Joachim Mörlin


Joachim Mörlin (ur. 6 kwietnia 1514 r. w Wittenberdze; zm. 23 maja 1571 r. w Królewcu) - niemiecki teolog luterański i reformator religijny.

Genealogia


Ojciec Jodocus (ok. 1490-1550) z Feldkirchen (Vorarlberg), profesor metafizyki w Wittenberdze, pastor w Westhausen koło Coburga; matka Margarethe, córka elektorskiego zarządcy winnicami; przybrana matka Anna Hausknecht; bracia Maximilian (1516-84), luterański kaznodzieja dworski i superintendent w Coburgu i Stephan (1520-1604), luterański ksiądz w Hildburghausen (Turyngia); - ożenił się w 1536 r. z Anną Cordus (1518-70) z Themar; miał 12 dzieci.

Życiorys


Mörlin studiował od 1532 r. w Wittenberdze, gdzie jego nauczycielami byli Marcin Luter (1483-1546), Filip Melanchton (1497-1560) i Jan Bugenhagen (1485-1558). W 1535 r. uzyskał tam tytuł magistra, a w 1540 doktora.

W tym samym roku został superintendentem w Arnstadt. Z powodu prowadzonej z ambony krytyki postępowania władz miasta popadł w niełaskę i w 1543 r. został zwolniony. Od 1544 r. działał jako superintendent w Getyndze, ale również tutaj popadł w konflikt ze swoim kolegą Johannem Sutelem. Na podstawie bezkompromisowego odrzucenia wprowadzonego przez księcia Brunszwiku-Lüneburga Ericha II Interim augsburskiego popadł dodatkowo w opozycję do oportunistycznej polityki rady miasta i w 1550 r. został ponownie zwolniony z pełnionego urzędu. Mörlin należał do północnoniemieckiego oporu przeciw cesarskiej polityce religijnej i przez to do założycieli dolnosaksońskiego zagorzałego luteranizmu.

Dzięki wsparciu matki księcia, Elisabeth udał się do Królewca, gdzie książę Albrecht Hohenzollern (1490-1568) dał mu posadę w katedrze Kneiphofdom (Königsberger Dom). Tutaj na początku 1551 r. został uwikłany w spór o naukę o usprawiedliwieniu prezentowaną przez Andreasa Osiandra (1498-1552) i na skutek obrony usprawiedliwienia jako niezasłużoną przez człowieka łaskę, otrzymywaną przez wiarę, ściągnął na siebie wrogość księcia wspierającego Osiandera. Pomimo wielu pism z prośbą skierowanych do księcia przez radę miasta, Mörlin musiał opuścić Prusy w 1553 roku.

Jeszcze w tym samym roku otrzymał powołanie na superintendenta do Brunszwiku, gdzie w 1554 r. do niego dołączył jako koadiutor Martin Chemnitz (1522-1586). Od 1556 r. brał udział w sporze o Wieczerzę Pańską z teologiem reformowanym Albertem Hardenbergiem (1510-1574), który zakończył się w 1561 r. rehabilitacją teologa luterańskiego Johanna Timanna (1500-1557). W tym samym roku napisał na zlecenie miast Hanzy pismo "Erklerung aus Gottes Wort" przeciw postanowieniom zjazdu książąt we Frankfurcie (1558) i Naumburgu (1561), jak również przeciw "Corpus Doctrinae" Melanchtona (1560), w którym już zarysowały się późniejsze zasady Formuły zgody. W 1567 r. został ponownie powołany do Królewca i od 1568 r. pracował jako biskup Sambii (Półwysep Sambijski).

Joachim Mörlin zmarł 23 maja 1571 r., w wieku 57 lat i został pochowany w katedrze w Królewcu. Tam został mu wzniesiony pomnik (dzisiaj już nie istniejący), którego napis zawierał pochwałę jego wierności pasterza, elokwencję i żarliwość w głoszeniu chwały Chrystusa.

Dzieła (wybór)


  • Epistolae quaedam Ioachimi Morlin Doctoris Theologiae, ad D. Andream Osiandrum, Et Responsiones, 1551.
  • Historia Welcher gestalt sich die Osiandrische schwermerey im lande zu Preussen erhaben, vnd wie dieselbige verhandelt ist, 1554.
  • Das Osiandri Irthumb mit keiner vorgessenheit zustillen, oder hin zulegen sey , 1555.
  • Von dem rechten alten Wege und Glauben, 1556.
  • Apologia Auff die vermeinte widerlegung des Osiandrischen Schwermers in Preussen, M. Vogels, 1558.
  • Erklerung aus Gottes Wort ... der Herren Theologen, Welche sie der Erbarn Sechsischen Stedten Gesandten, auff den Tag zu Lüneburgk, im Julio ... 1561 ... gethan haben ... , 1562.
  • Wider die Landtlügen, der Heidelbergischen Theologen , 1565.
  • Von dem Beruff der Prediger, und wie fern Weltliche Oberkeit macht hat, dieselbigen jres Ampts zu entsetzen ..., 1565.
  • Trewhertziger, gar kurtzer vnd grüntlicher Bericht, für fromme einfeltige hertzen, welche die Lehre Osiandri noch irr machet, 1570.

Literatura


  • Julius August Wagenmann: Mörlin, Joachim. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 22, Duncker & Humblot, Leipzig 1885, s. 322-324.
  • Inge Mager: Mörlin, Joachim. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 17, Duncker & Humblot, Berlin 1994, ISBN 3-428-00198-2, s. 679.
  • Inge Mager: MÖRLIN, Joachim. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 6, Bautz, Herzberg 1993, ISBN 3-88309-044-1, s. 8-11.

Linki