Johann Christian von Schreber

Genealogia ↑

Ojciec Daniel Gottfried (1708-77), prawnik, w latach 1760-64 profesor filozofii kameralistyki na uniwersytecie w Bützow, w latach 1764-77 profesor kameralistyki w Lipsku, syn Johanna Davida (1669-1731) z Miśni, od 1716 r. rektora szkoły książęcej w Schulpforta; matka Henriette Philippine Rosenkranz (zm. 1761); - ożenił się w Lipsku w 1769 r. z Johanną Christiane Dorotheą von Schönfeld; bezdzietny.

Życiorys ↑

Po nauce w rodzinnym domu i ukończeniu Waisenhausgymnasium Schreber zaczął studiowanie medycyny, nauk przyrodniczych i teologii na uniwersytecie w Halle. Od października 1757 do kwietnia 1758 r. pracował w niemieckiej i łacińskiej szkole Franckesche Stiftungen w Halle założonej przez Augusta Hermanna Franckego. W czerwcu 1758 r. nabył pozwolenie do nauczania na tamtejszym uniwersytecie. Jeszcze jako student opublikował w 1758 r. pierwszą pracę naukową Lithographia Halensis, która w następnym roku poprawiona i rozszerzona ukazała się pod tytułem "Lithographia Halensis, exhibens lapides circa Halam Saxonum reperiundos systematice digestos, secundum classes et ordines, genera et species. Następnie kontynuował studia w Uppsali u Karola Linneusza. W 1760 r. otrzymał tytuł doktora medycyny po obronie pracy pt. Theses medicae.

Po powrocie do kraju podążył w 1761 r. za swoim ojcem jako lekarz do Pädagogikum (na prawach uniwersytetu) do Bützow. W 1764 r. przeniósł się razem z ojcem do Lipska, gdzie został sekretarzem Towarzystwa Ekonomicznego (Oeconomische Gesellschaft) i jednocześnie uczył na uniwersytecie. Jednym z jego uczniów był Adolf Traugott von Gersdorff. Początkiem 1769 r. ukazało się jego dzieło Beschreibung der Gräser (Opis traw), które łączyło botaniczne opisy z opisem ich przydatności oraz jednocześnie dokładne obrazowe przedstawienia taksonomicznych istotnych cech charakterystycznych umożliwiających ich rzeczywiste szukanie. W lecie 1770 r. rozpoczął pracę na uniwersytecie w Erlangen jako trzeci profesor medycyny. W tym samym czasie piastował profesurę kameralistyki na Wydziale Filozoficznym.

Wykłady Schrebera obejmowały ekonomię, przyrodę, metalurgię, botanikę, medycynę policyjną i dietetykę. Jako dyrektor założonego w 1771 r. Ogrodu Botanicznego proponował regularne demonstracje, również wycieczki w okolice Erlangen, kursy zielarstwa i fizjologii roślin. Po śmierci Heinricha Friedricha Deliusa (1720-1791) uczył przez krótki czas także chemii. W 1777 r. powierzono mu kierownictwo uniwersyteckim muzeum Naturhistorisches Museum, którego zbiory wykorzystał do napisania zoologicznego encyklopedycznego opisu Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur mit Beschreibungen (4 tomy, 1775-92). Dzięki temu dziełu jego nazwisko jest uwiecznione w licznych zoologicznych określeniach. Zafascynowany systemem klasyfikacji Karola Linneusza przetłumaczył na język niemiecki i wydał liczne jego pisma. Oczekiwaną powszechnie książkę Flora Germanica nie zrealizował m.in. z powodu okupacji francuskiej Erlangen w latach 1806-1810 i problemów zdrowotnych.

Schreber uważany był w swoim czasie za jedynego uczonego Erlangen o międzynarodowej randze. Prowadził korespondencję z naukowcami w całych Niemczech i z Europy (Skandynawia, Rosja, Anglia i Francja) oraz z uczonymi w Indii i Cejlonu (Sri Lanka), Oceanii, Karaibów i Stanów Zjednoczonych Ameryki. Utrzymywał kontakt z pietystamii i herrnhutami oraz wstawiał się w 90-tych latach XVIII w. za uciekinierami z Francji.

Dzieła (wybór) ↑

Literatura ↑

Linki ↑