Leopold von Kalckreuth

Leopold Karl Walter Graf von Kalckreuth (ur. 15 maja 1855 w Düsseldorfie; zm. 1 grudnia 1928 w majątku Eddelsen, Hittfeld koło Hamburga, obecnie część Seevetal) – niemiecki malarz, grafik, profesor w Akademiach Sztuk Pięknych w Weimarze, Karlsruhe i Stuttgarcie. Malował portrety, sceny rodzajowe i pejzaże. Kalckreuth reprezentował styl realistyczny. (wyznanie ewangelickie)

Jacob Hilsdorf - Leopold Graf von Kalckreuth
Leopold von Kalckreuth. Fotografia wykonana przez Jacoba Hilsdorfa.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: Stanislaus (1820–94), malarz pejzażysta, reprezentant düsseldorfskiej szkoły romantyzmu, w latach 1858-76 dyrektor Arcyksiążęcej Saskiej Szkoły Sztuk Pięknych w Weimarze;
  • Matka: Anna (1829–81), córka rzeźbiarza Emila Cauera (zm. 1867) i Johanny Catharine Luise Tils;
  • Siostra: Clara, poślubiła profesora teologii ewangelickiej Karla von Hase (1842–1914);
  • Ożenił się: w Oleśnicy Małej w 1885 z Berthą (1864–1928), córką hrabiego Paul Yorck von Wartenburg i Luise von Wildenbruch;
  • Dzieci: 2 synów i 3 córki, Wolf (1887–1906, poeta i tłumacz), Johannes (1893–1956, kompozytor i krytyk muzyczny), Anna, Bertha, Christine (ur. 1898, ilustratorka).

Życiorys i twórczość

Leopold Karl Walter Graf von Kalckreuth Lato
Lato, 1890.
Źródło: Wikimedia Commons

Leopold von Kalckreuth urodził się 15 maja 1855 w Düsseldorfie jako syn malarza Stanislausa i jego żony Anny von Kalckreuth. Od dziecka stykał się z weimarskimi kręgami artystycznymi, w których w tym czasie przebywali Franz von Lenbach (1836–1904) i Arnold Böcklin (1827–1901). W wieku ośmiu lat poszedł do szkoły w Keilhau. Następnie uczęszczał do gimnazjum w Wetzlar i Kassel. Od semestru zimowego 1875 r. studiował malarstwo w Arcyksiążęcej Saskiej Szkole Sztuk Pięknych w Weimarze u Ferdinanda Schaussa (1832–1916) i ojca. Po rocznej służbie wojskowej kontynuował od 1879 r. naukę w Monachium. Ponieważ Carl Theodor von Piloty (1826–1886) nie przyjął go na swojego ucznia, jego nauczycielem został Gyula Benczúr (1844–1920). Podczas międzynarodowej wystawy sztuki w 1879 r. w Monachium zetknął się z francuskim impresjonizmem i realizmem. Wzorem dla niego stał się francuski malarz realista Jean-François Millet (1814–1875). Kierunek, który obrał spowodował, że stał się malarzem konserwatywnym. Powodem tego była przynależność do dwóch różnych kręgów: wśród arystokracji uważany był podobnie jak już jego ojciec za artystę, a wśród artystów za arystokratę. Tematyka jego obrazów zawęziła się do postaci na tle pejzażu. Śląsk dostarczył mu motywów z życia wiejskiego np. do obrazu Lato (1890, Kunsthalle, Brema). Więzi rodzinne zaowocowały w obrazach Mucki z ręcznikiem kąpielowym (własność prywatna, Laren, Holandia), Rodzeństwo z lutnią (własność prywatna, Hamburg) i Syn Wolf (1900, Kunsthalle, Hamburg). Granice między portretem a otoczeniem pozostawały u niego płynne. W 1894 r. powstał w Hamburgu jego typowy dla tego okresu obraz Powrót do domu stoczniowców (Kunsthalle, Hamburg). Przyjaźń z historykiem sztuki Alfredem Lichtwarkiem (1852–1914) skłoniła go do malowania portretów hamburskich patrycjuszy i uczonych.

Kalckreuth Kirschenessender Chłopiec jedzący czereśnie
Chłopiec jedzący czereśnie, 1893.
Źródło: Wikimedia Commons
Leopold von Kalckreuth - Zbieraczki kłosów, 1888
Zbieraczki kłosów, 1888.
Źródło: Wikimedia Commons

W latach 1885–90 Leopold von Kalckreuth kierował „klasą natury” w Arcyksiążęcej Saskiej Szkole Sztuk Pięknych w Weimarze, która stanowiła zalążek niemieckiego impresjonizmu drugiej generacji. Od 1895 r. pracował w Akademii Sztuk Pięknych w Karlsruhe, skąd odszedł w 1899 r. z powodu konfliktu z malarzem Ferdinandem Kellerem (1842–1922). W Karlsruhe stworzył wiele grafik. Od 1900 r. pracował w Stuttgarcie i do 1905 r. kierował tamtejszą Akademią Sztuk Pięknych. Po dużym sukcesie jego prac na wystawie w Dreźnie wybrano go w 1903 r. na prezydenta nowo powstałego Niemieckiego Stowarzyszenia Artystów. W 1905 r. zrezygnował z pracy w Akademii w Stuttgarcie. Ciężkim przeżyciem dla całej jego rodziny była w 1906 r. samobójcza śmierć syna Wolfa. W 1907 r. przeprowadził się do Eddelsen koło Hamburga, gdzie zmarł 1 grudnia 1928 roku.

Uczniem Leopolda von Kalckreutha był Karl Hofer (1878–1955).

 

Dzieła (wybór)

  • Korowód pogrzebowy w Dachau, 1883, Kunstsammlungen, Weimar.
  • Zbieraczki kłosów, 1888, Wallraf-Richartz-Museum, Kolonia.
  • Lato, 1890, Kunsthalle, Brema.
  • Chłopiec jedzący czereśnie, 1893, Kunstsammlung, Weimar.
  • Starość, 1894, Schloss Pillnitz, Drezno.
  • Zbieraczki kłosów, 1894, Staatsgalerie, Stuttgart.
  • Dalby w hamburskim porcie, 1894, Kunsthalle, Hamburg.
  • Tęcza, 1896, Neue Staatsgalerie, Monachium.
  • Mały Johann, 1899, Städtisches Museum, Gemäldegalerie, Wiesbaden.
  • Zmierzch, 1909, Kunsthalle, Hamburg.
  • Portret Alfreda Lichtwarka, 1912, Kunsthalle, Hamburg.
  • Żaglowiec, własność prywatna, Fuerteventura.

Literatura

  • Johannes Kalckreuth: Wesen und Werk meines Vaters. Lebensbild des Malers Graf Leopold von Kalckreuth. Christians, Hamburg 1967.
  • Wolfgang Freiherr von Löhneysen: Kalckreuth Grafen, Leopold w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 11, Duncker & Humblot, Berlin 1977, ISBN 3-428-00192-3, s. 51–53.