Peter von Winter

Peter von Winter (ochrzczony 28 sierpnia 1754 w Mannheim; zm. 17 października 1825 w Monachium) – niemiecki kompozytor, nauczyciel śpiewu i kapelmitrz.

Peter Winter 1815
Peter von Winter.
Źródło: Wikimedia Commons

Życiorys ↑

Peter von Winter już w wieku dziesięciu lat grał jako skrzypek w mannheimskiej kapeli dworskiej, w 1773 r. był kontrabasistą, a od 1776 r. wiolonczelistą z tytułem „Hofmusicusa”. W tym samym czasie był kierownikiem prywatnej trupy śpiewaczej Theobalda Marchanda (1741–1800), która wystawiała niemieckie śpiewogry.

W Mannheim Winter był podobnie jak Franz Ignaz Danzi (1763–1826), a później Carl Maria von Weber (1786–1826) i Giacomo Meyerbeer (1791–1864) uczniem Josepha Voglera (1749–1814). Kiedy elektor Karol Filip Teodor Wittelsbach (1724–1799) przeprowadził się w 1778 r. z Mannheim do nowej rezydencji w Monachium, podążyła za nim kapela dworska, a wraz z nią Winter. W tym samym roku ożenił się z Marianne Grosser. Dzięki stypendium elektorskiemu studiował w 1780/81 w Wiedniu u Antonio Salieriego (1750–1825). W 1787 r. został w Monachium zastępcą kapelmistrza, a 1798 kapelmistrzem dworskim. W 1811 r. założył akademię muzyczną. Christian Schubart (1739–1791) wyróżnił jego symfonie w książce Ideen zur Ästhetik einer Tonkunst.



Głównym dziełem Wintera jest wystawiona w 1796 r. w Wiedniu śpiewogra Das unterbrochene Opferfest, która do połowy XIX w. odnosiła sukces w całej Europie. Przypuszczalnie ostatni raz wystawiona została w 1917 r. w Lipsku z okazji tygodnia opery. Skomponował opery komiczne Die Pyramiden von Babylone i Das Labyrinth oder Der Kampf mit den Elementen do tekstów Emanuela Schikanedera (1751–1812), jako kontynuację Czarodziejskiego fletu Wolfganga Amadeusa Mozarta (1756–1791). W 1803 r. wyjechał do Londynu, gdzie stworzył opery La Grotta di Calipso (1803), Il ratto di Proserpine (1804) i Zaira (1805).

Oprócz licznych dzieł scenicznych (ponad 40 oper, balety) tworzył muzykę kameralną i orkiestrową (m.in. 4 symfonie, koncert na wiolonczelę i koncert na flet), utwory wokalne oraz muzykę kościelną (26 mszy). W 1808 r. został członkiem Konserwatorium Paryskiego, a w 1815 królewskiej Akademii Muzycznej Szwecji. Z okazji jubileuszu 50-lecia pracy w kapeli dworskiej król Bawarii Maksymilian I Józef Wittelsbach (1756–1825) 23 marca 1814 r. nadał mu Order Zasługi Korony Bawarskiej (niem. Verdienstorden der Bayerischen Krone) przez co nobilitowany został na szlachcica. Jako pedagog muzyczny wydał w 1825 r. podręcznik do nauki śpiewu Vollständige(n) Singschule.

Dzieła (wybór) ↑

Utwory symfoniczne

  • Symfonia nr 1 D-dur (opublikowana w 1795)
  • Symfonia nr 2 F-dur (opublikowana w 1795)
  • Symfonia nr 3 B-dur (opublikowana w 1795)
  • Symfonia D-dur „Schweriner“ (brak daty)
  • Koncert na klarnet i orkiestrę Es-dur (przed 1793)
  • Koncert na obój i orkiestrę F-dur (1811)
  • Koncert nr 2 na flet i orkiestrę d-moll (1813)
  • Uwertura a grand orchestre c-moll op. 24 (1817)
  • Six Entr'Actes (1807–1811)

Balety

Wszystkie premiery w Monachium

  • Pyramus und Tisbe (1779)
  • La mort d'Hector (1779)
  • Die Liebe Heinrichs IV. und der Gabriele oder Die Belagerung von Paris (1779)
  • Der französische Lustgarten (1779)
  • Baierische Lustbarkeiten oder Die Heirat durch Gelegenheit (1779)
  • Ines de Castro (1780)
  • Vologesus (Il trionfo della verità) (1786)
  • La mort d'Orphée et d'Euridice (1792)

