Ludwig Meidner

Ludwig Meidner (ur. 18 kwietnia 1884 w Bernstadt in Schlesien (obecnie Bierutów na Dolnym Śląsku); zm. 14 maja 1966 w Darmstadt) – niemiecki malarz ekspresjonista, grafik, ilustrator i pisarz. (wyznanie mojżeszowe)

Genealogia

  • Ojciec : Georg, właściciel domu handlowego z tekstyliami w Bierutowie.
  • Matka : Rosa Glogauer.
  • Ożenił się : w Berlinie w 1927 z malarką Else z domu Meyer (1901–87).
  • Dzieci : 1 syn.

Życiorys

Ludwig Meidner studiował od 1903 do 1905 w Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu u Hansa Poelziga (1869–1936). Następnie pracował w Berlinie jako projektant mody i uczył się rytownictwa w atelier Hermanna Strucka (1876–1944). W latach 1906-07 kontynuował studia w paryskiej Académie Julian i w atelier Fernanda Cormona (1845–1924). W Paryżu zaprzyjaźnił się z Amedeo Modiglianim (1884–1920) oraz odkrył sztukę Jamesa Ensora (1860–1949) i Paula Gauguina (1848–1903). Z wczesnych dzieł tego okresu prawie nic się nie zachowało. W 1912 założył z Richardem Janthurem (1883–1956) i Jakobem Steinhardtem (1887–1968) grupę „Die Pathetiker”. Jednak grupa rozwiązała się w tym samym roku po wystawie w galerii „Der Sturm” Herwartha Waldena (1878–1941). Również w 1912 Ludwig Meidner stworzył cykle grafik Pejzaże apokaliptyczne (Apokalyptische Landschaften) i Płonące miasto (Brennende Stadt). We wczesnych pracach Ludwiga Meidnera rozpoznać można wpływ impresjonizmu i postimpresjonizmu, ale już od 1912 jego styl staje się bardziej ekspresyjny i dynamiczny.

W Berlinie pracował też dla różnych czasopism ekspresjonistycznych m.in. Der Sturm, Die Aktion, Die Weißen Blätter i Der Feuerreiter. Zaprzyjaźnił się z malarzami Ernstem Ludwigiem Kirchnerem (1880–1938) i Erichem Heckelem (1883–1970) z grupy „Brücke“, a jego styl inspirował Maxa Beckmanna (1884–1950). W lecie 1912 namalował obraz olejny Pejzaż apokaliptyczny (Apokalyptische Landschaft, prywatna kolekcja, St. Louis). W 1913 powstały obrazy Dom narożny (Das Eckhaus, Slg. W. Kirste, Recklinghausen) oraz autoportret Ja i miasto (Ich und die Stadt, Slg. G. Stein, Kolonia).

W 1913 Ludwig Meidner spotkał w Paryżu Guillaume'a Apollinaire'a (1880–1918) i Roberta Delaunaya (1885–1941). W 1914 zamieszkał na krótko w Dreźnie. Od początku był przeciwnikiem I wojny światowej o czym świadczy jego rysunek piórem W przededniu wojny (Am Vorabend des Krieges, 1914). Także w piśmie Wprowadzenie do malowania obrazów wielkomiejskich (Anleitung zum Malen von Großstadtbildern, 1914) zdystansował się wobec gloryfikacji wojny. Rysunki piórem z 1914 Działo (Die Kanone) Francuscy żołnierze (Franzosische Soldaten), W okopach (Im Schützengraben) czy Granat z 1915 określają stanowisko Ludwiga Meidnera do wojny przed jego powołaniem do służby wojskowej w 1916. Obraz Najmłodszy dzień (Der Jüngste Tag, 1916, prywatny właściciel, Duisburg) pokazuje bezdomnych ludzi w niegościnnym jałowym krajobrazie, związek biblijnego wyobrażenia zmartwychwstania i doświadczenia wojny we Flandrii.

