Karl Stauffer-Bern
Karl Stauffer, zwany Karl Stauffer-Bern (ur. 2 września 1857 r. w Trubschachen (Szwajcaria); zm. 24 stycznia 1891 r. we Florencji) – szwajcarski malarz, sztycharz, rzeźbiarz, pisarz i poeta.
 |
| Karl Stauffer-Bern. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia
Ojciec Eduard Stauffer, pastor w Bernie; matka Luise Stauffer-Schärer, pracowała jako guwernantka w Anglii; – kawaler.
Życiorys
Karl Stauffer-Bern uczęszczał do gimnazjum w Bernie, które nie ukończył. Od 1874, przez trzy lata, uczył się u malarza dekoracyjnego Wenzela w Monachium, a następnie od 1876 r. studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium (niem. Akademie der Bildenden Künste München). Od 1880 r. kontynuował studia w Berlinie, gdzie poświęcił się malarstwu portretowemu, miedziorytnictwu i rytownictwu. Wykonany w 1881 r. portret rzeźbiarza Maxa Kleina (1847–1908) został nagrodzony złotym medalem podczas wystawy akademickiej i wzbudził wielkie uznanie.
Jego prace rytownicze, których odnowę propagował także w pismach, mają duże znaczenie. Stworzył m.in. portrety matki, sióstr, Adolpha von Menzla i akt leżącej dziewczyny.
W lecie 1885 r. przebywał u kolegi szkolnego Friedricha Emila Welti w jego posiadłości Belvoir koło Zurychu, aby namalować jego żonę Lydię Welti-Escher (1858–1891), córkę przedsiębiorcy i polityka Alfreda Eschera. W Zurychu powstały także portrety Gottfrieda Kellera i Conrada Ferdinanda Meyera. Poznał tam także malarzy Arnolda Böcklina i Rudolfa Kollera. Jesienią 1886 r. otrzymał zlecenie Galerii Narodowej w Berlinie na wykonanie portretu Gustava Freytaga.
W 1888 r., wspierany finansowo przez małżeństwo Welti, opuścił swoje atelier w dzielnicy Berlin-Tiergarten i razem z Maxem Klingerem udał się do Rzymu, aby studiować tam rzeźbiarstwo. W tym czasie utrzymywał bliskie kontakty z Lydią Welti-Escher. Lydia stała się jego muzą i kochanką. We Florencji, późną jesienią 1889 r. doszło podczas nieobecności jej męża do zaręczyn kochanków i razem uciekli do Rzymu.
Z polecenia męża Stauffer został pojmany i osadzony w więzieniu, a jego żona trafiła do placówki dla psychicznie chorych. Stauffer został oskarżony najpierw o uprowadzenie i kradzież, a później o gwałt na obłąkanej. 5 stycznia 1890 r. Karl Stauffer-Bern został zwolniony z więzienia z powodu braku dowodów, ale z powodu przeżyć więziennych trafił do zakładu dla obłąkanych, skąd początkiem wiosny zabrał go berneński lekarz i sprowadził go do rodzinnego domu. Orzeczenie psychiatryczne z 27 maja 1890 r. wykazało, że Lydia Welti-Escher niesłusznie została umieszczona w zakładzie dla obłąkanych. Po czteromiesięcznym pobycie w zakładzie dla obłąkanych w Rzymie została zabrana przez męża Friedricha Emila Welti do Szwajcarii, gdzie zgodziła się na rozwód i ugodę finansową zgodnie z którą wypłaciła mężowi 1,2 mln franków odszkodowania. Wykluczona z zuryskiego towarzystwa przeprowadziła się późnym latem 1890 r. do Champel koło Genewy. W tym czasie wracający do zdrowia Stauffer usiłował ponownie połączyć się z ukochaną, ale ta szorstko odmówiła. Stracił chęć życia i 3 czerwca 1890 r. próbował popełnić samobójstwo strzelając sobie w serce. Jednak nie trafił i po długim leczeniu wrócił do zdrowia. Na zaproszenie znajomego udał się do Florencji z nadzieją na nową przyszłość. Jednak jego plany nie powiodły się. 21 stycznia 1891 r. znalazła umierającego Karla Stauffera gospodyni, u której mieszkał.
Karl Stauffer-Bern zmarł 24 stycznia 1891 roku. Przypuszcza się, że powodem jego śmierci była nadmierna dawka środka nasennego. Jego ukochana Lydia Welti-Escher popełniła samobójstwo przez otwarcie kurka z gazem 12 grudnia 1891 roku.
Jego uczennicą była m.in. Käthe Kollwitz.
Dzieła (wybór)
Obrazy i rysunki
Wiersze
- Aus Kerker und Irrenhaus (Z lochu i domu wariatów), wiersze, 1927.
Literatura
- Otto Brahm: Karl Stauffer-Bern. Sein Leben, seine Briefe, seine Gedichte. Stuttgart 1892.
- A. W. Züricher (wydawca): Familienbriefe und Gedichte von Karl Stauffer-Bern. Leipzig w Insel Verlag i München w Verlag der Süddeutsche Monatshefte 1914.
- Fritz Stöckli (wydawca): Karl Stauffer-Bern. Leben – Werk – Briefe, Verlag Hallwag, Bern 1942.
Linki
- Marc Fehlmann: Stauffer [Stauffer-Bern], Karl w Historisches Lexikon der Schweiz.
- Biografia i dzieła Karla Stauffera w Sikart.
- Karl Stauffer-Bern w Deutsche Digitale Bibliothek.
- Dzieła Karla Stauffera w Artnet.