Jeanette Wohl

Jeanette Wohl (także Jeanette Otten, Jeanette Straus lub Strauß; ur. 16 października 1783 r. w Frankfurcie nad Menem; zm. 27 listopada 1861 r. w Paryżu) - długoletnia przyjaciółka i korespondentka Ludwiga Börne. (wyznania mojżeszowego)

Jeanette Wohl
Jeanette Wohl.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Wolf David Wohl, makler weksli we Frankfurcie nad Menem; poślubiła 1) w 1805 r.L. Ottena, wkrótce się z nim rozwiodła, 2) w 1832 r. Salomona Straußa.

Życiorys

Ludwig Börne poznał Jeanette Wohl w 1816 r. i połączyła ich przyjaźń na całe życie. Jej listy miały istotny wpływ na jego życie społeczne i działalność literacką. Z 6000 stron jego dzieł ponad połowa powstała z prowadzonej z nią korespondencji. Jeanette pisała: »Żyję i umrę tylko po to, że listy muszą zostać wydrukowane… i jeśli Pan się nie zgodzi, każę je na własny koszt wydrukować, są przecież moją własnością« - i tak powstały Briefe aus Paris. Dzięki temu udokumentował dla potomności uczucia i myśli, które go w tamtym czasie zajmowały.

Chociaż Jeanette rozwiodła się po krótkim małżeństwie i Börne początkowo żywił do niej coś więcej niż tylko uczucia przyjacielskie, nie doszło między nimi do małżeństwa. Przypuszczalnie utrudniły to jego częste choroby i różnica wyznań, ponieważ jej matka była ortodoksyjną Żydówką.

7 października 1832 r. Jeanette Wohl poślubiła Salomona Straußa z Frankfurtu nad Menem, ale pomimo pierwszych sprzeciwów męża nigdy nie zrezygnowała z przyjaźni z Börne. Jej przyjaciel mieszkał nawet w jej domu w Paryżu i Auteuil. Heinrich Heine wypowiedział się uszczypliwie o tym trójkącie po śmierci Ludwiga Börne w książce Heine über Börne. Napisał o niej jako o »brzydkiej« i »nieprzyzwoitej damie«, która o dwanaście lat młodszego męża traktuje jak »chłopca na posyłki«. Strauß twierdził później publicznie, że spoliczkował Heinricha Heine za co ten zażądał satysfakcji w pojedynku na pistolety. W pojedynku Heine został zraniony w prawe biodro.

Jeanette Wohl została spadkobierczynią literackich praw własności Ludwiga Börne. Wspierana przez męża przejęła spuściznę Ludwiga Börne i opublikowała ją w sześciu tomach u Bassermanna w Mannheim. Ufundowała razem z mężem fundację ku czci byłego przyjaciela i pielęgnowała jego pamięć aż do swojej śmierci. Jej grób znajduje się w Paryżu na cmentarzu Père Lachaise.

Dzieła (wybór)

  • Mentzel, Elisabeth:Briefe an Börne, 1907

Literatura

Linki