Jens Juel
Jens (Jørgensen) Juel (ur. 12 maja 1745 w Balslev na wyspie Fionia; zm. 27 grudnia 1802 w Kopenhadze) – duński malarz, uważany za jednego z największych portrecistów Danii (zachowało się ok. 1000 jego portretów). (wyznanie ewangelickie)
 |
| Jens Juel, autoportret 1766 rok. |
Biografia
Jens Juel urodził się jako nieślubny syn Vilhelmine Elisabeth Juel, służącej na zamku Wedellsborg i prawdopodobnie Wedla lub szambelana Jensa Juela. Gdy miał rok mama wyszła za mąż za Jørgena Jørgensena, studiującego i uczącego w pobliskim Gamborgu, gdzie się wychowywał. Juel był uczniem Johanna Michaela Gehrmanna w Hamburgu, po czym uczęszczał do Królewskiej Akademii Sztuki w Kopenhadze.
W 1772 roku udał się z Kopenhagi przez Niemcy do Włoch. Po dłuższym pobycie w Hamburgu kontynuował podróż przez Drezno, gdzie do 1774 roku studiował u Antona Graffa. Do Rzymu dotarł przypuszczalnie jesienią 1774 roku. Tam sporządził między innymi portret duńskiego kolegi Nicolai Abildgaarda, który spłonął w 1884 roku. Jesienią 1776 roku podróżował z Rzymu do Paryża, skąd w lecie 1777 roku udał się do Szwajcarii, gdzie namalował między innymi portret przyrodnika Charlesa Bonneta. Kolejne zlecenia zatrzymały go w Szwajcarii do grudnia 1779 roku, po czym rozpoczął drogę powrotną do Kopenhagi, gdzie dotarł w kwietniu 1780 roku. W drodze powrotnej zatrzymał się w Hamburgu, gdzie poznał i namalował Friedricha Gottlieba Klopstocka.
W Kopenhadze Jens Juel został malarzem nadwornym, w 1782 roku członkiem Królewskiej Akademii Sztuki i w 1784 profesorem nadzwyczajnym. W 1786 został następcą profesora Johana Mandelberga. W latach 1795–1797 i 1799–1801 był dyrektorem Królewskiej Akademii Sztuki. Do grona jego uczniów należeli Caspar David Friedrich i Philipp Otto Runge.
Chociaż Juel jest znany przede wszystkim jako portrecista, to uprawiał od czasu do czasu malarstwo pejzażowe, które rozpoczął w Szwajcarii. Podczas gdy jego portrety należą do rokoko, jego malarstwo krajobrazowe wskazuje na tendencje realistyczne. „Można powiedzieć, że od Jensa Juela zaczyna się duński złoty wiek” – powiedział rzeźbiarz Ulf Rasmussen).
W Genewie zaręczył się z Dunką Susanne Holm, która w drodze powrotnej do Kopenhagi zmarła w październiku 1781 roku w Kilonii. W lutym 1790 roku ożenił się z Rosine Dørschel, córkę ogrodnika zamkowego Christoffera Dørschela (1719–1782). Małżonkowie mieli liczne potomstwo, z którego większość zmarła w wieku dziecięcym. Dwie jego córki, Julie (1791-1827) i Susanne (1793-1840), poślubiły jedna po drugiej malarza Christoffera Wilhelma Eckersberga.
Jens Juel zmarł 27 grudnia 1802 w Kopenhadze, pozostawiając w żałobie żonę z siedmiorgiem dzieci. Rosine Dørschel zmarła w 1831 roku. Pochowany został na cmentarzu Assistens w Kopenhadze.
Autoportret Jensa Juela został wydrukowany na banknotach 100 koron z serii 1972, które zostały wyemitowane około 1999 roku.
Obrazy
Jens Juel z żoną Rosine Dørschel, 1791.
Thomasine Gyllembourg, 1790.
Friedrich Gottlieb Klopstock, 1779.