Johannes Urzidil

Genealogia ↑

• Ojciec: Josef Uržidil, inżynier kolejnictwa;
• Matka: Elise z domu Metzeles (zm. 1900);
• Przybrana matka: od 1903 Marie Mostbeck;
• Rodzeństwo: z pierwszego małżeństwa matki miał siedmioro rodzeństwa przyrodniego;
• Ożenił się: w 1922 z poetką Gertrude Thieberger (1898–1977);

Życiorys ↑

Oboje rodzice Johannesa Urzidila byli wyznania mojżeszowego, ale przed ślubem konwertowali na katolicyzm. W latach 1906–14 uczył się w gimnazjum humanistycznym, po czym studiował germanistykę, slawistykę i historię sztuki na niemieckim uniwersytecie w Pradze, gdzie jednym z jego nauczycieli był August Sauer (1855–1926). Po rocznej służbie wojskowej w czasie I wojny światowej w 1916, ukończył w 1918 studia. W Pradze przebywał w kręgu literackim skupionym wokół Franza Werfela (1890–1945), Franza Kafki (1883–1924) i Maxa Broda (1884–1968), do którego należeli także Paul Kornfeld (1889–1942) i Willy Haas (1891–1973).

Od listopada 1918 był tłumaczem w niemieckim konsulacie w Pradze (od 1919 ambasada), od 1818 do 1939 korespondentem „Prager Tagblatt”, od 1921 „Berliner Börsen-Courier”, od 1922 „Wolffsche Telegraphenbureau” oraz od 1923 „Prager Bohemia”. W 1919 wydał tomik wierszy Sturz der Verdammten (Upadek przeklętych), który nosił cechy ekspresjonistyczne. W okresie Republiki Czechosłowackiej oprócz tekstów literackich napisał liczne artykuły o literaturze, sztuce, historii i polityce. W 1930 ukazał się drugi tomik wierszy Johannesa Urzidila zatytułowany Die Stimme (Głos) i w 1932 pierwsza wersja książki Goethe in Böhmen (Goethe w Czechach, nowe opracowanie 1962). Kolejnym sztandarowym jego dziełem stała się monografia Wenceslaus Hollar. Der Kupferstecher des Barock (1936).

Po przejęciu w 1933 władzy przez nazistów został zwolniony z pracy w niemieckiej ambasadzie oraz musiał zakończyć współpracę z prasą niemiecką. W następnych latach przebywał z żoną w Josefův důl w Górach Izerskich. W czerwcu 1939 opuścił Czechy i przez Włochy udał się do Anglii, skąd w 1941 emigrował do Stanów Zjednoczonych Ameryki, gdzie zamieszkał w Nowym Jorku. W Nowym Jorku zarabiał na utrzymanie jako rzemieślnik artystyczny, co znalazło wyraz w eseju Über das Handwerk (1954, O rzemiośle). W 1945 opublikował opowiadanie Der Trauermantel (Żałobnik), której bohaterem był Adalbert Stifter (1805–1868).

Po wojnie Johannes Urzidil pracował od 1951 w austriackim oddziale rozgłośni „Voice of America”. W 1956 ukazało się jego opowiadanie Die verlorene Geliebte (Utracona kochanka), które przyniosło mu uznanie jako „wielkiego trubadura tamtej na zawsze wymarłej Pragi” (Max Brod). Rodzinne miasto było też miejscem akcji kolejnej książki pt. Prager Triptychon (1960 Praski tryptyk). Tematyka czeska pojawiała się także w licznych jego artykułach i esejach m.in. w Die Tschechen und Slowaken (1960, Czesi i Słowacy).

Johannes Urzidil zmarł 2 listopada 1970 w Rzymie, w czasie podróży służbowej i został pochowany na tamtejszym cmentarzu Campo Santo Teutonico.

Dzieła (wybór) ↑

Literatura ↑

Linki ↑