Karl Otfried Müller

Karl Otfried Müller (ur. 28 sierpnia 1797 r. w Brzegu na Śląsku (niem. Brieg); zm. 1 sierpnia 1840 r. w Atenach) - niemiecki filolog klasyczny i jeden z założycieli archeologii klasycznej i historii antyku. (wyznania ewangelickiego)

Karl Otfried Müller
Karl Otfried Müller (1830).
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Karl Daniel (1773-1858), kapelan polowy, pastor w Brzegu, później superintendent w Oławie; matka Juliane Linke (1774-1858), córka pastora w Herrenlauersitz (obecnie Luboszyce, Dolny Śląsk); bracia Julius (1801-1878) i Eduard (1804–75); – ożenił się w Getyndze w 1824 r. z Pauline Hugo (1804-47); miał 2 synów i 3 córki.

Życiorys

Karl Otfried Müller uczęszczał od 1806 r. do gimnazjum w rodzinnym mieście i od 1814 r. studiował we Wrocławiu filologię, filozofię, historię nowożytną, języki orientalne (hebrajski i syryjski), matematyką i botanikę. We Wrocławiu słuchał wykładów Henricha Steffensa i Ludwiga Friedricha Heindorfa, który zapoznał go z dziełem Römische Geschichte Bartholda Georga Niebuhra i zainteresował starożytnością. W 1816 r. przeniósł się na uniwersytet do Berlina, gdzie studiował m.in. u Augusta Boeckha i Philippa Buttmanna. Po trzech semestrach otrzymał tytuł doktora i wrócił do Wrocławia, gdzie w 1818 r. uczył w gimnazjum Maria-Magdalene-Gymnasium. W tym czasie napisał książkę Orchomenos und die Minyer (1820), w której próbował odzyskać prehistoryczny rodowód historii Grecji z mitycznych przekazów.

Pracą tą, która była pierwszą częścią zaplanowanego na wiele tomów dzieła chciał się habilitować we Wrocławiu, ale dzięki pośrednictwu Boeckha otrzymał w 1819 r. powołanie do Getyngi jako profesor nadzwyczajny, gdzie w 1823 r. został profesorem zwyczajnym. Jego zadaniem na nowym stanowisku było uczenie filologii, mitologii, a także archeologii, w której to dziedzinie nie miał żadnego doświadczenia. W związku z powyższym zapewniono mu studiowanie przez dwa i pół miesiąca zbiorów antycznych w Dreźnie, gdzie poznał m.in. Johanna Samuela Erscha, do którego Allgemeine Encyclopädie der Wissenschaften und Künste napisał liczne artykuły. W Getyndze uczył od semestru zimowego 1819/1820 do semestru letniego w 1839 roku. W lecie 1822 r. otrzymał urlop na podróż badawczą, która prowadziła do Holandii, Anglii i Francji.

W 1825 r. został nadzorcą zapoczątkowanego przez Christiana Gottloba Heyne zbioru odlewów gipsowych w bibliotece w Getyndze, w 1831 członkiem senatu uczelni i przewodniczącym naukowej komisji egzaminacyjnej w Królestwie Hanoweru, a od 1835 brał udział w planowaniu wyposażenia nowej auli. Jako profesor "eloquentiae et poeseos" przemawiał w 1837 r. podczas inauguracji obchodzenia setnej rocznicy uniwersytetu.

Wkrótce po obchodach jubileuszu wybuchł spór o konstytucję, w której Müller wprawdzie solidaryzował się z "Siódemką z Getyngi", ale nie wziął bezpośrednio udziału w proteście i nie został 14 grudnia zwolniony z uczelni wraz z Friedrichem Christophem Dahlmannem, Wilhelmem Eduardem Albrechtem, Heinrichem Ewaldem, Georgiem Gottfriedem Gervinusem, bracia Jacobem i Wilhelmem Grimmem oraz Wilhelmem Eduardem Weberem. 17 grudnia przyłączył się razem z pięcioma profesorami do protestu publicznego Nachprotestation, ale nie nastąpiły kolejne zwolnienia.

Głównym celem Karla Otfrieda Müllera było napisanie historii Grecji. Rząd hanowerski udzielił mu urlopu na dwa semestry i podjął się sfinansowania kosztów jego podróży oraz towarzyszącego mu rysownika, Georga Friedricha Neise. 31 sierpnia 1839 roku rozpoczął podróż, która prowadziła przez Włochy i Sycylię do Grecji, gdzie przybył 4 kwietnia 1840 roku. Po długim pobycie w Atenach wyruszył razem z Ernstem Curtiusem i Adolfem Schöllem do Delf, gdzie do 23 lipca przeprowadził wykopaliska. Podczas odpisywania inskrypcji rozchorował się i 1 sierpnia zmarł. Jego towarzysz podróży, Curtius pochował go w Atenach na wzgórzu Kolonos.

Jego dzieła obejmują w różny sposób wszystkie dziedziny klasycznej sztuki greckiej począwszy od historii przez religię i mitologię do archeologii i filologii, poza tym także filozofię i prawo. Zdumiewające są jego prace dotyczące antycznej topografii, kartografii i krajobrazu. W centrum jego zainteresowań znajdowała się zawsze Grecja, ale zredagował także pisma odnoszące się do kultury innych ludów antycznych np. Etrusków, Rzymian, Egipcjan. W jego spuściźnie znajdowały się notatki o średniowiecznej sztuce. Na podstawie obfitości i oryginalności jego publikacji, dzięki obszernej znajomości antycznych i nowożytnych źródeł oraz rozległości jego zainteresowań uchodził w pierwszej połowie XIX wieku za najwybitniejszego badacza starożytności w Niemczech.

Od 1823 był członkiem korespondencyjnym Pruskiej Akademii Nauk, a w 1836 r. został członkiem korespondencyjnym Bawarskiej Akademii Nauk w Monachium.

Dzieła (wybór)

  • Minervae Poliadis sacra et aedes in arce Athenarum , 1820.
  • Karte des Peloponnes während des Peloponnesischen Kriegs, 1824.
  • Prolegomena zu einer wissenschaftlichen Mythologie, 1825.
  • Handbuch der Archäologie der Kunst, 1830.
  • Zur Karte des nördlichen Griechenlands, 1831.
  • Dissertations on the Eumenides of Aeschylus, 1835.
  • Antiquitates Antiochenae , 1839.

Literatura

  • August Baumeister: Müller, Karl Otfried. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 22, Duncker & Humblot, Leipzig 1885, s. 656-667.
  • Klaus Fittschen: Müller, Otfried. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 18, Duncker & Humblot, Berlin 1997, ISBN 3-428-00199-0, s. 323-326.