Luise Hensel

Luise Hensel (ur. 30 marca 1798 roku w Linum w Brandenburgii; zm. 18 grudnia 1876 roku w Paderborn) - niemiecka poetka. (wyznania ewangelickiego, w 1818 roku konwertowała na katolicyzm)

 

Luise Hensel
Luise Hensel, rysunek jej brata Wilhelma Hensela.
Źródło: Wikimedia Commons

 

Genealogia

Ojciec Ludwig Hensel (1763-1809), pastor w Linum; matka Johanna Albertina Louisa (1764-1835) z domu Trost; brat Wilhelm Hensel (1794-1861), malarz; siostra Wilhelmine (1802-1893); szwagierka Fanny Hensel; - panna.

Życiorys

Luise Hensel jako córka pastora wychowała się w domu o atmosferze pietystycznym. Po śmierci ojca w 1809 roku jej mama przeniosła się z nią i resztą rodzeństwa jesienią 1810 roku do Berlina, aby zapewnić dzieciom lepsze wykształcenie. Po przybyciu do Berlina przez rok uczęszczała do szkoły realnej,a potem do Elisabeth-Oberschule. Ponieważ wdowia pensja mamy (300 talarów) przez dłuższy czas nie była wypłacana, gdyż Napolen kazał zarekwirować wdowią kasę, musiała razem z siostrą w wolnym czasie wykonywać pracę rękodzielnicze, aby coś zarobić.

Od Wielkanocy 1812 roku uczęszczała na nauki konfirmacyjne, które jednak nie rozwiały jej wątpliwości dotyczące wiary. 31 marca 1813 roku była konfirmowana. Jak się wyraziła "przyznawała się przed Bogiem do wiary, ale nie do określonego wyznania". Jesienią 1816 roku poznała katolika Clemensa Brentano, który zapoznał ją z wiarą katolicką i przekonał do konwersji na katolicyzm, co uczyniła 7 grudnia 1818 roku.

O jej rękę zabiegało wielu artystów i poetów m.in. Clemens Brentano czy Wilhelm Müller, którego nieodwzajemniona miłość odzwierciedlona została w jego cyklach pieśni Die schöne Müllerin i Winterreise. Jednak Luise Hensel zakochana była w młodym ewangelickim prawniku Ludwiku von Gerlach. Jej rozterki duchowe, konwersja na nową wiarę, kazały jej zrezygnować z tej miłości.

11 marca 1819 roku opuściła Berlin jako dama do towarzystwa księżnej Mimi Salm-Reifferscheidt-Krautheim und Dyck i udała się z nią do Münster, a później do Düsseldorfu. W 1821 roku poznała profesora filozofii Christopha Bernharda Schlütera, który stał się jej dozgonnym przyjacielem i powiernikiem. W maju 1821 roku została damą do towarzystwa wdowy po Friedrichu zu Stolberg-Stolberg i guwernantką jej córek. W tym samym roku spotkała się z matką i rodzeństwem na zamku Scheibe koło Glatz (obecnie Kłodzko), co poprawiło jej stosunki z rodziną, na które duży cień rzuciło jej przejście na katolicyzm. W 1823 roku opuściła dom hrabiny Stolberg, aby zaopiekować się synem zmarłej siostry.

Wprawdzie w 1824 roku chciała zostać siostrą miłosierdzia w Münster i chociaż już złożyła szaty świeckie i obcięła włosy, a jeszcze wcześniej bo w 1820 roku złożyła śluby dziewictwa przed jezuitą Heinrichem Wüstenem, w obawie, że chłopiec będzie protestantem zrezygnowała z tych zamiarów i udała się z nim do Wiedenbrück, gdzie umieściła go w szkole dla chłopców "dobrym katolickim Gymnasium Marianum". W 1825 roku z dwoma przyjaciółkami kierowała szpitalem w Koblencji, w 1826 roku była nauczycielką w Marienbergu, w latach 1833-1838 mieszkała u brata i jego żony w Berlinie. Gdy w 1838 roku państwo pruskie zaczęło domagać się od Kościoła rzymskokatolickiego tolerancji wobec małżeństw mieszanych, opuściła Berlin. Ostatnie lata niespokojnego i wędrownego życia spędziła w Kolonii, Wiedenbrück i Paderborn.

Znaczenie

Luise Hensel zyskała sławę i u uznanie wśród Niemców wszystkich wyznań, dzięki napisanym pieśniom religijnym Lieder, które wydał w 1869 roku Christoph Bernhard Schlüter. Duży wpływ na jej twórczość miały pieśni ewangelickiego poety Christiana Fürchtegotta Gellerta, które określiła jako pierwsze wielkie przeżycie poetyckie. Jej pieśni w ich powstaniu i budowie są ściśle związane z jej religijnym życiem. Wyraziła w nich swoje oddanie, modlitwy, skruchę i radość. Jej wewnętrzny konflikt w wyborze ziemskiego narzeczonego, którego kochała i który o nią zabiegał i narzeczonego niebiańskiego pokazują wiersze Die Wahl des Liebsten (pol. Wybór ukochanego) lub Ich liebe einen Königssohn (pol. Kocham syna królewskiego).

Również troska o ziemską nędzę znalazła odzwierciedlenie w jej pieśniach religijnych. Najpłodniejszy okres twórczości Luise Hensel przypadł na lata 1814-1820 czyli gdy była w wieku 16-22 lat. Wtedy powstały jej najwartościowsze utwory jak: Müde bin ich, geh zur Ruh (pol. Jestem zmęczona, idę odpocząć), Immer muß ich wieder lesen (pol. Wciąż muszę czytać). Był to okres jej największej samodzielności religijnej. W Düsseldorfie powierzyła duchowe przewodnictwo w ręce jezuity i od tego czasu z roku na rok malała jej samodzielność religijna, a jej duchowe życie poległo w teorii posłuszeństwa Watykanu, o czym pisała w licznych listach do Christopha Bernharda Schlütera. W miarę jej religijnego podporządkowania wysychało źródło jej twórczości.

Dzieła (wybór)

  • Gedichte, 1858.

  • Lieder , 1869

  • Briefe der Dichterin Luise Hensel, 1878 wyd. Christoph Bernhard Schlüter.

Literatura

  • Paul Gerhard Aring: Hensel, Luise. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 14, Bautz, Herzberg 1998, ISBN 3-88309-073-5, s. 1086.

  • Joseph Hubert Reinkens: „Hensel, Louise”. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 12, Duncker & Humblot, Leipzig 1880, s. 1-3.

  • Wolfgang Frühwald: „Hensel, Louise Maria”. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 8, Duncker & Humblot, Berlin 1969, ISBN 3-428-00189-3, s. 560.

Linki