Kaspar Brusch


Kaspar Brusch (także: Beisser, zlatynizowane Caspar Bruschius; ur. 19 sierpnia 1518 r. w Horním Slavkovie (niem. Schlaggenwald); zamordowany 20 listopada 1559 r. między Rothenburgiem i Bad Windsheim) - niemiecki humanista, cesarski palatyn, poeta i historyk. (wyznania luterańskiego)

Caspar Brusch
Kaspar Brusch.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia


Ojciec Hans (ok. 1488-1568), mistrz szewski w Cheb (niem. Eger), syn Georga (zm. 1536), szewc; matka Barbara wdowa po Dörflerze; - ożenił się w Ulm z Kunigunde Stumpf (zm. po 1558 r. w Pettendorfie (Górny Palatynat)); miał przypuszczalnie syna.

Życiorys


Kaspar Brusch uczęszczał do szkoły łacińskiej w Cheb i Hof (Saale), po czym studiował od 1536 r. w Tybindze u Ambrosiusa Blarera (1492-1564). W 1541 r. został koronowany w Ratyzbonie przez cesarza Karola V (1500-1558) na poetę i otrzymał tytuł poeta laureatus. W 1542 r. był uczniem Filipa Melanchtona (1497-1560) w Wittenberdze.

W swoich podróżach przez Niemcy, Austrię, Szwajcarię i Włochy zbierał podobnie jak Conrad Celtis (1459-1508) materiał do swoich prac.

W 1555 r. Kaspar Brusch został księdzem w parafii luterańskiej w Pettendorfie w Górnym Palatynacie. Podczas drogi powrotnej z wyprawy badawczej do archiwum miasta Rothenburg ob der Tauber został zastrzelony i pozostawiony w lesie. W efekcie tego napadu zginęły tylko jego notatki, co wywołało podejrzenie, że odkrył jakieś nieprawidłowości w prawie własnościowym, co przypłacił życiem. Został pochowany w Steinach an der Ens w tamtejszym kościele farnym. Na miejscu jego śmierci postawiono kamienny krzyż, który zachował się przez stulecia.

Spis pism Kaspara Bruscha zawiera ok. 100 pozycji. Na szczególne uznanie zasługują historyczno-geograficzne opisy krajobrazów jego ojczyzny lub okolic, w których podróżował i są one obecnie ważnym źródłem badań krajoznawczych.

Dzieła (wybór)


  • Solomonis proverbiorum capita duo priora carmine reddita elegiaco ac paraphrastico. 1539.
  • Ain vralte Practica/ die nicht fehlen/ noch yemandt betriegen wirt/ auff das M. D. XLVIII. Vnd alle andere Jare/ biß zum ende der welt/ auß Gottes ewigem vnd warhafftigem wort/ yetzt auffs new zusamen gelesen. 1547.
  • Magnum opus de omnibus Germaniae episcopatibus. 1549.
  • Monasteriorum Germaniae praecipuorum ac maxime illustrium centuria prima. 1551.
  • Odoiporikon. 1554.
  • Epitaphia Lutheri Gassari. 1554.

Literatura


  • Adalbert Heinrich Horawitz: „Brusch, Kaspar” W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 3, Duncker & Humblot, Leipzig 1876, s. 453-455 (online).
  • Richard Newald: „Brusch, Kaspar” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 2, Duncker & Humblot, Berlin 1955, ISBN 3-428-00183-4, s. 690 (online).

Linki