Paul Usteri

Paul Usteri (ur. 14 lutego 1768 w Zurychu, zm. 9 kwietnia 1831 w Zurychu) – szwajcarski publicysta liberalny, polityk, lekarz i biolog. (wyznanie ewangelickie)

Paul Usteril
Paul Usteri.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: Leonhard Usteri (1741–1789), profesor języka hebrajskiego, retoryki, logiki w Collegium Humanitatis;
  • Matka: Otilia von Muralt;
  • Brat: Leonhard Usteri (1769–1853), teolog, profesor historii Kościoła i języka hebrajskiego, razem z Salomonem Vögelinwm wydał pisma Ulricha Zwingli M. Huldreich Zwingli's sämmtl. Schriften im Auszuge (4 tomy, 1819-20);
  • Kuzynowie: Johann Martin Usteri (1763–1827), rysownik i poeta, Paulus Usteri (1768–1795), rysownik;
  • Żona: od 1790 Elisabeth Schulthess, córka kupca Hansa Caspara.

Życiorys

Po ukończeniu studiów przyrodniczych w Getyndze w 1788 roku Usteri uczył w latach 1789-98 w instytucie medycznym w Zurychu i był nadzorcą Ogrodu Botanicznego towarzystwa Naturforschende Gesellschaft w Zurychu. Oprócz tego praktykował także jako lekarz. W 1787 roku założył razem z Johannem Jakobem Römerem Czasopismo Magazin für die Botanik, które od 1791 prowadził sam pod tytułem Annalen der Botanick. Podczas rewolucji francuskiej rozpoczął działalność polityczną. W 1797 roku wybrano go do Wielkiej Rady Zurychu, od 1798 był helweckim senatorem z ramienia Zurychu. W latach 1803–31 zasiadał na czele liberałów w Małej Radzie Zurychu od 1814 do 1831 był członkiem rady kantonu i od 1830 do 1831 prezydentem zuryskiej komisji konstytucyjnej.

Oprócz działalności politycznej aktywnie zajmował się publicystyką i wydawał liczne czasopisma i gazety, które propagowały ideały republikańskie oraz publikowały akta dyplomatyczne i informacje niejawne. Aby uniknąć zuryskiej cenzury, założył w 1795 roku w Lipsku księgarnię nazwaną od nazwiska jej zarządcy Petera Philippa Wolfa Wolfische Buchhandlung. W latach 1821–31 był kierownikiem i redaktorem gazety NZZ na łamach, której jako liberał występował przeciwko konserwatywnemu rządowi. W Zurychu po skandalu finansowym wokół banku Finslera rząd pod naciskiem Pula Usterii i Ludwiga Snella zniósł w 1829 roku cenzurę, ponieważ długoletni radca kantonu Hans Konrad Finsler wykorzystywał swoje stanowisko do celów prywatnych. Usteri domagał się wprowadzenia zasad jawności publicznej o działaniach rządu Zurychu, aby w przyszłości uniknąć przypadków korupcji, czemu sprzeciwiali się konserwatyści, ponieważ umożliwiałoby to pociągnięcie rządu do odpowiedzialności przed obywatelami. Inne kantony poszły za przykładem Zurychu i ostatecznie w 1829 roku Tagsatzung zniósł „Presse- und Fremdenkonklusum” z 1823 roku. Sukces ten przypisano Paulowi Usteri.

Paul Usteri zmarł 9 kwietnia 1831 w Zurychu, krótko po wyborze na burmistrza miasta, nim objął to stanowisko.

Literatura

  • Oechsli, Wilhelm, "Usteri, Paul" w: Allgemeine Deutsche Biographie 39 (1895), s. 399-408 [online]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118805371.html#adbcontent

Linki

  • Katja Hürlimann: Paul Usteri w: Historisches Lexikon der Schweiz.