Theodor von Sickel

Friedrich Adolf Theodor Ritter von Sickel (austriacki tytuł szlachecki Ritter od 1884; ur. 18 grudnia 1826 w Aken; zm. 21 kwietnia 1908 w Meran) – niemiecko-austriacki historyk mediewista i dyplomatyk (osoba badająca dokumenty od strony krytyki naukowej). (wyznanie ewangelickie)

Theodor Sickel
Theodor von Sickel.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Franz Sickel (1794–1842), filolog, ewangelicki teolog i pedagog, od 1817 rektor szkoły miejskiej w Schwanebeck koło Halberstadt, od 1819 nauczyciel w wyższej szkole dla dziewcząt w Magdeburgu, naczelny kaznodzieja w Aken, syn Karla Philippa (1765–1847), naczelnego pastora w Schwanebeck; matka Luise (1803–67), córka fabrykanta sukna Gottloba Heinricha Köchera (1770–1850) z Cönnern; – ożenił się 1) w 1867 (rozwód 1871) z Elise Greif z Berlina, 2) w 1873 z Anną (1843–1908), córką architekta Gottfrieda Sempera (1803–79) i Berthy Thimmig (1810–59); bezdzietny.

Życiorys

Theodor von Sickel pochodził z rodziny pastorów i uczonych. Po maturze zdanej w Magdeburgu w 1845 r. rozpoczął studia teologiczne w Halle, które kontynuował w latach 1847–50 w Berlinie, gdzie pod wpływem Karla Lachmanna (1793–1851) poświęcił się historii i filologii. Z powodu udziału w demokratycznych zgromadzeniach w 1848/49 został wydalony z Berlina. W 1850 r. uzyskał w Halle stopień doktora filozofii po obronie pracy zatytułowanej Ducatus Burgundiae quo modo et que jure translatus est ad gentem Valesiam. Jako polityczny emigrant, który pracował dla różnych niemieckich i austriackich gazet prowadził w latach 1850–53 w Paryżu badania dotyczące historii Burgundii i Lotaryngii. Dobre kontakty z kręgami dyplomatycznymi umożliwiły mu pobyt na południu Francji,Szwajcarii i wówczas jeszcze austriackim Mediolanie (1853/54). Misje naukowe na zlecenie francuskiego ministerstwa zaprowadziły go ponownie do Mediolanu, potem Wenecji i Turynu (1854/55) oraz Wiednia (1855/56). Dzięki przypadkowej znajomości z Ottokarem Lorenzem (1832–1904) został w 1855 r. docentem paleografii w Instytucie Austriackich Badań Historycznych. W 1861 r. był wyświęcony na protestanckiego prezbitera. Ostatecznie udało mu się jako jeszcze pruskiemu poddanemu wejść do austriackiej służby państwowej. W 1857 r. został profesorem nadzwyczajnym nauk pomocniczych historii, a w 1867 profesorem zwyczajnym historii i nauk pomocniczych historii. W 1869 r. objął tymczasowe kierownictwo w Instytucie Austriackich Badań Historycznych, a w 1873 r. został jego oficjalnym szefem. Tutaj poświęcił się nauce dyplomatyki, paleografii i chronologii.

W 1872 r. przyjęto go do niemieckiego projektu narodowego Monumenta Germaniae Historica (MGH), który zajmuje się edycją historycznych dokumentów dotyczących historii niemieckiej w średniowieczu. W wyniku reorganizacji MGH objął w 1875 r. kierownictwo nowo utworzonego oddziału dyplomatyki. W ramach tej działalności wydał ponad 1300 dokumentów z X wieku od Konrada I do Ottona III: Die Urkunden Konrads I., Heinrichs I. und Ottos I. (MGH Diplomata 1, 1879); Die Urkunden Ottos II. (MGH Diplomata 2/1, 1888); Die Urkunden Ottos III. (MGH Diplomata 2/2, 1893). Otwarcie archiwum watykańskiego w 1881 r., w czym miał udział, stworzyło możliwości badań w Rzymie dla austriackich historyków pod jego kierownictwem i założył w Rzymie w 1883 r. Istituto austriaco di studii storici (Austracki Instytut Historyczny). W 1891 r. wziął urlop jako profesor i zarządca Instytutu Austriackich Badań Historycznych i do 1901 r. poświęcił się kierowaniu rzymskim instytutem. Ostatnie lata życia spędził w Meran.

Dzięki "wynalezieniu metody krytyki dokumentu, która opierała się porównaniu pism" (Harry Bresslau (1848–1926) uchodzi za jednego z twórców metodycznych zasad nauk pomocniczych historii (przede wszystkim paleografii i dyplomatyki) w badaniu źródeł. Jego edycje i badania średniowiecznych i nowożytnych źródeł ustanowiły także nowe kryteria wydawnicze. Jego uczniami byli m.in. Franz Wickhoff (1853–1909) i Alois Riegl (1858–1905). Sickel był otwarty na wszelkiego typu nowości i w 1859 r. pierwszy raz zastosował fotografię do dokumentowania tablic Monumenta graphica.

Dzieła (wybór)

  • Beiträge zur Diplomatik, 8 tomów, 1861–1882.
  • Acta regum et imperatorum Karolinorum digesta et ennarata, 2 tomy, 1867.
  • Diplomata regum et imperatorum Germaniae, 2 tomy, 1879–1884.
  • Kaiserurkunden in Abbildungen, 11 części w latach 1890-1891 (współautor: Heinrich von Sybel).
  • Römische Berichte, 5 tomów, 1895-1901.

Literatura

Linki

Autor: Roman Penkała