Karl Ludwig Sand
Karl Ludwig Sand (także Carl Ludwig Sand; ur. 5 października 1795 r. w Wunsiedel w powiecie Wunsiedel im Fichtelgebirge; stracony 20 maja 1820 r. w Mannheim) - radykalny członek korporacji studenckiej i morderca Augusta von Kotzebue (1761-1819). (wyznania ewangelickiego)
Genealogia
Ojciec Gottfried Christoph (1753–1823), sędzia miejski w Wunsiedel; matka Dorothea Wilhelmine Schöpf(1766–1821) pochodziła z zamożnej rodziny kupieckiej; krewny ze strony matki Jean Paul (1763–1825), poeta; kawaler.
Życiorys
Po ukończwniu liceum w Wunsiedel i gimnazjum w Hof i Ratyzbonie Karl Ludwig Sand studiował od 1814 r. teologię na uniwersytecie w Tybindze, gdzie od 1815 r. był członkiem organizacji studenckiej "Teutonia", w 1817 r. wstąpił do korporacji studenckiej "Arminia". W 1815 r. odbył podróży do Szwajcarii i brał udział w wojnie wyzwoleńczej przeciw Francuzom.
Od 1816 r. kontynuował studia w Erlangen, gdzie aktywnie propagował idee korporacji studenckich i był współzałożycielem korporacji "Teutsche Burschenschaft", później "Teutonia", na której czele stał do 1817 roku. W październiku 1817 r. wziął udział w zjeździe korporacji studenckich "Wartburgfest" w Eisenach, gdzie był członkiem komisji organizacyjnej. Tutaj Karl Ludwig Sand rozpowszechnił ulotkę, w której proponował założenie "powszechnej wolnej korporacji", ulotka dopiero w 1818 r. zyskała wielkie oddziaływanie. Brał też udział w niszczeniu książek na Wartenbergu, którego ofiarą padła także książka Augusta von Kotzebue (1761–1819) "Geschichte des deutschen Reichs".
Od 1818 r. studiował na uniwersytecie w Jenie i został członkiem tamtejszej korporacji studenckiej. Pod wpływem Karla Follena (1796–1840) stał się zwolennikiem radykalnego skrzydła korporacji "Unbedingten" (Bezwarunkowo), które nie wykluczało radykalnego, politycznego mordu. Podczas drugiego zjazdu korporacji w Jenie rozpowszechniona 18 października 1818 r. ulotka "Teutsche Jugend an die teutsche Menge" nie wywołała żadnego oddźwięku. Jesienią 1818 r. odwiedził Friedricha Ludwiga Jahna (1778-1852) w Berlinie i rozprowadzał tam swoje ulotki wśród studentów.
Śmierć Augusta von Kotzebue rozważał już 5 maja 1818 r., którego traktował jako "zdrajcę kraju", "demagoga" i wroga korporacji studenckich. Po oficjalnym wystąpieniu z korporacji w lutym 1819 r., zasztyletował go 23 marca 1819 r. w jego mieszkaniu w Mannheim, po czym próbował popełnić samobójstwo. W swoim piśmie "Todesstoß dem August von Kotzebue" przyznał się do popełnionej zbrodni i przez sąd w Mannheim został skazany 5 maja 1820 r. na karę śmierci.
Karl Ludwig Sand uchodził za pilnego studenta i wierzącego chrześcijanina, ale z pogmatwanymi uczucia i nieuporządkowanymi ideami politycznymi. Już podczas jego stracenia stał się symbolem jedności i wolności, a jego grób stał się miejscem pielgrzymek. Jego czyn nie popierany przez większość członków korporacji studenckich nie stał się spodziewanym impulsem do powszechnego ruchu wolnościowego i zjednoczeniowego, lecz spowodował ostre postępowanie przeciw obywatelskiemu ruchowi narodowemu (Postanowienia karlsbadzkie z 20 września 1819r.).
 |
| Grób Karla Ludwiga Sanda w Mannheim. Źródło: Wikimedia Commons |
"Mordercy z miłości ojczyzny" zostały poświęcone niezliczone artykuły, wiersze, ulotki, przedstawienia teatralne, powieści i obrazy. M.in. Aleksander Puszki napisał wiersz "Sztylet", Aleksander Dumas poświęcił mu nowelę i Karl Hans Strobl (1877-1946) sztukę teatralną.
Dzieła (wybór)
- Gründung einer allgemeinen freien Burschenschaft. 1817.
- Teutsche Jugend an die teutsche Menge, zum 18. October 1818.
- Todesstoß dem August von Kotzebue. 1819.