Po zwolnieniu z obozu jenieckiego, w którym pracował jako tłumacz, otrzymał od marszanda Paula Cassirera (1871–1926) propozycję zorganizowania pierwszej samodzielnej wystawy. Ekspresjonistyczny okres twórczości Ludwiga Meidnera dobiegł końca w 1919. W napisanym razem z Maxem Pechsteinem (1881–1955) Apelu do wszystkich artystów, poetów i muzyków (Aufruf an alle Künstler, Dichter und Musiker) wyraził nadzieję, że ekspresjonistyczne zaangażowanie sztuki można także przekształcić w zaangażowanie polityczne. Odtąd zajął się starotestamentowymi przekazami. Już w 1917 historyk sztuki Gustav Friedrich Hartlaub (1884–1963) zaprezentował pierwszy religijny cykl wielkoformatowych rysunków wykonanych piórem Ludwiga Meidnera w Mannheim. W 1923 Ludwig Meidner wykonał inscenizacje do filmu Die Straße (Ulica). W 1924/25 był docentem w „Pracowni malarstwa i rzeźby” rzeźbiarza Arthura Lewina Funcke (1866–1937) w Berlinie.

Oprócz litografii i rysunków węglowych związanych z tematami biblijnymi, pokrewnych z formą Ernsta Barlacha (1870–1938) stworzyła portrety pełne wielkiego spokoju wewnętrznego i niuansów psychologicznych. Stylistycznie jest to postrzegane jako wkład do „Nowej Rzeczowości” (Neue Sachlichkeit). Do nich zalicza się Portret Leo Baecka (Bezalel National Museum, Jerusalem, 1931) namalowany na zlecenie gminy żydowskiej w Berlinie. W 1934 miała miejsce ostatnia wystawa jego prac w „Jüdisches Museum Berlin”. Nacjonaliści uznali prace Ludwiga Meidnera za „sztukę wynaturzoną” („entartete Kunst”) i 84 dzieła usunęli z muzeów niemieckich. Od 1935 uczył rysunku w żydowskiej szkole „Jawneh” w Kolonii. W tym czasie powstały cykle grafik Wizje (Visionen, 1935) i Alegorie (Allegorien, 1938). W sierpniu 1939 Ludwig Meidner z żoną emigrował do Anglii.

Początkowo zamieszkał w Londynie, ale w 1940 został internowany i przebywał na wyspie Man. W następnym roku wrócił do Londynu. Razem z żoną zorganizował w 1949 wspólną wystawę w Ben-Uri-Gallery w Londynie. Reprezentatywnymi obrazami z lat 30-tych są Wyrzutki w społeczeństwie (Ausgestoßene in der Gesellschaft, 1933) i Kompozycja (Komposition, 1932/33). W jego twórczości pojawił się także chwilowy zwrot ku surrealizmowi np. w Kompozycji (Komposition, 1942/43). Dzięki tej akwareli można uznać Ludwiga Meidnera jako prekursora nowego realizmu. W 1951/52 powstał cykl Taniec śmierci (Ein Totentanz).

W 1952 Ludwig Meidner wrócił do Niemiec, gdzie po krótkim pobycie w żydowskim domu starców we Frankfurcie nad Menem zamieszkał w Marxheim (obecnie dzielnica Hofheim am Taunus), skąd w 1963 przeprowadził się do Darmstadt. W obrazach wrócił do kolorystyki i techniki wcześniejszych prac, które wykazywały wpływ fowizmu (Autoportrety, 1954, 1962). Jego nazwisko jest również zasadniczo związane z jego pracą jako portrecisty dekady ekspresjonistycznej.

Literatura

  • Thomas Grochowiak: Ludwig Meidner. Recklinghausen 1966.
  • Jörg Deuter: Meidner, Ludwig w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 16, Duncker & Humblot, Berlin 1990, ISBN 3-428-00197-4, s. 640–642. (online).

Linki

Autor: Roman Penkała