Philipp Spitta

Julius August Philipp Spitta (ur. 27 grudnia 1841 w Wechold koło Hoya, obecnie Hilgermissen; zm. 13 kwietnia 1894 w Berlinie) – niemiecki muzykolog i biograf Jana Sebastiana Bacha. (wyznanie ewangelickie)

Philipp Spitta
Philipp Spitta.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Carl Johann Philipp (1801–59), pastor w Wechold (1837–47), superintendent w Wittingen (1847–53), potem w Peine (1853–59), poeta; matka Marie (1818–83), córka nadleśniczego N. N. Hotzena; brat Friedrich (1852–1924); – ożenił się w Revalu (Tallinn) w 1865 z Mathilde Grupen (1841–1928); miał córkę Marie Elisabeth (1866–1896) i syna Oscara (1870–1950).

Życiorys

Przodkowie Philippa Spitta byli hugenotami, nosili nazwisko Halleit, byli sukiennikami w Verviers, w XVI w. z powodu prześladowań religijnych wywędrowali do Palatynatu i zmienili nazwisko na Spitta. Początkowo Philipp Spitta miał nauczyciela domowego, następnie chodził od 1856 do liceum w Hanowerze, a dwa lata później do gimnazjum w Celle, gdzie wiosną 1860 r. zdał maturę. 20 kwietnia 1860 r. immatrykulował na uniwersytet w Getyndze, aby studiować teologię. Oprócz tego słuchał wykładów filologa i historyka Ernsta Curtiusa (1814–1896) oraz historyka muzyki Eduarda Krügera (1807–1885). Początkiem semestru letniego w 1861 r. zmienił kierunek studiów na filologię klasyczną. 23 lipca 1864 r. doktoryzował się u Hermanna Sauppe (1809–93) dysertacją o budowie zdania u Publiusza Korneliusza Tacyta (De Taciti in componendis enuntiatis ratione. Pars prior.). Ważne wrażenia artystyczne uzyskał wówczas dzięki kontaktom z kompozytorami Juliusem Otto Grimmem (1827–1903) i Bernhardem Scholzem (1835–1916) oraz skrzypkiem Josephem Joachimem (1831–1907), którzy w 1860 r. razem z Johannesem Brahmsem (1833–1897) podpisali oświadczenie przeciw „nowej niemieckiej szkole” skupiającej się wokół Ferenca Liszta (1811–1886) i Richarda Wagnera (1813–1883).

W latach 1864–66 Spitta pracował w Revalu (Tallinn w Estonii) jako nauczyciel greki i łaciny. Z Revala przeniósł się w 1887 r. do gimnazjum w Sondershausen, gdzie zaprzyjaźnił się z kompozytorem i dyrygentem Maxem Bruchem (1838–1920). Tam też napisał w 1873 r. pierwszy tom biografii Jana Sebastiana Bacha (1685–1750). Aby ukończyć drugi tom udał się w 1874 r. do Lipska, gdzie razem z kompozytorami Heinrichem von Herzogenbergem (1843–1900), Franzem von Holsteinem (1826–1878) i dyrygentem Alfredem Volklandem (1841–1905) założył stowarzyszenie Bach-Verein. Dzięki sukcesowi międzynarodowemu pierwszego tomu biografii Bacha Spitta został w 1875 r. powołany do Berlina jako 2 stały sekretarz Królewskiej Akademii Sztuki. Jednocześnie został docentem w Królewskiej Wyższej Szkole Muzycznej (Kgl. Hochschule für Musik) i profesorem nadzwyczajnym muzykologi na uniwersytecie w Berlinie.

Jako pedagog wykształcił wielu badaczy muzyki, do których należeli Carl Krebs (1857–1937), Oskar Fleischer (1856–1933), Max Seiffert (1868–1948), Max Friedlaender (1852–1934), Johannes Wolf (1869–1947), Peter Wagner (1865–1931) i Adolf Sandberger (1864–1943). Od 1885 r. wydawał razem z Guido Adlerem (1855–1941) i Friedrichem Chrysanderem (1826–1901) kwartalnik muzykologiczny Vierteljahrsschrift für Musikwissenschaft. Największym zadaniem edytorskim dla Spitta było wydanie dzieł zebranych kompozytora i organisty Heinricha Schütza (16 tomów, 1885–94).

Spitta odegrał główną rolę w ukorzenieniu muzykologii jako dyscypliny akademickiej. Przy tym przeniósł i zastosował metody, które były do dyspozycji filologii klasycznej, nauk historycznych i o sztuce. Dokładna krytyka źródeł była w służbie „pewnej wyższej krytyki”, której chodziło o poznanie wewnętrznej przyczynowości i prawidłowości historycznego dzieła, krótko mówiąc chodziło o „współzależność rzeczy”.

Dzieła (wybór)

  • Quaestiones Vergilianae. Deuerlich, Göttingen 1867.
  • Johann Sebastian Bach. tom 1 1873,tom 2 1880, Breitkopf und Härtel, Leipzig.
  • Ueber Johann Sebastian Bach, Leipzig 1879.
  • Ein Lebensbild Robert Schumann’s w Paul Graf Waldersee (Hrsg.): Sammlung Musikalischer Vorträge. Vierte Reihe, Nr. 37/38. Breitkopf und Härtel, Leipzig 1882, s. 1–103.
  • Musikalische Werke Friedrichs des Großen. Breitkopf und Härtel, Leipzig 1889.

Literatura

  • Max Seiffert: Spitta, Philipp w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 54, Duncker & Humblot, Leipzig 1908, s. 415–418.
  • Wolfgang Sandberger: Spitta, Julius August Philipp. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 24, Duncker & Humblot, Berlin 2010, ISBN 978-3-428-11205-0, s. 710–712 (online).

Linki

Autor: Roman Penkała