Joseph Heintz Starszy

Joseph Heintz (w 1602 roku otrzymał tytuł szlachecki; ur. 11 czerwca 1564 w Bazylei; zm. 15 października 1609 w Pradze) – szwajcarski malarz i architekt. (wyznanie ewangelicko-reformowane)

Portret Josepha Heintza wykonany przez Hansa von Aachena, 1585. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

• Ojciec: Daniel (zm. 1596), kamieniarz, mistrz budowlany i architekt w Bernie;
• Matka: Katharina Warner (Werner);
• Żona: od 1598 pochodząca z Augsburga Regina z d. Gretzinger;
• Dzieci: m.in. syn Joseph (ok. 1600–1678), malarz;
• Wnuki: Daniel (zm. 1693), malarz w Wenecji i Regina, malarka w Wenecji;

Życiorys i twórczość

Joseph Heintz naukę malarstwa rozpoczął w 1579 roku u Hansa Bocka Starszego w Bazylei. Poznał sztukę Hansa Holbeina Młodszego, a dzięki rycinom także dzieła włoskie. Po pięcioletnim okresie nauki udał się do Włoch, gdzie od 1584 roku przebywał w Rzymie. Tam spotkał malarzy holenderskich i niemieckich m.in. Anthoniego Santvoorta, Arnolta Mytensa i Hansa von Aachena. W późnych latach 80-tych podróżował do Florencji i Wenecji, przypuszczalnie także do Bolonii i Parmy.

Jesienią 1591 roku został powołany przez cesarza Rudolfa II na dwór w Pradze. W lecie 1592 roku na polecenie cesarza podróżował do Włoch, gdzie miał wykonać rysunki rzeźb, kopiować obrazy i działać jako cesarki agent sztuki. Cesarskie zlecenia zaprowadziły go po 1596 roku do Augsburga, gdzie dzięki małżeństwu z Reginą z d. Gretzinger uzyskał prawa obywatela tego miasta. Jednak nadal stałym miejscem zamieszkania pozostała Praga. W Pradze i Augsburgu namalował wiele obrazów dla cesarza, a także zajmował się pracami architektonicznymi. W grudniu 1603 roku podróżował na zlecenie cesarza do Grazu, aby tam wykonać portrety niektórych członków panującego rodu. Na skutek choroby mógł dopiero w lecie 1604 roku odbyć dalszą podróż do Augsburga, aby tam wykonać projekty m.in. arsenału (niem. Zeughaus, ukończony 1607), miejskiej rzeźni (niem. Stadtmetzg, budowana przez Eliasa Holla (1573–1646), ukończona ok. 1609) i inne, z których część nie została zrealizowana. W latach 1603–06 pracował dla księcia Palatynatu-Neuburg, któremu doradzał przy budowie galerii portretów na zamku w Neuburgu an der Donau oraz zaprojektował tamtejszy nowy ratusz (niem. Rathaus, 1603) i (wówczas protestancki) kościół Hofkirche (1605), zbudowany przez Sigmunda Doctora w latach 1607–08. Prawdopodobnie wykonywał na zlecenie cesarza również projekty budowli w Pradze i innych miejscowościach.

W lecie 1604 roku Joseph Heintz przebywał krótki czas w Innsbrucku, a potem ponownie w Pradze, gdzie namalował miniatury z treściami mitologicznymi, portrety i obrazy o tematyce religijnej. Wielkoformatowe obrazy ołtarzowe stworzył dla kościołów w Pradze i Augsburgu. Sporadycznie kopiował też obrazy wielkich mistrzów. Zachowało się 50 obrazów i 100 rysunków Joseph Heintza.

Obrazy Josepha Heintza (wybór)

 

Wenus i Amor, po 1596.

Galeria Starych Mistrzów, Drezno.

 

 

Zeughaus w Augsburgu

 

Królowa Polski, arcyksiężna Konstancja Austriaczka, 1604.

 

Porwanie Persefony, ok. 1595. 

Galeria Starych Mistrzów, Drezno.

 

Cesarz Ferdynand II z karłem dworskim, 1604.

 

Cesarz Rudolf II.

 

Amor i Psyche.

 

Satyrowie i nimfy, 1599.

 

Salome z głową Jana Chrzciciela, 1600–05.

Literatura

• Zimmer, Jürgen, "Heintz, Joseph der Ältere von" w Neue Deutsche Biographie 8 (1969), s. 443 f.; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118709917.html#ndbcontent