Johannes von Kries

Johannes Adolf von Kries (ur. 6 października 1853 w Roggenhausen (obecnie Rogóźno koło Grudziądza); zm. 30 grudnia 1928 we Fryburgu Bryzgowijskim) – niemiecki fizjolog, psycholog i filozof. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia

  • Ojciec: Adolf (1808–89), urzędnik;
  • Matka: Johanna (1815–88), córka dr med. Johanna Reichenau i Anny Weichel;
  • Ożenił się: w Poczdamie w 1881 z Else (1859–1937), córką radcy tajnego Augusta Wichgrafa w Poczdamie i Wilhelmine Wilkens;
  • Dzieci: syn i 3 córki.

Życiorys

Johannes von Kries studiował od 1869 medycynę w Halle u Alfreda Wilhelma Volkmanna (1801–1877), a potem w Lipsku, gdzie w 1876 doktoryzował się. Po krótkim pobycie w Zurychu kontynuował w latach 1876/77 naukę u Hermanna von Helmholtza (1821–1894) w Berlinie. Następnie w Lipsku został asystentem fizjologa Carla Ludwiga (1816–1895), w 1878 habilitował się tam z zakresu fizjologii i został Privatdozentem, a później profesorem nadzwyczajnym fizjologii.

W 1880 powołano go jako profesora nadzwyczajnego na uniwersytet do Fryburga Bryzgowijskiego, gdzie pracował do emerytury w 1924 (od 1883 jako profesor zwyczajny). Od 1883 był dyrektorem Instytutu Fizjologii.

Razem z Hermannem von Ebbinghausem (1850–1909) założył w 1890 czasopismo Zeitschrift für Psychologie.

W swoich badaniach Johannes von Kries zajmował się fizjologią zmysłów i fizjologią fizyczną. Po pierwszych pracach między innymi o mechanice drżenia mięśni i anomaliach w rytmie serca zwrócił się ku fizjologicznym problemom zmysłów. Największy sukces osiągnął dzięki odkryciom o widzeniu barwnym; wprowadził m.in. takie pojęcia jak widzenie dzienne (widzenie fotopowe) i widzenie zmierzchowe (widzenie mezopowe) oraz wspólnie z Willibaldem A. Nagelem (1870–1911) dokonał w 1896/97 oddzielenia protanopii (nierozpoznawaniu barwy czerwonej) od deuteranopii (nierozpoznawaniu barwy zielonej). W 1888 razem z Carlem Ludwigiem von Barem (1836–1913) sformułował teorię adekwancji. Zajmował się również kwestiami dotyczącymi teorii poznania i napisał kilka pism na ten temat, które przyniosły mu uznanie wśród filozofów.

Do grona uczniów Johannesa von Kriesa należeli m.in. Willibald A. Nagel (1870–1911), Wilhelm Trendelenburg (1877–1946), Ernst Mangold (1879–1961), Karl Ludwig Bühler (1879–1963) i Rudolf Metzner (1895–1920).

Johannes von Kries otrzymał order Orden Pour le mérite für Wissenschaft und Künste, a w 1882 został członkiem Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina (niem. Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina). Był członkiem korespondencyjnym Akademii Nauk w Heidelbergu (od 1909), Getyndze (od 1917) i Berlinie (od 1923).

Dzieła (wybór)

  • Ueber die Bestimmung des Mitteldruckes durch das Quecksilbermanometer. Arch Anat Physiol (Physiol Abt) (1878) 419.
  • Über den Begriff der objektiven Möglichkeit und einige Anwendungen desselben. Vierteljahresschrift für wissenschaftliche Philosophie 12 (1888), 179, 287 ff.
  • Logik. Grundzüge einer kritischen und formalen Urteilslehre. Tübingen, 1916.
  • Über Entstehung und Ordnung der menschlichen Bewegungen. Freiburg im Breisgau 1918.
  • Allgemeine Sinnesphysiologie. Leipzig 1923.

Literatura

  • Johannes von Kries: Geschichte der Familie von Kries. 1912.
  • Karl Eduard Rothschuh: Geschichte der Physiologie. Berlin 1953, s. 128.
  • Heinz Walter: Kries, Johannes von w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 13, Duncker & Humblot, Berlin 1982, ISBN 3-428-00194-X, s. 46 f. (online).
Autor: Roman Penkała