Joseph Victor von Scheffel

Joseph Victor von Scheffel (do 1876 r. Joseph Victor Scheffel; ur. 16 lutego 1826 r. w Karlsruhe; zm. 9 kwietnia 1886 r. tamże) – niemiecki pisarz i poeta. Był pośrednim twórcą pojęcia »biedermeier«. (wyznania katolickiego)

Joseph Victor von Scheffel
Joseph Victor von Scheffel. Rysunek Antona von Wernera
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Philipp Jakob Scheffel (1789-1869), badeński major, inżynier; matka Josephine Krederer (1805-1865), z Oberndorf am Neckar; brat Karl (1827-1879); siostra Marie (1829-1857); kuzyn Karl August Barack (1827-1900); - ożenił się w 1864 r. z Karoline Freiin von Malsen (1833-1904), z Trieb (Górna Frankonia); miał syna Victora (1867-1913).

Życiorys

Po ukończeniu liceum w Karlsruhe Joseph Victor von Scheffel studiował prawo w latach 1843-1847 na uniwersytetach w Monachium (1843/44), Heidelbergu (1844/45), Berlinie (1845/46), gdzie w 1845 r. opublikował pierwsze wiersze m.in. Lieder eines fahrenden Schülers i ponownie w Heidelbergu (1846/47). W 1848 r. brał udział we Frankfurckim Zgromadzeniu Narodowym jako sekretarz Karla Theodora Welckera (1790-1869). Brał aktywny udział w rewolucji, wygłosił na zjeździe korporacji studenckich w Wartburgu (Wartburger Burschentag) płomienną mowę o konieczności zmian społecznych. W 1848 r. zdał egzamin państwowy i w 1849 r. doktoryzował się pracą pt. Natur und Bedeutung des Surrogats nach römischem und französischem Recht.

W latach 1850-1851 jako praktykant rozpoczął pracę w Säckingen, gdzie powstały pierwsze eseje z podróży (Aus den rätischen Alpen, 1851) oraz projekt siedemnastowiecznej historii miłosnej opisanej w Der Trompeter von Säkkingen.. Od 1851-1852 był sekretarzem w sądzie w Bruchsal.

W 1852 r. udał się w podróż edukacyjną do Włoch. W Rzymie uczęszczał na zajęcia z historii sztuki i został członkiem kolonii artystów. We Włoszech dokonała się zmiana Scheffela prawnika w Scheffela poetę. Epos liryczno-epiczny Der Trompeter von Säckingen, Ein Sang vom Oberrhein, który ukończył w 1853 r. na Capri uczynił go bardzo znanym. Drukiem ukazał się końcem 1853 roku, a honorarium autora wyniosło 300 guldenów.

Podczas pobytu w St. Gallen, Singen i na Hohentwiel zebrał materiały do drugiego głównego dzieła, powieści historycznej Ekkehard, Eine Geschichte aus dem zehnten Jahren (1855). Na podstawie tej książki Jan Abert (1832-1915) napisał w 1886 r. operę w 5 aktach Ekkehard, a rysunki do niej wykonał w 2000 r. Johannes Grützke (ur. 1937). Razem z malarzem Anselmem Feuerbachem (1829-1880) rozpoczął w 1855 r. kolejną podróż do Włoch, która prowadziła przez Bolzano do Wenecji. W czasie tej podróży zachorował. Po leczeniu sanatoryjnym udał się w 1856 r. do Monachium, gdzie towarzyszyła mu jego siostra Marie. Po jej nagłej śmierci Joseph Victor przeżył załamanie psychiczne.

W latach 1857-1859 pracował jako bibliotekarz w bibliotece Fürstlich Fürstenbergische Hofbibliothek Donaueschingen i sporządził katalog Die Handschriften altdeutschen Dichtungen (1859). W 1860 r. zastąpił go tutaj kuzyn Karl August Barack. W 1863 r. rozpoczął współpracę z malarzem Antonem von Wernerem (1843-1925), który ilustrował prawie wszystkie jego prace. W 1864 r. zamieszkał w Seon (kanton Argowia) w Szwajcarii.

Joseph Victor ożenił się w 1864 r. z Karoline Freiin von Malsen, ale małżeństwo to było nieszczęśliwe. Kiedy urodziło się ich jedyne dziecko, syn Victor doszło praktycznie do separacji. Małżonkowie pogodzili się dopiero w 1886 r., gdy był na łożu śmierci.

Po śmierci matki wrócił w 1865 r. do Karlsruhe. W tym czasie ukazało się opowiadanie Juniperus, Geschichte eines Kreuzfahrers (1866) i trzecie jego główne dzieło, zbiór pieśni Gaudeamus, Lieder aus dem Engeren und Weiteren (1868). W 1871 r. kupił działkę koło Radolfzell am Bodensee nad Jeziorem Bodeńskim i zlecił wybudowanie willi »Seehalde«. Od 1873 r. mieszkał przemiennie w »Seehalde« i Karlsruhe. W 1876 r. kupił cały Półwysep Mettnau i będąc u szczytu sławy wycofał się z życia publicznego. Od jesieni 1885 do wiosny 1886 mieszkał przelotnie w Heidelbergu.

Znaczenie

Pozycję Joseph Victor von Scheffel w literaturze niemieckojęzycznej XIX wieku zawdzięczał doświadczeniom z rewolucji 1948 roku. Przegraną rewolucji dzielił z autorami realizmu. W swoim czasie Scheffel był jednym z najczęściej czytanych autorów. Jego popularność po I wojnie światowej i w późniejszej nowej rzeczywistości zmalała. Od lat 80-tych XX wieku historia literatury ponownie zajmuje się twórczością Scheffela. Powstałe w 1924 r. towarzystwo Literarische Gesellschaft Karlsruhe e.V. (także Scheffelbund) liczy dzisiaj prawie 7.000 członków i jest największym tego typu stowarzyszeniem w Europie Środkowej. Towarzystwo ustanowiło także w 1928 r. nagrodę Scheffelpreis dla najlepszych maturzystów za ich dokonania w zakresie języka niemieckiego.

Dzieła (wybór)

  • Der Trompeter von Säckingen. 1853.
  • Ekkehard. 1855.
  • Gesammelte Dichtungen. 1855.
  • Frau Aventiure. 1863.
  • Das große Faß zu Heidelberg. 1865.
  • Lieder aus dem Engern in Heidelberg. 1865.
  • Juniperus. 1867.
  • Gaudeamus! 1868.
  • Sechs feine liebliche Melodeien zu lustigen Liedern von Jos. V. Scheffel. 1868.
  • Der Trompeter von Säkkingen. 1869.
  • Bergpsalmen. 1870.
  • Der Brautwillkomm auf Wartburg. 1873.
  • Hugideo. 1874.
  • Urkunden der Stadt Radolfzell von 1267 bis 1793. 1878.

Literatura

Linki

Nowości

Popularne artykuły