Hans Richter (dyrygent)

Hans Richter, właściwie János Richter (ur. 4 kwietnia 1843 w Raab (obecnie Győr, Węgry); zm. 5 grudnia 1916 w Bayreuth) – austriacko-węgierski dyrygent.

Hans Richter (ok. 1880). Źródło: Wikimedia Commons

Życiorys

Hans Richter urodził się 4 kwietnia 1843 roku jako syn kapelmistrza w katedrze w Raab Antona Richtera i śpiewaczki Josefy Richter z domu Csazenszky. Jego matka uczyła go od czwartego roku życia gry na fortepianie. Dzięki temu przygotowaniu muzycznemu przyjęto go w 1852 roku do chóru chłopięcego w wiedeńskiej kapeli dworskiej. Po wczesnej śmierci ojca, przebywał do 1860 roku w „Löwenburgsche Konvikt“ w Wiedniu, szkole która przygotowywała uzdolnionych chłopców do śpiewu w kapeli dworskiej. Od 1860 do 1865 roku kształcił się w Konserwatorium Wiedeńskim.

Już w 1862 roku był waltornistą w Theater am Kärntnertor, ówczesnej operze dworskiej, i po kilku latach otrzymał od swojego kapelmistrza nadwornego dokument potwierdzający kwalifikacje kapelmistrzowskie. Dzięki temu zetknął się z Richardem Wagnerem, który szukał utalentowanych muzyków. Jako asystent Wagnera wykonał na jego zlecenie wzór do druku partytury Śpiewaków norymberskich, według oryginału Wagnera. Podobną pracę wykonał później z partyturą opery Zygfryd. Dzięki swojej pracy zyskał takie zaufanie Richarda Wagnera, że był jego świadkiem podczas ślubu z Cosimą Wagner. W czasie wykonania IX Symfonii Ludwiga van Beethovena w Operze Margrabiów w Bayreuth, którą dyrygował Wagner z okazji położenia kamienia węgielnego pod Richard-Wagner-Festspielhaus, grał między innymi na trąbce i trójkącie.

Od 1868 roku Hans Richter był dzięki poleceniu Richarda Wagnera dyrektorem chóru w operze w Monachium. W 1870 roku dyrygował w Brukseli pierwszym wykonaniem opery Wagnera Lohengrin. Od 1871 do 1875 roku był kapelmistrzem w Teatrze Narodowym w Budapeszcie, w latach 1875–1900 w Operze Wiedeńskiej i od 1875 do 1898 roku dyrygował koncertami filharmonicznymi w Wiedniu. Od 1880 do 1890 był dyrygentem koncertowym Towarzystwa Przyjaciół Muzyki w Wiedniu, od 1878 drugim, a od 1893 pierwszym kapelmistrzem dworskim w Wiedniu. W 1876 roku dyrygował podczas Festiwalu Wagnerowskiego pierwszym wykonaniem Pierścienia Nibelunga. Hans Richter towarzyszył także Richardowi Wagnerowi w czasie podróży koncertowej do Anglii, którą Wagner podjął, aby zdobyć środki na prowadzenie festiwali w Bayreuth. Dzięki temu Richter stał się także znany w Anglii i otrzymał zaproszenie na serię koncertów np. w Birmingham Triennial Music Festival. Odniesiony tam duży sukces spowodował, że uniwersytety w Oksfordzie i Manchesterze nadały mu tytuł doktora honoris causa.

Do 1900 roku Richter pracował w Wiedniu, gdzie wspierał młodych kompozytorów i opracowywał dzieła Wagnera. Dyrygował w 1883 roku wiedeńską premierą Tristana i Izoldy. W latach 1899–1911 objął kierownictwo muzyczne w orkiestrze The Hallé z Manchesteru. Od 1904 do 1911 był też pierwszym dyrygentem w nowo powstałej orkiestrze London Symphony Orchestra. W 1911 roku opuścił Anglię, aby w Bayreuth przejść na emeryturę. Za zasługi muzyczne miasto Bayreuth mianowało go w 1913 roku honorowym obywatelem.

Grób Hansa Richtera w Bayreuth. Źródło: Wikimedia Commons

Hans Richter zajmował się także wykonywaniem i rozpowszechnianiem dzieł Antona Brucknera, Johannesa Brahmsa i Edwarda Elgara.

Hans Richter zmarł 5 grudnia 1916 roku. Jego grób znajduje się na cmentarzu miejskim w Bayreuth. Od 1993 roku Filharmonicy Wiedeńscy przyznają Medal im. Hansa Richtera (Hans-Richter-Medaille), którego pierwszym laureatem był Sir Georg Solti (1912–1997).

Uczniem Richtera był Otto Lohse.

Literatura

• Manfred Eger: Hans Richter – des Meisters lieber Gesell. Druckhaus Bayreuth, Bayreuth 1988, DNB 1037802055.
• Manfred Eger: Hans Richter, der Urdirigent der Bayreuther Festspiele. Druckhaus Bayreuth, Bayreuth 1995, DNB 95028873X.

Linki

• Biografia Hansa Richtera w de.wikipedia.org