Wilhelm Jordan


Wilhelm Jordan ( ur. 8 lutego 1819 w Insterburgu (obecnie Czerniachowsk w obwodzie kaliningradzkim w Rosji); zm. 25 czerwca 1904 we Frankfurcie nad Menem) - poeta i polityk. (wyznanie ewangelickie)

Wilhelm Jordan
Wilhelm Jordan
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia


Ojciec Karl August (1793–1871), rektor, od 1825 pastor w Gusiewie (niem. Gumbinnen), od 1832 w Nieman (niem. Ragnit), od 1851 superintendent, syn pastora Friedricha Wilhelma i Beate Zippel; matka Eleonore z domu Goetsch (1801–57) z Trzebiatowa (niem. Treptow/Rega); – ożenił się w Dobrowolsku (niem. Pillkallen) w 1844 z Emmą z domu Steinberg (1821–92); dzieci syn i 2 córki.

Życiorys


Wilhelm Jordan pochodził z pomorskiej rodziny pastorów. Od 1838 r. studiował teologię na uniwersytecie w Królewcu, potem filozofię i nauki przyrodnicze. W czasie studiów zaprzyjaźnił się z Ferdinandem Gregoroviusem (1821–1891) i Rudolfem von Gottschallem (1823–1909). W 1842 r. uzyskał tytuł doktora filozofii. W 1844 r. osiadł w Lipsku, gdzie pracował jako wolny pisarz i publicysta, ale z powodu politycznie radykalnych wierszy został z Saksonii wydalony. Udał się do Bremy i po rewolucji lutowej w 1848 został w Paryżu korespondentem gazety Bremer-Zeitung. W kwietniu wrócił do Niemiec i agitował dla lewicowców w Berlinie, został członkiem Frankfurckiego Zgromadzenia Narodowego, a po debacie w sprawie Polski, w której argumentował niemieckie interesy narodowe i opowiedział się przeciw utworzeniu niezależnego państwa polskiego przeszedł do frakcji prawicowej. W listopadzie mianowano go radcą ministerialnym w oddziale handlu morskiego i uczestniczył w tworzeniu niemieckiej floty. W 1849 r. otrzymał 30-letnią pensję, która umożliwiła mu do końca życia realizowanie jego zainteresowań poetyckich.

Jordan napisał i przetłumaczył wiele dzieł, które osiągnęły liczne wydania. Były demokrata po 1870 roku stał się orędownikiem nowego państwa niemieckiego. Bardzo popularny stał się jako wędrowny recytator. Odwiedził większe miasta Niemiec, Austrii, Szwajcarii, Rosji i Północnej Ameryki, gdzie recytował swój sławny epos Die Nibelungen. Wszędzie czczono go jako "pierwszego epika Niemiec". Całkiem inaczej oceniali go jemu współcześni tacy jak Berthold Auerbach (1812–1882), Theodor Fontane (1819–1898), Gottfried Keller (1819–1890), Theodor Storm (1817–1888) i inni. Typowe dla tej krytyki jest to, co Storm napisał w 1879 r.do Kellera: "...I tego faceta nazywają historycy literatury pierwszym pośród wielkich epików! Wielkość leży jedynie w materiale; co on dla niego uczynił jest surowe, sentymentalne, rozwlekłe i małostkowe...".

Wilhelm Jordan wywarł silny wpływ na Ludwiga Klagesa (1872–1956) i Theodora Lessinga (1872–1933).

Dzieła (wybór)


  • Irdische Phantasien, (wiersze), 1842.
  • Schaum, (wiersze), 1846.
  • Demiurgos, (misterium), 1852.
  • Die Witwe des Agis, (dramat, pol. wyd. Wdowa Agisa : tragedya w trzech aktach, 1874), 1857.
  • Die Nibelungen, (epos), 1867.
  • Strophen und Stäbe, (wiersze), 1871.
  • Artur Arden, (dramat), 1872.
  • Hildebrandts Heimkehr, (epos), 1874.
  • Epische Briefe, 1876.
  • Andachten, (wiersze), 1877.
  • Sein Zwillingsbruder, (komedia), 1883.
  • Tausch enttäuscht, (komedia), 1884.
  • Die Sebalds: Roman aus der Gegenwart, (powieść, 2 tomy, 1885.
  • Zwei Wiegen, (powieść), 1887.
  • Deutsche Hiebe, (wiersze), 1891.
  • Die Liebesleugner, (komedia), 1892.
  • Liebe, was du lieben darfst, (komedia), 1892.
  • Letzte Lieder, (wiersze), 1892.

Literatura


  • Karl Schiffner: Wilhelm Jordan. Frankfurt am Main: Osterrieth 1889.
  • Clifford Albrecht Bernd: „Jordan, Wilhelm” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 10, Duncker & Humblot, Berlin 1974, s. 605 (online).

Linki