Wilhelm Raabe

Wilhelm Raabe (pseudonim: Jakob Corvinus; ur. 8 września 1831 w Eschershausen; zm. 15 listopada 1910 w Brunszwiku) – pisarz niemiecki, przedstawiciel realizmu poetyckiego, znany z opowiadań, nowel i powieści krytykujących ówczesne społeczeństwo. Kilka lat mieszkał w Wolfenbüttel (z tego 6 jako pisarz), 8 lat w Stuttgarcie (od 1862) i prawie 40 w Brunszwiku.

Raabe był także malarzem. Pozostawił ponad 550 akwarel i rysunków, które pozostają w archiwum miejskim w Brunszwiku. (wyznanie ewangelickie)

 Wilhelm Raabe
Wilhelm Raabe.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Gustav Karl Maximilian Raabe (1800–1845), prawnik; matka Auguste Johanne Frederike Jeep (1807–1874); – ożenił się 24 lipca 1862 z Bertą Emilie Wilhelmine Leiste (1835–1914) z Wolfenbüttel; dzieci Margarethe (1863–1947), Elisabeth (ur. 1868), Klara (ur. 1872) i Gertrud (ur. 1876).

Życiorys

Wilhem Raabe urodził się 8 września 1831 w Eschershausen jako syn Gustava Karla Maximiliana Raabe (1800–1845) i jego żony Auguste Johanne Frederike z domu Jeep (1807–1874). Dzieciństwo i okres szkolny spędził w Holzminden (1836-42) i Stadtoldendorf (1842-45). Po śmierci ojca matka razem z nim i dwójką jego rodzeństwa przeprowadziła się do Wolfenbüttel, gdzie jej krewni zaliczani byli do wyższej klasy mieszczańskiej.

Po przerwaniu nauki szkolnej i w 1853 r. nauki zawodu księgarza w Magdeburgu bezskutecznie usiłował w Wolfenbüttel nadrobić zaległości i zdać maturę. Dzięki statusowi społecznemu mógł studiować filologię w Berlinie jako wolny słuchacz. W tym czasie napisał pierwszą powieść Die Chronik der Sperlingsgasse (Kronika Wróblego Zaułka) , którą wydał pod pseudonimem „Jacob Corvinus“. Książka ta była jego największym sukcesem literackim i finansowy.

Raabe napisał ok. 68 powieści, sporo opowiadań, nowel i kilka wierszy. Powieści Der Hungerpastor, Abu Telfan, Der Schüdderump należą do tzw. „trylogii stuttgarckiej”, która wcześniej uważana była za jego główne dzieło. Obecnie pierwszeństwo mają jednak inne opowiadania i powieści, m.in. Stopfkuchen, Horacker, Das Odfeld, Hastenbeck, Die Akten des Vogelsangs. Jego twórczość łączyła realizm pesymistyczny i humor. Zauważał powstałą rysę między dawnymi i nowymi czasami, między bezpieczeństwem i industrializacją techniczną, która odbywała się kosztem natury. Jego powieść Pfisters Mühle jest jedną z pierwszych opisujących degradację środowiska, zanieczyszczenie wody przez cukrownię. Na przykładzie losu sielankowego domu wycieczkowego, który musiał ulec nowo powstałej fabryce, pokazuje z pesymizmem ciemne strony postępu. Jednak żadna z jego książek nie uzyskała popularności pierwszego dzieła, chociaż znajdowały wielu czytelników.

W ostatnich ośmiu latach życia Wilhelm Raabe przerwał działalność pisarską i odbył kilka podróży. Wilhelm Raabe zmarł 15 listopada 1910 r. w Brunszwiku.

Dzieła (wybór)

  • Die Chronik der Sperlingsgasse, 1856 (pol. wyd. pt. Kronika Wróblego Zaułka, 1956)
  • Ein Frühling, Der Weg zum Lachen, 1857
  • Die alte Universität, Der Student von Wittenberg, Weihnachtsgeister, Lorenz Scheibenhart, Einer aus der Menge, 1858
  • Die Kinder von Finkenrode, Der Junker von Denow, Wer kann es wenden?, 1859
  • Aus dem Lebensbuch des Schulmeisterleins Michel Haas, Ein Geheimnis, 1860
  • Auf dunkelm Grunde, Die schwarze Galeere (pol. wyd. pt. Czarna galeria, 1948) , Der heilige Born, Nach dem großen Kriege, 1861
  • Unseres Herrgotts Kanzlei, Das letzte Recht, 1862
  • Eine Grabrede aus dem Jahre 1609, Die Leute aus dem Walde, Holunderblüte, Die Hämelschen Kinder 1863
  • Der Hungerpastor, Keltische Knochen, 1864
  • Else von der Tanne, Drei Federn, 1865
  • Die Gänse von Bützow, Sankt Thomas, Gedelöcke, 1866
  • Abu Telfan, 1867
  • Theklas Erbschaft, 1868
  • Im Siegeskranze, 1869
  • Der Schüdderump, Der Marsch nach Hause, Des Reiches Krone, 1870
  • Der Dräumling, 1872
  • Deutscher Mondschein, Christoph Pechlin, 1873
  • Meister Autor oder Die Geschichten vom versunkenen Garten, Höxter und Corvey, 1874
  • Frau Salome, Vom alten Proteus, Eulenpfingsten, 1875
  • Die Innerste, Der gute Tag, Horacker, 1876
  • Auf dem Altenteil, 1878
  • Alte Nester, Wunnigel, 1879
  • Deutscher Adel, 1880
  • Das Horn von Wanza, 1881
  • Fabian und Sebastian, 1882
  • Prinzessin Fisch, 1883
  • Villa Schönow, Pfisters Mühle, Zum wilden Mann, Ein Besuch, 1884
  • Unruhige Gäste, 1885
  • Im alten Eisen, 1887
  • Das Odfeld, 1888
  • Der Lar, 1889
  • Stopfkuchen, 1891
  • Gutmanns Reisen, 1892
  • Kloster Lugau, 1894
  • Die Akten des Vogelsangs, 1896
  • Hastenbeck, 1899
  • Altershausen (Fragment), 1902 (opublikowana w 1911)

Literatura

  • Ralf Georg Czapla: Raabe, Wilhelm Karl. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 21, Duncker & Humblot, Berlin 2003, ISBN 3-428-11202-4, s. 55–58. (online)
  • Wilhelm Fehse: Wilhelm Raabe. Sein Leben und seine Werke. Vieweg-Verlag, Braunschweig, 1937.
  • Karl Fricker: Wilhelm Raabes Stuttgarter Jahre im Spiegel seiner Dichtung. Stuttgart 1939.

Linki

Autor: Roman Penkała