Wilhelm Herrmann

Wilhelm Herrmann, właściwie Johann Georg Wilhelm Herrmann (ur. 6 grudnia 1846 w Melkowie (obecnie część Wust-Fischbeck); zm. 2 stycznia 1922 r. w Marburgu/Lahn) - niemiecki teolog ewangelicki.

Herrmann
Johann Georg Wilhelm Herrmann.
Źródło: Deutsche Digitale Bibliothek.

Genealogia

Ojciec Johann Wilhelm (1808-86), pastor w Melkowie; matka Rosalie Henriette Schrader; - ożenił się w Marburgu w 1885 r. z Emilie, córką profesora filozofii Juliusa Bergmanna (zm. 1904); miał 5 dzieci.

Życiorys

Jako dziecko Wilhelm Herrmann utracił prawe oko podczas rzucania kamieniami. Po ukończeniu gimnazjum w Stendal studiował w latach 1866-1871 teologię na uniwersytecie w Halle, gdzie był osobistym sekretarzem i pisarzem oraz ostatnim wybitnym uczniem Augusta Tholucka. Po habilitacji w 1875 r. pozostał na uniwersytecie w Halle jako privatdozent (docent nie otrzymujący wynagrodzenia). Od 1879 r. był profesorem zwyczajnym teologii systematycznej na uniwersytecie w Marburgu. W istotny sposób wpłynął na tamtejszy wydział teologiczny i uzyskał rozległy wpływ i uznanie. Teologicznie ściśle przyłączył się do Albrechta Ritschla i uchodził za jego najbardziej charakterystycznego, bardzo samodzielnego ucznia i za założyciela «szkoły Ritschl». Istotni dla rozwoju teologicznego i pozycji Herrmanna byli i pozostali, poza Lutrem, szczególnie Friedrich Schleiermacher dla określenia istoty religii i Immanuel Kant dla pojęcia nauki i rozumu. Kompleksowa, mocno powołująca się na praktykę literacka praca Herrmanna znajduje się w dużej mierze pod znakiem sporu z nurtami duchownymi jego okresu, teologicznie zwłaszcza w obronie ortodoksji (m.in. Christopha Ernsta Luthardta (1823-1902)) i liberalizmu (m.in. Adelbert Lipsius (1830-1892).

Najważniejszym problemem teologicznym dla Herrmanna jest stosunek wiary chrześcijańskiej do historii i do badania historycznego. Dobitnie podkreślał, że poświadczone objawienia w Nowym Testamencie zmartwychwstałego Chrystusa zostały udzielone tylko wierzącym, że wiara wymaga faktów historycznych.»Nie istnieje naukowy wiarygodny grunt dla naszej wiary. W mojej całej działalności literackiej opowiadałem się za tym twierdzeniem.« Herrmann widział w tym potrzebę i jednocześnie kwestie losu Kościoła ewangelickiego. Drogę wynikłą z tej konieczności opisał w decydującym dla niego zdaniu: »Chrystus musi stać się naszym własnym przeżyciem, tylko wtedy jest dla nas faktem, który nas wewnętrznie przeobraża.« Istniejąca w dogmatyce Herrmanna teoria zasad działała nadzwyczaj owocnie w sporach teologicznych aż do współczesności, szczególnie odnośnie określenia pojęć rzeczywistości, przeżycia i pewności, przy czym jednak jego uczniowie, m.in. Karl Barth (1886-1968), Ernst Barnikol (1892-1968), Einar Billing (1871-1939) i Rudolf Bultmann (1884-1976) obrali bardzo różne drogi.

Dzieła (wybór)

  • Geschichte der protestantischen Dogmatik von Melanchthon bis Schleiermacher , 1842.
  • Die speculative Theologie in ihrer Entwicklung durch Daub, 1847.
  • Die Metaphysik in der Theologie, 1786.
  • Die Religion im Verhältniß zum Welterkennen und zur Sittlichkeit, 1879.
  • Geschichte des Pietismus von A. Ritschl, 1881.
  • Die Bedeutung der Inspirationslehre für die evangelische Kirche, 1882.
  • Warum bedarf unser Glaube geschichtlicher Thatsachen?, 1884.
  • Die Busse des evangelischen Christen, 1891.
  • Römisch-katholische und evangelische Sittlichkeit, 1900.
  • Christlich-protestantische Dogmatik, 1906.
  • Der Sinn des Glaubens an Jesus Christus in Luthers Leben, 1918.

Literatura

  • Friedrich Wilhelm Bautz: HERRMANN, Wilhelm. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 2, Bautz, Hamm 1990, ISBN 3-88309-032-8, s. 771-773.
  • Günther Ott: Herrmann, Johann Georg Wilhelm. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 8, Duncker & Humblot, Berlin 1969, ISBN 3-428-00189-3, s. 691.

Linki