsyas auf einer Vase aus Ruvo, 1864.
  • Due Bassirilievi votivi, 1867.
  • Die griechische Kunst und die Monarchie, 1868.
  • Sophoclis Electra, 1872.
  • Griechische Bilderchroniken, 1873 (razem z Otto Jahnem).
  • Geschichte des Deutschen Archäologischen Instituts 1829 - 1879, 1879.
  • Rede über die Entwickelung der Archäologie in unserem Jahrhundert, 1881.
  • Ancient marbles in Great Britain, 1882.
  • Michelangelos Leda und ihr antikes Vorbild, 1885.
  • Die sogenannten ephesischen Amazonenstatuen, 1886.
  • Nochmals die Peliadenreliefs, 1888.
  • Demosthenes Epibomios, 1888.
  • Geschichte des Statuenhofes im Vaticanischen Belvedere, 1890.
  • Der Schöpfer der attalischen Kampfgruppen, 1893.
  • Attische Grabreliefs, 1893.
  • Handbuch der Kunstgeschichte. (razem z Antonem Springerem i Paulem Woltersem).
    • Tom 1: Das Altertum, 1895
    • Tom 2: Das Mittelalter, 1896
    • Tom 3: Die Renaissance in Italien, 1896
    • Tom 4: Neuere Zeit, 2 części, 1896
    • Tom 5: Das 19. Jahrhundert , 1906 (dodatkowo Max Osborn).
  • Führer durch das Archäologische Museum der Kaiser-Wilhelms-Universität Strassburg, 1897.
  • Die archäologischen Entdeckungen des neunzehnten Jahrhunderts, 1906.

Literatura

Artykuł jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Autor: Roman Penkała