Wilhelm Herrmann
Wilhelm Herrmann, właściwie Johann Georg Wilhelm Herrmann (ur. 6 grudnia 1846 w Melkowie (obecnie część Wust-Fischbeck); zm. 2 stycznia 1922 r. w Marburgu/Lahn) - niemiecki teolog ewangelicki.
Johann Georg Wilhelm Herrmann. Źródło: Deutsche Digitale Bibliothek. |
Genealogia
Ojciec Johann Wilhelm (1808-86), pastor w Melkowie; matka Rosalie Henriette Schrader; - ożenił się w Marburgu w 1885 r. z Emilie, córką profesora filozofii Juliusa Bergmanna (zm. 1904); miał 5 dzieci.
Życiorys
Jako dziecko Wilhelm Herrmann utracił prawe oko podczas rzucania kamieniami. Po ukończeniu gimnazjum w Stendal studiował w latach 1866-1871 teologię na uniwersytecie w Halle, gdzie był osobistym sekretarzem i pisarzem oraz ostatnim wybitnym uczniem Augusta Tholucka. Po habilitacji w 1875 r. pozostał na uniwersytecie w Halle jako privatdozent (docent nie otrzymujący wynagrodzenia). Od 1879 r. był profesorem zwyczajnym teologii systematycznej na uniwersytecie w Marburgu. W istotny sposób wpłynął na tamtejszy wydział teologiczny i uzyskał rozległy wpływ i uznanie. Teologicznie ściśle przyłączył się do Albrechta Ritschla i uchodził za jego najbardziej charakterystycznego, bardzo samodzielnego ucznia i za założyciela «szkoły Ritschl». Istotni dla rozwoju teologicznego i pozycji Herrmanna byli i pozostali, poza Lutrem, szczególnie Friedrich Schleiermacher dla określenia istoty religii i Immanuel Kant dla pojęcia nauki i rozumu. Kompleksowa, mocno powołująca się na praktykę literacka praca Herrmanna znajduje się w dużej mierze pod znakiem sporu z nurtami duchownymi jego okresu, teologicznie zwłaszcza w obronie ortodoksji (m.in. Christopha Ernsta Luthardta (1823-1902)) i liberalizmu (m.in. Adelbert Lipsius (1830-1892).
Najważniejszym problemem teologicznym dla Herrmanna jest stosunek wiary chrześcijańskiej do historii i do badania historycznego. Dobitnie podkreślał, że poświadczone objawienia w Nowym Testamencie zmartwychwstałego Chrystusa zostały udzielone tylko wierzącym, że wiara wymaga faktów historycznych.»Nie istnieje naukowy wiarygodny grunt dla naszej wiary. W mojej całej działalności literackiej opowiadałem się za tym twierdzeniem.« Herrmann widział w tym potrzebę i jednocześnie kwestie losu Kościoła ewangelickiego. Drogę wynikłą z tej konieczności opisał w decydującym dla niego zdaniu: »Chrystus musi stać się naszym własnym przeżyciem, tylko wtedy jest dla nas faktem, który nas wewnętrznie przeobraża.« Istniejąca w dogmatyce Herrmanna teoria zasad działała nadzwyczaj owocnie w sporach teologicznych aż do współczesności, szczególnie odnośnie określenia pojęć rzeczywistości, przeżycia i pewności, przy czym jednak jego uczniowie, m.in. Karl Barth (1886-1968), Ernst Barnikol (1892-1968), Einar Billing (1871-1939) i Rudolf Bultmann (1884-1976) obrali bardzo różne drogi.
Dzieła (wybór)
- Geschichte der protestantischen Dogmatik von Melanchthon bis Schleiermacher , 1842.
- Die speculative Theologie in ihrer Entwicklung durch Daub, 1847.
- Die Metaphysik in der Theologie, 1786.
- Die Religion im Verhältniß zum Welterkennen und zur Sittlichkeit, 1879.
- Geschichte des Pietismus von A. Ritschl, 1881.
- Die Bedeutung der Inspirationslehre für die evangelische Kirche, 1882.
- Warum bedarf unser Glaube geschichtlicher Thatsachen?, 1884.
- Die Busse des evangelischen Christen, 1891.
- Römisch-katholische und evangelische Sittlichkeit, 1900.
- Christlich-protestantische Dogmatik, 1906.
- Der Sinn des Glaubens an Jesus Christus in Luthers Leben, 1918.
Literatura
- Friedrich Wilhelm Bautz: HERRMANN, Wilhelm. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 2, Bautz, Hamm 1990, ISBN 3-88309-032-8, s. 771-773.
- Günther Ott: Herrmann, Johann Georg Wilhelm. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 8, Duncker & Humblot, Berlin 1969, ISBN 3-428-00189-3, s. 691.
Linki
- Pisma Wilhelma Herrmanna i o nim w Katalog der Deutschen Nationalbibliothek.
- Hessische Biografie.
- Magdeburger Biografisches Lexikon.