Otto Wagner
Otto Koloman Wagner (ur. 13 lipca 1841 r. w Penzing koło Wiednia (obecnie część Wiednia); zm. 11 kwietnia 1918 r. tamże) – austriacki architekt, urbanista i przedstawiciel secesji wiedeńskiej. (wyznanie rzymskokatolickie)
 |
| Otto Wagner, 1910. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia
Ojciec Rudolf Simeon Wagner (1800–1846), królewsko–węgierski notariusz dworski w kancelarii węgierskiej w Wiedniu; matka Susanne z domu Huber (1804-1880); brat Adolf Emmerich (1839-1921); – ożenił się 1) w 1867 r. z Josefine Domhart (rozwód w 1880), 2) w 1884 r. z Louise Stiffel; z Sophią Paupie (1840–1912) miał 2 nieślubnych synów Otto (1864–1945) i Roberta (1865–1954), których adoptował w 1882 r., z pierwszego małżeństwa miał dwie córki Susanne (1868–1937) i Margarete (1869–1880), a z trzeciego troje dzieci Stefana, Louisę i Christine.
Życiorys
Otto Wagner utracił ojca mając pięć lat. Pomimo trudności finansowych otrzymał dobre wykształcenie po śmierci ojca. Od 1850 r. uczęszczał przez dwa lata do gimnazjum akademickiego, później do »Stiftsgymnasium Kremsmünster« w gminie Kremsmünster w Górnej Austrii. W 1857 r. zdał maturę i od 1857 do 1859 r. do studiował matematykę, fizykę, geometrię wykreślną i rysunek w »Polytechnisches Institut« w Wiedniu. W latach 1860–61 studiował w Berlinie w »Berliner Baukademie« (Berlińska Akademia Budownictwa) i w latach 1861–62 w »Akademie der bildenden Künste Wien« (Akademia Sztuk Pięknych w Wiedniu) w Wiedniu. Oprócz tego ukończył naukę murarstwa u wiedeńskiego mistrza budowlanego.
W 1862 r. wstąpił do atelier Heinricha von Förstersa (1832–1889). Od 1864 r. pracował jako architekt i kierownik budowlany m.in. nadzorował w latach 1868–71 budowę pałacu Epsteina. W latach 1894–1912 był profesorem w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu jako następca Carla von Hasenauera. Od 1904 do 1907 współpracował z czasopismem »Hohe Warte«. W latach 1913–1915 uczył w »Akademie der bildenden Künste Wien« jako profesor honorowy.
Otto Wagner zmarł 11 kwietnia 1918 r. w Wiedniu i został pochowany na cmentarzu »Hietzinger Friedhof« (Gruppe 13, Nummer 131).
Twórczość
Około 1898 r. osłabły typowe historyczne formy w jego budowlach i przeszedł w fazę secesyjną. Z upływem czasu jego budowle w coraz większym stopniu przyjmowały formy czystej funkcjonalności. Wyśmienitym przykładem tego jest jego własna wybudowana w latach 1912–1913 druga willa w Hütteldorf. Z wielkim uznaniem spotkał się budynek Pocztowej Kasy Oszczędnościowej, gdzie zastosował nie tylko najnowsze materiały takie jak żelazobeton i aluminium, lecz uzyskał szczególną syntezę widocznej funkcjonalności i estetyki. Nie wszystkie projekty Otto Wagnera zostały zrealizowane. Wśród nich zmiana centrum Wiednia w kierunku Schönbrunn. Wagner napisał także pisma teoretyczne na temat sztuki.
Ze szkoły Wagnera wyszli wyróżniający się architekci. Do ścisłego kręgu skupionego wokół niego zaliczani są Josef Hoffmann, Emil Hoppe, R.M. Schindler, Otto Schönthal i Marcel Kammerer. Do jego uczniów należeli Jan Kotěra, Joseph Maria Olbrich, Jože Plečnik, Hubert Gessner, Max Fabiani, Karl Pirich, Ernst Lichtblau i wielu innych.
Otto Wagner otrzymał liczne wyróżnienia i tytuły. Był cesarsko–królewskim radcą dworu, honorowym prezydentem Gesellschaft österreichischer Architekten (Towarzystwo Austriackich Architektów) i Bund österreichischer Künstler (Związek Austriackich Artystów), członkiem honorowym i korespondencyjnym Royal Institute of British Architects w Londynie oraz zrzeszeń architektów w Sankt Petersburgu, Brukseli,Amsrterdamie, Portugali, Węgrzech i Kanadzie itd.
Dzieła (wybór)
Budowle
- 1883: budynki parlamentu (Budapeszt).
- Kościół Steinhof pod Wiedniem.
- 1894/1895: Ankerhaus.
- Nussdorfer Wehr.
- 1894–1897: pawilon wiedeńskiej kolei miejskiej.
- 1895–1896: kaplica św. Jana w Wiedniu.
- 1898–1899: Majolikahaus w Wiedniu.
- 1904–1906: Pocztowa Kasa Oszczędnościowa w Wiedniu.
- 1904–1907: szpital Steinhof z kościołem – obecnie »Sozialmedizinisches Zentrum Baumgartner Höhe – Otto Wagner Spital«.
- Synagoga w Budapeszcie.
Pisma
- 1906: Einige Skizzen, Projekte und ausgeführte Bauwerke.
- 1911: Die Groszstadt. Eine Studie über diese.
- 1914: Die Baukunst unserer Zeit: dem Baukunstjünger ein Führer auf diesem Kunstgebiete.
Literatura
- Joseph August Lux: Otto Wagner. Eine Monographie. Delphin-Verlag, München 1914.