Karl Weierstrass

Karl Theodor Wilhelm Weierstrass (ur. 31 października 1815 w Ostenfelde w Westfalii; zm. 19 lutego 1897 w Berlinie) – niemiecki matematyk, przyczynił się przede wszystkim do logicznie uzasadnionego opracowania analizy. W 1895 r. wyróżniony został przez Towarzystwo Królewskie w Londynie Medalem Copleya. (wyznanie katolickie)

Karl Weierstrass
Karl Weierstrass.
Źródło: Wikimedia Commons

Życiorys

Karl Weierstrass ukończył gimnazjum w Paderborn, po czym w latach 1834–1838 studiował prawo na uniwersytecie w Bonn. Pod koniec studiów zainteresował się matematyką, fizyką i astronomią, co skłoniło go do dalszych studiów w akademii w Münster, gdzie przebywał w latach 1838–40. Tam słuchał wykładów matematyka Christopha Gudermanna (1798–1852).

Po zdaniu egzaminu dla nauczycieli uczył w 1841/42 w gimnazjum w Münster. Od Wielkanocy 1843 r. pracował w progimnazjum w Wałczu (niem. Deutsch Krone) i od 1848 r. w Liceum Hosianum w Braniewie (niem. Braunsberg). Uwagę wzbudził opublikowany przez Karla Weierstrassa w 1849 r. artykuł Beiträge zur Theorie der Abel'schen Integrale (Przyczynek do teorii całek Abela), który w 1854 ukazał się w 47 tomie „Journal für die reine und angewandte Mathematik” (Crelles Journal). W 1854 r. uniwersytet w Królewcu nadał Karlowi Weierstrassowi tytuł doktora honoris causa.

Od 1856 r. Karl Weierstrass wykładał matematykę w Königliches Gewerbeinstitut w Berlinie i po krótkim czasie został jednocześnie profesorem nadzwyczajnym matematyki na tamtejszym uniwersytecie. 19 listopada 1856 r. wybrano go na członka Pruskiej Akademii Nauk w Berlinie. Duża ilość wykładów spowodowała zahamowanie jego pracy naukowej, co skutkowało, że w 1862 r. zrezygnował z działalności w Königliches Gewerbeinstitut. W 1864 r. awansował na uniwersytecie w Berlinie na profesora zwyczajnego matematyki. Wielkie uznanie jakim się cieszył w świecie nauki zaowocowało licznymi przyjęciami do towarzystw naukowych we wszystkich krajach. Był członkiem korespondencyjnym Bawarskiej (od 1863), Rosyjskiej (od 1864), Francuskiej Akademii Nauk (od 1868), Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina (od 1883) i National Academy of Sciences (1896).

Karl Weierstrass pracował nad teorią funkcji analitycznych i teorią szeregów (twierdzenie Bolzana-Weierstrassa, twierdzenie Stone’a-Weierstrassa, kryterium Weierstrassa, funkcja Weierstrassa, twierdzenie Weierstrassa-Casoratiego). Wiele jego prac dotyczy również rachunku wariacyjnego.

Jego uczniem był August Toepler (1836–1912).

Dzieła (wybór)

  • Beitrag zur Theorie der Abel'schen Integrale, w „Jahresbericht über das Königl. Katholische Gymnasium zu Braunsberg” 1848/49, s. 1–23.
  • Gesammelte Werke, 7 tomów, Berlin: Mayer und Müller, 1894–1927.
    • Tom 1: Abhandlungen-1// Math. Werke, Berlin, 1894.
    • Tom 2: Abhandlungen-2// Math. Werke, Berlin, 1897.
    • Tom 3: Abhandlungen-3// Math. Werke, Berlin, 1915.
    • Tom 4: Vorlesungen über die Theorie der Abelschen Transcendenten// Math. Werke, Berlin, 1902.
    • Tom 5: Vorlesungen über die Theorie der elliptischen Funktionen.
    • Tom 6: Vorlesungen über Anwendung der elliptischen Funktionen..
    • Tom 7: Vorlesungen über Variationsrechnung// Math. Werke, Berlin, 1927.
  • Abhandlungen aus der Functionenlehre, Springer, Berlin 1886.
  • Einleitung in die Theorie der analytischen Funktionen, Vorlesung Berlin 1878, Dokumente zur Geschichte der Mathematik 4, Vieweg 1988 (Mitschrift Adolf Hurwitz).

Literatura

  • Moritz Cantor: Weierstraß, Karl w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 55, Duncker & Humblot, Leipzig 1910, s. 11–13.