Johann Georg Schlosser

Johann Georg Schlosser (ur. 7 grudnia 1739 we Frankfurcie nad Menem; zm. 17 października 1799 tamże) - urzędnik, pisarz i tłumacz. (wyznania luterańskiego)

JohannGeorgSchlosser
Johann Georg Schlosser
Źródło: Wikimedia Commons 

Genealogia

Ojciec Erasmus Carl (1696-1773), prawnik, radca cesarski, ławnik we Frankfurcie syn Ludwiga Heinricha (1663-1723, od 1697 pastor w kościele Katharinenkirche we Frankfurcie) z Darmstadt i Marii Jacobei Walther (zm. 1732); matka Susanna Maria Orth (1703-89) z frankfurckiej rodziny patrycjuszowskiej; - ożenił się 1) w 1773 z Cornelią (1750-77), córką Caspara Goethego (1710-82) i siostrą Johanna Wolfganga von Goethego (1749-1832), 2) w 1778 z Johanną (1744-1821), córką Georga Fahlmera, kupca w Düsseldorfie i przyrodnią siostrą Marie Fahlmer (1713-46), matki Friedricha Heinricha Jacobiego i Johanna Georga Jacobiego (1740–1814); z pierwszego małżeństwa miał 2 córki m.in. Luise (1774-1811, poślubiła Ludwiga Nicoloviusa, 1767-1839), a z drugiego syna i córkę.

Życiorys

Johann Georg Schlosser ukończył gimnazjum we Frankfurcie i w latach 1758-60 studiował prawoznawstwo w Gießen i Jenie, a potem w Altdorfie, gdzie w 1762 r. otrzymał tytuł doktora prawa po obronie pracy o kurateli napisanej na podstawie prawa jego rodzinnego miasta. Wkrótce został adwokatem we Frankfurcie. W 1766 r. wstąpił na służbę księcia Fryderyka Eugeniusza Wirtemberskiego, z którym przebywał w Trzebiatowie (Treptow an der Rega). W 1769 r. wrócił do rodzinnego miasta, gdzie ponownie został adwokatem oraz próbował swoich sił jako autor pism polityczno-filozoficznych i poeta. W 1771 r. opublikował pismo »Katechismus der Sittenlehre für das Landvolk« (Katechizm nauki obyczajów dla ludu), które wywołało duże zainteresowanie dzięki odmiennemu stanowisku w stosunku do poglądów Kościoła i państwa w kwestii wychowania. We Frankfurcie znalazło się ono wkrótce na indeksie i zostało spalone. W 1772 r. razem z Johannem Heinrichem Merckiem założył czaspismo »Frankfurter Gelehrten Anzeigen« (1772-1790), które stało się organem »burzy i naporu« (Sturm und Drang). Później redaktorem czasopisma był także Karl Friedrich Bahrdt, a recenzentami Johann Wolfgang von Goethe i Johann Gottfried Herder. 1 listopada 1773 r. wstąpił na służbę murgrabiego Karola Fryderyka Badeńskiego, wybitnego przedstawiciela »oświeceniowego despotyzmu«. Od 1774 r. piastował stanowisko najwyższego urzędnika kamery (Oberamtmann) i do 1787 r. mieszkał w Emmendingen. Swoje społeczne, gospodarcze i administracyjno-polityczne reformy mógł tylko częściowo zrealizować, ponieważ popadał wciąż w konflikt z poglądami swojego pana i swoich przełożonych. W 1784 r. wydał pismo »Xenocrates oder Ueber die Abgaben : An Göthe«, w którym krytykował fizjokratów, których zwolennikiem był m.in. jego pan.

W 1787 r. został przeniesiony do Karlsruhe, gdzie część organów państwowych była zreformowana wg jego poglądów. W 1790 r. został dyrektorem sądu dworskiego i członkiem tajnej rady. Narastające różnice poglądów między nim a Karolem Fryderykiem Badeńskim spowodowały, że w 1794 r. odszedł ze służby i przez dwa lata mieszkał w Eutin, gdzie przebywał w towarzystwie Johanna Heinricha Vossa i braci Christiana i Friedricha Leopolda zu Stolberg-Stolberg. W 1798 r. został syndykiem swojego miasta rodzinnego. Schlosser zmarł 17 października 1799 r. we Frankfurcie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu Sankt Petri-Friedhof.

Twórczość

Pisma Schlosser wykazują oryginalny charakter, widać w nich wpływy antyczne, ale także nowoczesnych republikańskich idei Arystotelesa i Niccolò Machiavelliego. W jego twórczości dominowały trzy aspekty:

  1. Troska o nową recepcję antyku, a zwłaszcza filozofii - przetłumaczenie »Polityki« Arystotelesa, pism Ajschylosa, Platona, Ksenofonta, Eurypidesa, Homera i innych,
  2. Krytyka np. pruskiego prawa krajowego i nie tylko np. w piśmie »Briefe über die Gesezgebung überhaupt und den Entwurf des preusischen Gesezbuchs insbesondere« (1789),
  3. Polemika skierowana przeciw filozofii Immanuela Kanta, którą odrzucał jako obcą życiu. Przy tej okazji zaatakował także zwolenników Kanta np. Friedricha Schlegela i Friedricha Wilhelma Josepha von Schellinga.

Dzieła (wybór)

  • Katechismus der Sittenlehre für das Landvolk. 1771.
  • Sittenbüchlein für die Kinder des Landvolks. 1773.
  • Politische Fragmente. 1777.
  • Johann Georg Schlossers Kleine Schriften. 6 części, 1779-1793.
  • Ueber die Seelenwanderung. 1781.
  • Über die Duldung der Deisten. 1784.
  • Xenocrates oder Ueber die Abgaben : An Göthe. 1784.
  • Die Wudbianer : eine nicht gekrönte Preißschrift über die Frage: Wie ist der Kindermord zu verhindern, ohne die Unzucht zu befördern?. 1785.
  • Seuthes oder der Monarch : An Jacobi. 1788.
  • Briefe über die Gesezgebung überhaupt und den Entwurf des preusischen Gesezbuchs insbesondere. 1789.
  • Fortsetzung des Platonischen Gesprächs von der Liebe. 1796.

Literatura

  • Rudolf Jung: Schlosser, Johann Georg. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 31, Duncker & Humblot, Leipzig 1890, s. 544-547.
  • Hans-Christof Kraus: Schlosser, Johann Georg. : Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 23, Duncker & Humblot, Berlin 2007, ISBN 978-3-428-11204-3, s. 101.
  • Stefan Lindinger: Johann Georg Schlosser. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 18, Bautz, Herzberg 2001, ISBN 3-88309-086-7, s. 1236-1249.
  • Schlosser, 1) Johann Georg. W: Meyers Konversations-Lexikon. Tom 14, Verlag des Bibliographischen Instituts, Leipzig/Wien 1885-1892, s. 540.

Linki

Nowości

Popularne artykuły