Opery

  • Cora und Alonzo (melodramat, libretto Joseph Marius von Babo, 1778, Monachium)
  • Lenardo und Blandine (melodramat, libretto Joseph Franz von Goez, wg Gottfrieda Augusta Bürgera, 1779, Monachium)
  • Reinhold und Armida (melodramat, libretto Joseph Marius von Babo, wg la Gerusalemme liberata Torquato Tasso, 1780, Monachium)
  • Helena und Paris (śpiewogra, libretto K. J. Förg, wg Ranieri de’ Calzabigi, 1782, Monachium)
  • Das Hirtenmädchen (śpiewogra, libretto H. Braun, 1784, Monachium)
  • Der Bettelstudent, oder Das Donnerwetter (śpiewogra, libretto Paul Weidmann, wg La cueva de Salamanca Miguela de Cervantesa, 1785, Monachium)
  • Bellerophon (śpiewogra, libretto Johann Friedrich Binder von Krieglstein, 1785, Monachium)
  • Circe (opera, libretto D. Perelli, nie wystawiona)
  • Medea und Jason (melodramat, libretto A. C. von Törring-Seefeld, 1789, Monachium)
  • Psyche (śpiewogra, libretto Karl Friedrich Müchler, 1790, Monachium)
  • Jery und Bäteli (śpiewogra, libretto Johann Wolfgang von Goethe, 1790, Monachium)
  • Das Lindenfest, oder Das Fest der Freundschaft (operetka, nie wytawiona)
  • Scherz, List und Rache (Scapin und Scapine) (śpiewogra, libretto Johann Wolfgang von Goethe, 1790, Monachium)
  • Antigona (opera, libretto Marco Coltellini, 1791, Neapol)
  • Die Thomasnacht (opera komiczna, 1795 Bayreuth)
  • I due vedovi (libretto Giovanni De Gamerra, 1796, Wiedeń)
  • Das unterbrochene Opferfest (Il sacrifizio interrotto; Le sacrifice interromptu; The Oracle, or The Interrupted Sacrifice) (opera komiczna, libretto Franz Xaver Huber, 1796, Wiedeń)
  • Babylons Pyramiden (opera komiczna, libretto Emanuel Schikaneder, 1797, Wiedeń)
  • Das Labyrinth, oder Der Kampf mit den Elementen (Der Zauberfloete zweiter Theil) (opera komiczna, libretto Emanuel Schikaneder, 1798, Wiedeń)
  • Der Sturm (opera, libretto F. X. Kaspar, wg The Tempest Williama Shakespeare'a, 1798, Monachium)
  • Marie von Montalban (śpiewogra, libretto Karl Reger, wg Johanna Nepomuka Komareka, 1800, Monachium)
  • La grotta di Calipso (opera, libretto Lorenzo da Ponte, 1803, Londyn)
  • Il trionfo dell'amor fraterno (opera, libretto Lorenzo Da Ponte, 1804, Londyn)
  • Il ratto di Proserpina (opera, libretto Lorenzo Da Ponte, 1804, Londyn)
  • Zaira (libretto Lorenzo da Ponte, wg Voltaire'a, 1805, Londyn)
  • Der Frauenbund (opera komiczna, libretto Joseph Marius von Babo, 1805, Monachium)
  • Die beiden Blinden (śpiewogra, libretto Franz Ignaz von Holbein, 1810, Monachium)
  • Salomons Urtheil (1808, Monachium)
  • Colmal (opera heroiczna, libretto Matthäus von Collin, wg Ossiana, 1809, Monachium)
  • Die Pantoffeln (śpiewogra, libretto J. F. Schink, 1811, Hamburg)
  • Der Sänger und der Schneider (śpiewogra, libretto Friedrich von Drieberg, 1820, Monachium)

Pisma

  • Gesangschule Vollständige Singschule in 4 Abtheilungen mit teutschen, italienischen und französischen Vorbemerkungen und Erläuterungen Sr. Ma Maximilian Joseph König von Baiern in tiefster Ehrfurcht gewidmet, Mainz 1825

Literatura ↑

  • Max Dietz: Winter, Peter von w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 43, Duncker & Humblot, Leipzig 1898, s. 470–474, online.

Linki ↑

Autor: Roman Penkała