Friedrich Wilhelm Schulz
Friedrich Wilhelm Schulz (przeważnie Wilhelm Schulz, po drugim małżeństwie w 1847 Wilhelm Schulz-Bodmer; ur. 13 marca 1797 r. w Darmstadt; zm. 9 stycznia 1860 r. w Hottingen (dzielnica Zurychu)) był heskim oficerem i radykalno-demokratycznym publicystą. Jego najbardziej znanym dziełem jest "Der Tod des Pfarrers Friedrich Ludwig Weidig". (wyznania ewangelickiego)
 |
| Friedrich Wilhelm Schulz. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia
Ojciec Adolph Schulz (1753–1823); matka Dorothea Friederike Vietor (zm. 1835); - ożenił się 1) w 1828 r. z córką pastora Caroline Sartorius (1801-1846, pomogła uciec Schulzowi w 1834 r. z więzienia Babenhausen, opiekowała się Georgiem Büchnerem przed jego śmiercią), 2) w 1847 r. z Kathariną Bodmer (1811–1883); bezdzietny.
Życiorys
Schulz w 1811 r. nie otrzymał promocji do następnej klasy i przerwał naukę w gimnazjum. Wstąpił do heskiego wojska, gdzie wkrótce jako oficer brał udział u boku Napoleona Bonaparte w toczącej się wojnie. W 1816 r. otrzymał urlop na okres studiów. Studiował w Gießen matematykę i nauki wojenne. Należał do tamtejszej korporacji studenckiej. Po dziesięciomiesięcznym pobycie w areszcie śledczym z powodu napisanych ulotek politycznych opuścił służbę wojskową. Po zwolnieniu z aresztu nadal uczęszczał na uniwersytet w Gießen, ale teraz studiował prawo. W 1831 r. w Erlangen otrzymał tytuł doktora po obronie pracy "Über das zeitgemäße Verhältnis der Statistik zur Politik".
W latach 1825-1831 był korespondentem i tłumaczem czasopisma " Hesperus. Encyclopädische Zeitschrift für gebildete Leser" Johanna Friedricha Cotta (1764-1832) oraz zaprzyjaźnił się z Carlem Theodorem Welckerem (1790-1869). W maju 1832 r. wziął udział w święcie Hambacher Fest. Publikowanie pism opozycyjnych "Deutschlands Einheit durch National-Repräsentation" (1832) i "Testament des deutschen Volksboten" (1833) doprowadziło do jego aresztowania. W 1834 r. sąd wojenny w Darmstadt skazał go na pięć lat więzienia.
30 grudnia 1834 uciekł dzięki pomocy żony z twierdzy Babenhausen, gdzie miał odbywać karę. Swoją ucieczkę opisał 12 lat później w "Briefwechsel eines Staatsgefangenen mit seiner Befreierin". Przez krótki czas przebywał w Strasburgu. Poznał tam Georga Büchnera (1813-1837). W 1835 r. udał się do Nancy, a w następnym roku pracował już jako privatdozent na uniwersytecie w Zurychu, gdzie prowadził wykłady na temat konstytucji i statystyki. Jesienią tego roku dołączył do niego Büchner. W tym czasie zaprzyjaźnił się z Gottfriedem Kellerem (1819-1890), Ferdinandem Freiligrathem (1810-1876), Georgiem Herweghiem (1817-1875) i rozwinął intensywną działalność pisarską. Pracował jako korespondent i redaktor m.in. dla "Augsburger Allgemeine Zeitung" i pisał artykuły dla "Staatslexikon" Karla von Rottecka i Welckera.
Po wybuchu rewolucji marcowej w 1848 r. wrócił do Darmstadt. Został powołany do przedparlamentu (Vorparlament) i wybrany do Frankfurckiego Zgromadzenia Narodowego, opowiedział się za stworzeniem wojska podlegającego parlamentowi, poparł wniosek ustanowienia samodzielnego państwa polskiego, odrzucił jako demokrata z frakcji "Westendhall" wybór króla Prus Fryderyk Wilhelm IV (1795-1861) na cesarza Niemiec. Po siłowym rozwiązaniu kadłubowego parlamentu w Stuttgarcie wrócił do Szwajcarii obawiając się aresztowania. Resztę lat wygnania w Szwajcarii spędził prowadząc walkę publicystyczną na rzecz rozbrojenia i stworzenia milicji ludowej, po której spodziewał się rozwiązania kwestii społecznych.
Jego główne dzieło "Die Bewegung der Produktion" (1843) wywarło silny wpływ na Karola Marksa.
Dzieła (wybór)
- Frag- und Antwortbüchlein über Allerlei, was im deutschen Vaterland besonders Noth thut. 1819.
- Irrthümer und Wahrheiten aus den ersten Jahren nach dem letzten Kriege gegen Napoleon und die Franzosen. 1825.
- Deutschlands Einheit durch National-Repräsentation. 1832.
- Was darf das deutsche Volk von seinen Landständen erwarten? 1833.
- Der Bund der Deutschen und Franzosen für Gründung eines nationalen Gleichgewichts in Europa. 1841.
- Der Tod des Pfarrers Dr. Friedrich Ludwig Weidig. 1843.
- Die Bewegung der Production. 1843.
- Die wahrhaftige Geschichte vom deutschen Michel und seinen Schwestern. 1843.
- Briefwechsel eines Staatsgefangenen und seiner Befreierin. 1846.
- Die österreichische Frage und das preußisch-deutsche Kaiserthum. 1849.
Literatura
- Johann August Ritter von Eisenhart: Schulz, Wilhelm. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 32, Duncker & Humblot, Leipzig 1891, s. 752.
- Helmut Berding: Schulz, Wilhelm Friedrich. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 23, Duncker & Humblot, Berlin 2007, ISBN 978-3-428-11204-3, s. 717.