Georgius Agricola

Georgius Agricola (właściwie Georg Bauer; ur. 24 marca 1494 r. w Glauchau; zm. 21 listopada 1555 r. w Chemnitz) był niemieckim humanistą, uczonym, lekarzem i filozofem, który został znany jako "ojciec mineralogii". Swoje nazwisko zlatynizował za namową Petrusa Mosellanusa (1493-1524).

Georgius Agricola. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Gregor Bauer (wzg. Pawer, zm. między 1518 a 1532), prawdopodobnie sukiennik i farbiarz w Glauchau, musiał być bogaty skoro 3 synów uczęszczało na uniwersytety; matka N.N. (zm. 1533); - ożenił się 1) ok. 1527 r. przypuszczalnie z Anną (zm. ok. 1540), wdową po zmarłym w 1523 r. Matthäusie Meyner, 2) w 1542 r. z Anną (zm. po 1580); miał 2 synów i 3 córki z drugiego małżeństwa.

Życiorys

Po ukończeniu szkoły łacińskiej w Zwickau, Georgius Agricola studiował od 1514 do 1517 r. w Lipsku teologię, filozofię i filologię m.in. u Petrusa Mosellanusa. W latach 1518-1522 pracował w Zwickau najpierw jako konrektor w szkole miejskiej, a później jako rektor w nowej grecko-łacińskiej szkole. Stworzył nowy typ szkoły łączący nauki humanistyczne z naukami związanymi z działalnością gospodarczą (rolnictwo, metrologia, rachunki i lekoznawstwo). W 1520 r. ukazała się jego gramatyka łacińska z pedagogicznym objaśnieniem. W latach 1522-1523 był asystentem Petrusa Mosellanusa w Lipsku.

Od 1523 do 1526 r.  Georgius Agricola studiował medycynę, filozofię i nauki przyrodnicze w Bolonii, Wenecji i Padwie. We Włoszech nabył tytuł doktora medycyny i doktora filozofii. W Wenecji był naukowym współpracownikiem drukarza Aldusa Manutiusa (1449-1515) i pomagał mu przy wydaniu dzieła greckiego lekarza Galena (ok. 130 - 200 n.e.). W latach 1527-1533 Agricola pracował jako lekarz miejski i aptekarz w mieście St. Joachimsthal (dzisiaj Jáchymov w Czechach), które było bogatym centrum wydobywczym srebra. Tutaj został mineralogiem, geologiem, jak również górnikiem i hutnikiem. W 1530 r. zrezygnował z posady lekarza miejskiego. Sławę przyniosła mu wydana w 1530 r. książka "Bermannus sive de re metallica". W ostatnich latach pobytu w Joachimsthal odbył liczne podróże naukowe do rejonów górniczych w Turyngii, Harzu oraz na Śląsku i Morawach. W tym czasie ukazało się także jego pismo wzywające do walki przeciw Turkom ("De bello adversus Turcas", 1531) i o masie i ciężarze ("De mensuris et ponderibus", 1533).

Lata 1533-1555 spędził w Chemnitz. Był tam lekarzem miejskim i historiografem saksońskiego domu książęcego. W 1546 r. został obywatelem miasta i członkiem rady miejskiej, a w latach 1546, 1547, 1551, 1553 był burmistrzem. Podczas wony szmalkaldzkiej wykonywał funkcje państwowe zlecone przez księcia Saksonii Moritza (1521-1553). Wykonywanie przez niego funkcji w radzie miasta i dla dworu książęcego oraz pozostanie przy wierze katolickiej doprowadziło go do ostrej sprzeczności ze społeczeństwem Chemnitz. W tych okolicznościach, po jego śmierci 21 listopada 1555 r., rada miejska odmówiła jego pochówku na cmentarzu w Chemnitz. Z inicjatywy przyjaciela i biskupa, Juliusa von Pfluga (1499-1564), Agricola został pochowany w katedrze w Zeitz.

Dzieła (wybór)

• Bermannus sive de re metallica, 1530.
• De bello adversus Turcas, 1531.
• De mensuris et ponderibus libri V, 1533.
• De ortu et causis subterraneorum libri V, 1546.
• De natura fossilium libri X, 1546.
• De precio metallorum et monetis liber III, 1550.
• De re metallica libri XII, 1556.

Literatura

• Wilhelm von Gümbel: „Agricola, Georgius.” W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 1, Duncker & Humblot, Leipzig 1875, s. 143 i s. 145 (online).
• Wilhelm Pieper: „Agricola, Georgius.” W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 1, Duncker & Humblot, Berlin 1953, ISBN 3-428-00182-6, s. 98-100 (online).

Linki

• Biografia , w: Agricola-Forschungszentrum Chemnitz.