Mark Lidzbarski


Mark Lidzbarski, właściwie Abraham Mordechai Lidzbarski (ur. 7 stycznia 1868 w Płocku; zm. 13 listopada 1928 w Getyndze) – niemiecki filolog, semitysta i tłumacz. Był uznanym autorytetem w dziedzinie epigrafiki semickiej i języka mandejskiego.

Życiorys


Mark Lidzbarski od 14 roku życia uczęszczał do gimnazjum w Poznaniu. Po maturze studiował od 1889 r. filologię semicką w Berlinie, gdzie w 1893 r. doktoryzował się. W 1896 r. habilitował się z zakresu filologii orientalnej w Kilonii, w 1907 r. został profesorem zwyczajnym w Greifswaldzie, a od 1917 r. tę samą funkcję pełnił w Getyndze jako następca Enno Littmanna (1875–1958).

Początkowo Mark Lidzbarski publikował, tłumaczył i objaśniał najważniejsze rękopisy nowoaramejskie znajdujące się w bibliotece w Berlinie (Die neu-aramäischen Handschriften der Königlichen Bibliothek zu Berlin, 2 tomy, 1894–96). Następnie zajmował się epigrafiką semicką. W podręczniku Handbuch der nordsemitischen Epigraphik nebst ausgewählten Inschriften (2 tomy, 1898) zebrał całą dotychczasową wiedzę na temat północnosemickiej epigrafiki. Dołączona w nim chrestomatia i tom z tabelami dał następnym generacjom semitystów oręż do dalszych badań. Jeszcze w Kilonii zaczął zajmować się ważnymi dla historii religii Azji Przedniej językiem i literaturą osiadłej w południowej Babilonii gnostycznej grupy religijnej mandejczyków. Pracę tę ułatwiła mu książka Mandäische Grammatik (1875) Theodora Nöldeke (1836–1930).

Dzieła (wybór)


  • De propheticis, quae dicuntur, legendis Arabicis : Prolegomena. 1893.
  • Die neu-aramäischen Handschriften der Königlichen Bibliothek zu Berlin. 2 tomy, 1896.
  • Handbuch der nordsemitischen Epigraphik nebst ausgewählten Inschriften. 2 części, 1898.
  • Ephemeris für semitische Epigraphik. Tom I, 1902.
  • Das Johannesbuch der Mandäer. 2 części, 1905/1915.
  • Aramäische Texte auf Stein, Ton und Papyrus., 1906.
  • Altsemitische Texte. 1907
  • Ephemeris für semitische Epigraphik Tom II; 1903–1907; 1908.
  • Ephemeris für semitische Epigraphik. Tom III; 1909 - 1915; 1915.
  • Ein manichäisches Gedicht. 1918.
  • Mandäische Liturgien. 1920.
  • Ginzā : der Schatz oder Das große Buch der Mandäer. 1925.
  • Auf rauhem Wege : Jugenderinnerungen eines deutschen Professors. 1927.

Literatura


  • Mark Lidzbarski: Auf rauhem Wege. Jugenderinnerungen eines deutschen Professors. Gießen 1927.
  • Albert Dietrich: Lidzbarski, Mark w: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 14, Duncker & Humblot, Berlin 1985, ISBN 3-428-00195-8, s. 470 (online).