Wilhelm Schott


Wilhelm Schott (ur. 3 września 1802 w Moguncji; zm. 21 stycznia 1889 w Berlinie) – niemiecki orientalista, sinolog i badacz języka ugrofińskiego. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia


Ojciec Johann Christian (ur. 1761), pochodził z Mandel koło Kreuznach, kupiec; matka Elisabeth Wahl, wdowa Holzmann (ur. 1771); – ożenił się w 1861 z Elise Wilhelmine Auguste Meyer; bezdzietny.

Życiorys


Schott studiował od 1819 r. teologię na uniwersytecie w Gießen. W 1821 r. przeniósł się na uniwersytet do Halle, gdzie wkrótce poświęcił się orientalistyce. W 1823 r. doktoryzował się. Za namową Wilhelma Geseniusa (1786–1842) opiekował się w 1823 r. dwoma studiującymi w Halle Chińczykami, co skutkowało jego zainteresowaniem językiem chińskim. W 1826 r. habilitował się w Halle pracą pt. De indole linguae sinicae. W 1830 r. przeniósł się do Berlina, aby pogłębić swoją znajomość języka chińskiego w zbiorach chińskich znajdujących się w bibliotece królewskiej. W 1832 r. ponownie się habilitował i wygłosił próbny wykład o istocie pisma chińskiego oraz konieczności stworzenia słowników języków wschodnioazjatyckich. W 1838 r. został na uniwersytecie w Berlinie profesorem nadzwyczajnym języka chińskiego, tatarskiego i innych języków wschodnioazjatyckich. Schott prowadził wykłady w Berlinie do semestru zimowego 1883/84. W 1841 r. został członkiem Pruskiej Akademii Nauk.

Ponieważ język chiński przyciągał niewielu słuchaczy, pracował także jako nauczyciel języków fińskiego, estońskiego i węgierskiego. Utrzymywał kontakt z wieloma lingwistami, przetłumaczył zbiór bajek Suomen kansan taruja ja tarinoita fińskiego pisarza Eero Salmelainena (1830–1867). Swoje badania lingwistyczne zawarł w Altaischen Studien (5 zeszytów., 1859–71, Studia ałtajskie) i uważany jest za jednego z ojców teorii ałtajskiej, która postuluje pokrewieństwo między językami ugrofińskimi, ałtajskimi, mongolskimi i tunguskimi. Do nauczania języka mongolskiego wykorzystywał podręcznik Mongolska Chrestomatia (1836/37) polskiego orientalisty Józefa Szczepana Kowalewskiego (1801–1878).

Jego uczniem był Wasilij Wasiljewicz Radłow (1837–1918).

Dzieła (wybór)


  • Werke der tschinesischen Weisen Kung-Fu-Dsü und seiner Schüler. Erster Theil Lün-Yü. Halle 1826
  • Versuch über die Tatarischen Sprachen. Berlin 1836
  • Verzeichnis der chinesischen und mandschu-tschungusischen Bücher und Handschriften der Berliner Bibliothek. Berlin 1840
  • Über den Buddhismus in Hochasien und in China. Berlin 1844
  • Älteste Nachrichten von Mongolen und Tataren. Berlin 1846
  • Über das altaische oder finnisch-tatarische Sprachengeschlecht. Berlin 1849
  • Das Reich Karachatei oder Li-Liao. Berlin 1849
  • Über die (hochasiatische) Sage von Gesser-Chan. Berlin 1851
  • Das Zahlwort in der tschudischen Sprachenklasse. Berlin 1852
  • Die finnische Sage von Kullerwo. Berlin 1852
  • Entwurf einer Beschreibung der chinesischen Litteratur. Berlin 1854
  • Zur Beurteilung der Annamitischen Schrift und Sprache. Berlin 1855
  • Über die sogenannten Indochinesischen Sprachen, insonderheit das Siamesische. Berlin 1856
  • Chinesische Sprachlehre. Berlin 1857
  • Die Cassiasprache. Berlin 1859
  • Über die esthnische Sage von Kalewi-poeg. Berlin 1863
  • Über die echten Kirgisen. Berlin 1865
  • Zur Litteratur des chinesischen Buddhismus. Berlin 1873
  • Zur Uigurenfrage. 2 Teile, Berlin 1874–1875
  • Zur japanischen Dicht- und Verskunst. Berlin 1878
  • Über die Sprache des Volkes Rong auf Sikkim. Berlin 1882

Literatura


  • Hartmut Walravens: Schott, Wilhelm Christian w: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 23, Duncker & Humblot, Berlin 2007, ISBN 978-3-428-11204-3, s. 497 f. (online).

Linki