Karl August Varnhagen von Ense

Karl August Varnhagen von Ense (ur. 21 lutego 1785 w Düsseldorfie; zm. 10 października 1858 w Berlinie) był niemieckim kronikarzem okresu romantyzmu aż do rewolucji w 1848 r., pisarzem, biografem i dyplomatą. (wyznanie katolickie)

Karl August Varnhagen von Ense />
Karl August Varnhagen von Ense.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Johann Jacob Varnhagen (zm. 1799), lekarz; matka N.N. pochodziła ze Strasburga; siostra Rosa Maria; – ożenił się 27 września 1814 z literatką Rahel Levin.

Życiorys

Karl August Varnhagen von Ense jako dziecko przebywał razem z ojcem w Strasburgu, Brukseli i Hamburgu, gdzie zmarł jego ojciec, kiedy miał 14 lat. Już jako dwunastolatek uczęszczał na zajęcia z anatomii. Od 1795 r. studiował w szkole medyczno-chirurgicznej Pépinière w Berlinie, która dostarczała lekarzy pruskiej armii. Następnie studia kontynuował w Halle i Tybindze. Jednak nie medycyna, a literatura stanowiła jego główne zainteresowanie. Po studiach pracował jako nauczyciel domowy, guwerner i wychowawca w rodzinach żydowskich. Poznał w tym czasie Adelberta von Chamisso, Justinusa Kernera, Friedricha de la Motte Fouqué, Ludwiga Uhlanda i innych poetów okresu romantyzmu.

W 1813 r. został w Hamburgu członkiem loży wolnomularskiej Zur goldenen Kugel. Jako oficer w służbie austriackiej, później rosyjskiej brał udział w wojnie wyzwoleńczej przeciw Napoleonowi Bonaparte. Za zasługi w wojnie wyzwoleńczej jako cesarsko-rosyjski kapitan został przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III odznaczony 28 grudnia 1814 r. orderem Pour le Mérite. Później towarzyszył Karlowi Augustowi von Hardenbergowi podczas kongresu wiedeńskiego i w Paryżu. W 1815 r. został pruskim posłem w Karlsruhe. Po odwołaniu go z tego stanowiska w 1819 r. z powodu podejrzeń o »demokratyczne skłonności« wrócił do Berlina.

Po śmierci żony w 1833 r. opublikował jej listy i dziennik. Dzięki wymianie i kolekcjonerstwu zgromadził duży zbiór autografów. Jego spadkobierczynią została siostrzenica Ludmilla Assing (1821–1880), która wydała jego dzienniki oraz inne książki. Ludmilla Assing zapisała w testamencie rękopisy, książki i obrazy Królewskiej Bibliotece w Berlinie. Wiosną 1881 r. przyjęte zostały one w jej stan posiadania. W czasie II wojny światowej biblioteka przeniesiona została na Śląsk i po wojnie rękopisy przejęte zostały przez Polaków i trafiły do Biblioteki Jagielońskiej w Krakowie, a obrazy i książki znajdują się w Bibliotece Państwowej w Berlinie.

Dzieła (wybór)

  • Testimonia auctorum de Merkelio, das ist: Paradiesgärtlein für Garlieb Merkel. Hammer, Kölln u. a. 1806.
  • Geschichte der Kriegszüge des Generals von Tettenborn. 1815.
  • Biographische Denkmale. 5 tomów (1824–1830).
  • Leben des Fürsten Blücher von Wahlstadt. 1826.
  • Denkwürdigkeiten und vermischte Schriften. 7 tomów (1837–1846).
  • Denkwürdigkeiten und vermischte Schriften. Tom 8 i 9, 1859.
  • Goethe in den Zeugnissen der Mitlebenden. wyd. anonimowo, 1823.
  • Zur Geschichtschreibung und Literatur. Berichte und Beurtheilungen. 1833.
  • Tagebücher. 14 tomów, 1861–1870.
  • Blätter aus der preußischen Geschichte. 5 tomów, 1868–1869.
  • Briefwechsel mit Alexander von Humboldt. 1860.
  • Briefwechsel mit Fürst Pückler.
  • Briefwechsel mit seiner Frau Rahel.

Literatura

  • Oskar F. Walzel: Varnhagen von Ense, Karl August w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 39, Duncker & Humblot, Leipzig 1895, s. 769–780.
  • Constantin von Wurzbach: Varnhagen von Ense, Karl August w Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich. Tom 49. Theil. Kaiserlich-königliche Hof- und Staatsdruckerei, Wien 1884, s. 282–286.

Linki

Nowości

Popularne artykuły