Karl Haider

Autoportret (1875).

Karl Michael Haider (ur. 6 lutego 1846 w Monachium; zm. 28 października 1912 w Schliersee) - niemiecki malarz pejzażysta i portrecista. (wyznanie katolickie)

Genealogia

Ojciec: Max (1807–73), bawarski myśliwy przyboczny, potem nadleśniczy w Anzing, rysownik;
Matka: Therese Fäßler (1811–93) z Kürzell koło Lahr/Baden;
Żona: 1) od 1874 Katharina (zm. 1882), bratanica rzeźbiarza Friedricha Bruggera (1815–70), 2) od 1890 Ernestine Schwarz;
Dzieci: 3 z pierwszego małżeństwa i 2 z drugiego.

Życiorys i twórczość

Karl Haider otrzymał pierwsze lekcje rysunku od ojca, który jako myśliwy i rysownik nauczył syna jak należy obserwować przyrodę i wiernie oddać jej walory estetyczne. Pierwsze prace Karla Haidera przedstawiały najczęściej zwierzęta i pejzaże. Po kilkuletniej nauce w gimnazjum w Monachium miał zostać śpiewakiem, ale wkrótce poświęcił się malarstwu. Początkowo studiował malarstwo w monachijskiej szkole prywatnej, a od 27 kwietnia 1861 przez dwa lata w Akademii Sztuk Pięknych w rodzinnym mieście. Do grona najbliższych przyjaciół Karla Haidera należeli wówczas Wilhelm Leibl i Hans Thoma. Wzorem dla jego malarstwa stali się starzy mistrzowie, których prace mógł podziwiać w monachijskiej Pinakotece. Wkrótce też krytycy porównywali detale jego krajobrazów z pejzażami z obrazów Holbeina, Altdorfera i wczesnych Holendrów.

W 1875 roku wyruszył do Florencji, gdzie kopiował obrazy starych mistrzów na potrzeby drzeworytów. W tym czasie często był zapraszany przez Arnolda Böcklina do jego domu w Toskanii. Podczas wspólnych dyskusji i muzykowania obaj artyści zbliżyli się ku sobie, jednak mitologiczne tematy z obrazów Böcklina znalazły oddźwięk dopiero w późnych pracach Haidera. W 1876 roku wrócił do Monachium, gdzie zaczął się dla niego trudny okres życia, gdyż muzea nie chciały kupować jego obrazów, a nieliczne zamówienia na portrety nie wystarczyły na utrzymanie rodziny. Gdy zmarła żona Haidera Franz von Lenbach wyłożył pieniądze na jej pochówek, a zadłużonego malarza często wspierał też Hans Thoma.

Drugie małżeństwo Karla Haidera było krótkie i nieszczęśliwe. Dopiero w latach 90-tych XIX wieku zaczęła stopniowo poprawiać się sytuacja materialna artysty, ale nigdy już go nie opuścił strach przed ubóstwem. W 1894 roku miasto Monachium przyznało mu skromną pensję. Dwa lata później przeprowadził się do Schliersee. W 1897 roku otrzymał złoty medal podczas międzynarodowej wystawy w Monachium za obraz Wieczór jesienny (niem. Herbstabend). Teraz podróżował do Salzburga, Wiednia i Budapesztu, gdzie podczas kolejnych wystaw promował swoje prace. Dwa krótkie pobyty we Włoszech dodały mu nowych sił i pomysłów podczas tworzenia kolejnych obrazów. Z zamiłowaniem szkicował melancholijnie zabarwione jesienne i z okresu przedwiośnia krajobrazy swojej bawarskiej ojczyzny, przy czym chętnie zmieniał motywy. Oprócz tego tworzył subtelne portrety, szczególnie kobiet i dzieci. W ostatnim okresie twórczości w przedstawianych postaciach pojawiły się rysy ascetyczne, które nadały obrazom bolesny wydźwięk. Rygorystyczna konstrukcja i liryzm muzyczny w nastroju łączą się w sztuce Karla Haidera w harmonijną wypowiedź.