Kurt Koffka

Kurt Koffka (ur. 18 marca 1886 w Berlinie; zm. 22 listopada 1941 w Northampton ( Massachusetts, USA) - niemiecki psycholog zaliczany z Maxem Wertheimerem i Wolfgangiem Köhlerem do założycieli »psychologii postaci« (Gestalt, gestaltyzm). (wyznania ewangelickiego).

Kurt Koffka
Kurt Koffka.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Emil, radca sądowy, adwokat w Berlinie; matka Luise Levi; brat Friedrich (1888-1951), pisarz; - ożenił się 1) z Mirą (zm. 1977/78), córką dr filozofii Georga Bondi (1865-1935), 2) z Elisabeth, profesorka historii; bezdzietny.

Życiorys

Po nauce w latach 1892-1903 w gimnazjum »Wilhelm-Gymnasium« w Berlinie Kurt Koffka studiował od 1903 r. filozofię na uniwersytecie w rodzinnym mieście u Aloisa Riehla. Po roku studiów w Edynburgu w latach 1904-1905 wrócił do Berlina i zmienił kierunek studiów na psychologię. Został uczniem Carla Stumpfa, u którego w 1908 r. obronił pracę doktorską zatytułowaną »Experimental-Untersuchungen zur Lehre vom Rhythmus« (Badania eksperymentalne dotyczące teorii rytmu). Przez następne trzy lata był asystentem: 1908/09 u Johannesa von Kriesa we Fryburgu Bryzgowijskim, 1909/10 u Oswalda Külpe i Karla Marbe w Würzburgu, 1910/11 u Friedricha Schumanna (1863-1940) we Frankfurcie nad Menem, gdzie spotkał Wolfganga Köhlera i Maxa Wertheimera. Ich spotkanie zaowocowało trwałą współpracą oraz stworzeniem »teorii postaci«. W 1911 r. Koffka habilitował się na uniwersytecie w Gießen pracą »Zur Analyse der Vorstellungen und ihrer Gesetze«, po czym uczył tam jako Privatdozent.

Podczas I wojny światowej Kurt Koffka przeprowadzał badania osób z ranami mózgu. W 1918 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. W latach 1924/25 był profesorem gościnnym w »Cornell University« w stanie Nowy Jork. Wiosną 1925 r. brał udział w serii wykładów w »Clark University« (Massachusetts), które później zostały opublikowane pt. »Psychologies of 1925«. W latach 1926/27 uczył na uniwersytecie »University of Wisconsin«. W 1927 r. zakończył działalność w Gießen i objął katedrę w »Smith College« w Northampton, Massachusetts, którą kierował do śmierci. W czasie podróży badawczej do Uzbekistanu w lecie 1932 r. zachorował na malarię, z której nigdy całkowicie się nie wyleczył. W latach 1939/40 zajmował się w Oksfordzie ponownie pacjentami z ranami głowy.

W 1921 r. Kurt Koffka założył razem z Wertheimerem, Köhlerem, Kurtem Goldsteinem i psychiatrą Hansem Walterem Gruhle (1880-1958) czasopismo »Psychologische Forschung«, które stało się czołowym organem »teorii postaci«. Swoje publikowane w tym czasopiśmie »Beiträge zur Psychologie der Gestalt« (Artykuły o psychologii postaci) kontynuował w czterotomowym dziele »Smith College Studies in Psychology«. Zawierają one większą część badań eksperymentalnych związanych z teorią postrzegania, wśród nich prace o czynnikach stroboskopowych (kinematograficznych) drgania obrazu widzianego, o zjawiskach przy pojawianiu się i znikaniu widzianych figur, o zmianach widzianej figury w pamięci, o figuralnych warunkach kontrastu kolorów i o teorii stałości koloru przy zmiennym oświetleniu, która do dzisiaj nie jest przestarzała. Wielką jego zasługą jest obszerne przedstawienie »teorii postaci« (niem. Gestalttheorie), której pierwsze ukazało się w 1915 r. w piśmie »Grundlegung der Wahrnehmungslehre«, a ostatnie w 1935 r. w »Principles of Gestalt psychology«. W ostatnich sześciu latach życia zwraca uwagę rozszerzenie jego zakresu tematycznego na kwestie ontologiczne, etyczne i estetyczne.

Dzieła (wybór)

  • Experimental-Untersuchungen zur Lehre vom Rhythmus, 1908.
  • Zur Analyse der Vorstellungen und ihrer Gesetze : eine experimentelle Untersuchung, 1912.
  • Beiträge zur Psychologie der Gestalt, 1919.
  • Die Grundlagen der psychischen Entwicklung : eine Einführung in die Kinderpsychologie, 1921.
  • Principles of Gestalt psychology, 1935.

Literatura

  • Wolfgang Metzger: "Koffka, Kurt" w: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 12, Duncker & Humblot, Berlin 1980, ISBN 3-428-00193-1, s. 417, online.

Linki

Autor: Roman Penkała