Johann Ulrich von König

Johann Ulrich von König (tytuł szlachecki od 1741; ur. 8 października 1688 w Esslingen am Neckar; zm. 14 marca 1744 w Dreźnie) - niemiecki pisarz, librecista i poeta dworski. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia ↑

Ojciec Albrecht Adam (1645-1701), pastor w Esslingen am Neckar, syn superintendenta i kaznodziei dworskiego Sebastiana (1603-75) w Lützelstein koło Strasburga i Anny Katheriny N. N.; matka Maria Elisabeth Datt (1653-1701); - ożenił się z N. N. (zm. przed 1744); miał syna.

Życiorys ↑

Johann Ulrich von König po śmierci rodziców zamieszkał u wujka Johanna Philippa Datta. Po ukończeniu gimnazjum w Stuttgarcie studiował teologię ewangelicką w Tybindze i prawo w Heidelbergu. Przez jakiś czas pracował w Heidelbergu jako guwerner, po czym w 1710 r. osiadł w Hamburgu, gdzie w 1715 r. razem z Bartholdem Heinrichem Brockesem, Michaelem Richeyem i Johannem Albertem Fabriciusem założył towarzystwo »Teutschübende Gesellschaft« dbające o język niemiecki. W tym czasie pisał liczne wiersze i libretta o treściach romantycznych i historycznych do oper wystawianych w gmachu »Oper am Gänsemarkt«. Muzykę do jego tekstów pisali m.in. Georg Philipp Telemann, Georg Caspar Schürmann i Reinhard Keiser.

W 1717 r. otrzymał posadę na dworze drezdeńskim u króla polskiego Augusta II Mocnego. W 1727 r. został adiunktem Johanna von Bessera, po śmierci którego został w 1729 r. radcą dworu i mistrzem ceremonii. W 1741 r. został podniesiony do stanu szlacheckiego, a 30 lipca 1742 r. otrzymał tytuł dziedziczny.

König utrzymywał kontakty z grupą teatralną Friederike Caroline Neuber i wspierał Johanna Christopha Gottscheda, któremu załatwił profesurę w Lipsku. Jednak już w 1730 r. poróżnił się z nim z powodu jego ataków na operę. König przyczynił się do ożywienia niemieckiej komedii. Poza tym pisał liczne wiersze okolicznościowe i poezję dworską np. (»August im Lager«, 1731; pol. August w obozie), sztuki teatralne (»Der geduldige Sokrates«, 1721; pol. Cierpliwy Sokrates), komedie satyryczne i publikował pisma estetyczno-literackie. Był wrogiem manieryzmu. Od 1723 r. przyjaźnił się z Johannem Jakobem Bodmerem.

Dzieła (wybór) ↑

  • Die österreichische Großmuth oder Carolus V., 1712 (libretto).
  • Die entdeckte Verstellung, Oder: Die geheime Liebe der Diana : In einem Pastoral auf dem hamburgischen Schau-Platz vorgestellt, 1712, (libretto) komp. Reinhard Keiser.
  • Theatralische, geistliche, vermischte und galante Gedichte, 1713.
  • Die gekrönte Tugend, 1714, (libretto), komp. Reinhard Keiser.
  • Fredegunda, 1715, (libretto) komp. Reinhard Keiser.
  • Die getreue Alceste, 1719, (libretto) komp. Georg Caspar Schürmann.
  • Poetische Einfälle, 1719-1720.
  • Heinrich der Vogler, 1719 (libretto) komp. Georg Caspar Schürmann.
  • Der geduldige Sokrates, 1721, (libretto) komp. Georg Philipp Telemann.
  • August im Lager, 1731.

Literatura ↑

  • Erich Schmidt: König, Johann Ulrich von w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 16, Duncker & Humblot, Leipzig 1882, s. 516-518.
  • Angelo George de Capua: König, Johann Ulrich von w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 12, Duncker & Humblot, Berlin 1980, ISBN 3-428-00193-1, s. 342.

Linki ↑

Autor: Roman Penkała