René Schickele
René Schickele (ur. 4 sierpnia 1883 w Oberehnheim w Alzacji; zm. 31 stycznia 1940 w Vence (Alpy Nadmorskie, Francja) – niemiecko-francuski pisarz, eseista, tłumacz i pacyfista.
W pierwszych tomikach jego liryki (Sommernächte, 1902; Pan, Sonnenopfer der Jugend, 1902; Mon Repos, 1905; Der Ritt ins Leben, 1906) odnaleźć można elementy secesji (Jugendstil). W antologii Weiß und Rot (1910) znajdują się tematy ekspresjonistyczne, a powieść Benkal, der Frauentröster (1914) i opowiadania Trimpopp und Manasse (1914) oraz Aïssee (1915) zaliczane są do podstawowych tekstów ekspresjonizmu. (wyznanie katolickie)
![]() |
René Schickele. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia
Ojciec Jakob Anton (1847–1924) z Mutzig (Alzacja), urzędnik kolejowy, komisarz policji, właściciel winnicy; matka Marie Elise (Elisabeth) Férard (1847–1925) z Montreux-Vieux; – ożenił się w 1904 z Anną (Aenne) z domu Brandenburg (1882–1973) z Barmen-Wichlinghausen (Wuppertal); dzieci 2 synów i nieślubna córka Renate (Renée) Flake-Mai (od 1938 Schickele, ur. 1917) ze związku z Minną Flake z domu Mai (1889–1958).
Życiorys
René Schickele uczęszczał do szkoły podstawowej i gimnazjum w Zabern (obecnie Saverne), od 1895 r. do gimnazjum w Strasburgu, które opuścił w grudniu 1900 roku. W następnych latach jako wolny słuchacz studiował nauki przyrodnicze, filozofię i historię literatury na uniwersytetach w Strasburgu, Monachium, Paryżu i Berlinie. Od 1902 r. wydawał razem z Otto Flake (1880–1963) i Ernstem Stadlerem (1883–1914) czasopismo Der Stürmer, będące organem grupy poetyckiej Das jüngste Elsaß, a w latach 1904/05 w Berlinie magazyn Neue Magazin für Literatur, Kunst und soziales Leben. Od 1909 r. był w Paryżu razem z Flake korespondentem gazety Straßburger Neue Zeitung, której naczelnym redaktorem był w 1911/12. W latach 1912–14 przebywał w Fürstenbergu (Meklemburgia) i w 1914/15 w Berlinie, gdzie od 1914 r. wydawał miesięcznik Die weißen Blätter, który był jednym z najważniejszych czasopism ekspresjonizmu. W 1915 r. emigrował do Szwajcarii, gdzie w Zurychu (1916–17) i Bernie (1918) nadal wydawał to czasopismo, a jego współpracownikami byli Franz Werfel (1890–1945), Robert Musil (1880–1942) i Max Brod (1884–1968).
Po I wojnie światowej osiadł w 1919 r. w szwajcarskim Uttwil nad Jeziorem Bodeńskim. Od 1922 do 1932 r. mieszkał w Badenweiler (Badenia-Wirtembergia). Pomimo, że jako Alzatczyk stał się po I wojnie światowej automatycznie Francuzem, został w 1926 r. członkiem Sekcji Poezji Pruskiej Akademii Nauk.
Przeczuwając nadchodzące przejęcie władzy przez nazistów emigrował w 1932 r. do południowej Francji, do Sanary-sur-Mer. W tej małej wiosce rybackiej mieszkali później inni literaci niemieccy tacy jak: bracia Heinrich (1871–1950) i Thomas Mann (1875–1955), Arnold Zweig (1887–1968), Franz Werfel, Lion Feuchtwanger (1884–1958), Ernst Toller (1893–1939) i inni. René Schickele odbywał liczne podróże m.in. do Włoch, Indii, Egiptu i Grecji. W latach 1935–45 jego książki były w Niemczech zakazane.
Dzieła (wybór)
- Sommernächte. Straßburg 1902.
- Pan. Sonnenopfer der Jugend. Verlag von Ludolf Beust, Straßburg 1902.
- Mon Repos. Seemann Nachfolger, Berlin, Leipzig 1905.
- Voltaire und seine Zeit. Seemann Nachfolger, Berlin, Leipzig 1905.
- Der Ritt ins Leben. Axel Juncker, Stuttgart, Berlin, Leipzig, 1906.
- Der Fremde. Morgen-Verlag, Berlin 1909.
- Weiß und Rot. Paul Cassirer, Berlin 1910.
- Meine Freundin Lo. Paul Cassirer, Berlin 1911.
- Das Glück. Axel Juncker, Berlin 1913.
- Schreie auf dem Boulevard. Paul Cassirer, Berlin 1913.
- Benkal der Frauentröster. Verlag der weißen Bücher, Leipzig 1914.
- Die Leibwache. Verlag der weißen Bücher, Leipzig 1914.
- Mein Herz mein Land. Verlag der weißen Bücher, Leipzig 1915.
- Hans im Schnakenloch. Verlag der weißen Bücher, Leipzig 1915.
- Die Genfer Reise. Paul Cassirer, Berlin 1919.
- Der neunte November. Erich Reiß, Berlin 1919.
- Wir wollen nicht sterben! Kurt Wolff, München 1922.
- Ein Erbe am Rhein. Kurt Wolff, München 1925.
- Symphonie für Jazz. S. Fischer, Berlin 1929.
- Das Erbe am Rhein
- Tom 1 : Maria Capponi. 1925.
- Tom 2 : Blick auf die Vogesen. Berlin 1927.
- Tom 3 : Der Wolf in der Hürde. Berlin 1931.
- Die Witwe Bosca. S. Fischer, Berlin 1933.
- Liebe und Ärgernis des D. H. Lawrence. Verlag Allert de Lange, Amsterdam 1934.
- Die Flaschenpost. Verlag Allert de Lange, Amsterdam 1937.
- Le Retour. Fayard, Paris 1938.
Literatura
- Hans Wagener: Schickele, Marie Armand Maurice René w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 22, Duncker & Humblot, Berlin 2005, ISBN 3-428-11203-2, s. 729–731.