Jakob Henle

Friedrich Gustav Jakob Henle (ur. 19 lipca 1809 w Fürth; zm. 13 maja 1885 w Getyndze) – niemiecki anatom i patolog. Pierwszy opisał tzw. pętlę Henlego w nerce. (wyznanie ewangelickie)

Friedrich Gustav Jakob Henle. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia ↑

• Ojciec: Simon Wolf Jacob Wilhelm (1782–1856), kupiec, od 1815 w Moguncji;
• Matka: Sophie (ok. 1786–1836), córka Davida Toela Dispekkera, Rabina Krajowego w Bayreuth;
• Siostra: Johanna poślubiła profesora archeologii Adolpha Schölla (1805–82);
• Ożenił się: 1) w Trewirze w 1846 z Elisabeth Egloff (zm. 1848) z Zurychu, 2) w Kilonii w 1849 z Marie z domu Richter;
• Dzieci z pierwszego małżeństwa syn i córka oraz syn i 3 córki z drugiego małżeństwa m.in. Adolf (ur. 1864, profesor chirurgii w Heidelbergu), Anna (poślubiła profesora anatomii w Getyndze Friedricha Merkela (1845–1919)), Sophie (poślubiła profesora historii w Dorpat i Greifswaldzie Heinricha Ulmanna (1841–1931));

Życiorys ↑

Jakob Henle pochodził z żydowskiej rodziny, która konwertowała na ewangelicyzm. Od 1827 do 1832 r. studiował medycynę na uniwersytetach w Bonn u Johannesa Petera Müllera (1801–1858) i Heidelbergu. Dzięki dysertacji De membrana pupillari aliisque oculi membranis pellucentidus uzyskał 4 kwietnia 1832 r. w Bonn tytuł doktora. W 1834 r. został prosektorem u powołanego w międzyczasie do Berlina Johanna Müllera. Jednak w wyniku wcześniejszego udziału w korporacji studenckiej został aresztowany i kilka miesięcy spędził w więzieniu. Dzięki wstawiennictwu Alexandra von Humboldta (1769–1859) ułaskawiono go i w 1837 r. habilitował się w Berlinie pismem Symbolae ad anatomiam villorum intestinalium inprimis eorum epithelii et vasorum lacteorum, w którym opisał odkryty przez siebie cylindryczny nabłonek jelita. Następnie został profesorem anatomii w Zurychu (od 1840), w Heidelbergu (od 1844) i Getyndze (od 1852), gdzie działał do śmierci.

Jako mistrz mikroskopu odkrył i opisał nazwaną później jego imieniem pętlę Henlego w nerce. W książce Pathologische Untersuchungen (1840) Jakob Henle ujął istotę chorób zakaźnych i przygotował drogę dla nadchodzącej nauki o infekcjach i chorobach zakaźnych. Sformułował w niej także ideę choroby w sensie reaktywnego fizjologicznego łańcucha zdarzeń po zaburzającym wpływie na funkcje życiowe pacjenta. Oba zagadnienia rozważał także w dwutomowym dziele Handbuch der rationellen Pathologie (1846-53). Założone w Zurychu razem z patologiem Karlem von Pfeuferem (1806–1869) czasopismo Zeitschrift für rationelle Medicin miało pomóc w dokonaniu przełomu w dotychczasowych poglądach na patologię i zastąpieniu spekulacyjno-fizjologicznych interpretacji patologicznych faktami potwierdzonymi naukowo. W 1841 r. ukazała się jego książka Allgemeine Anatomie : Lehre von den Mischungs- und Formbestandtheilen des menschlichen Körpers, w której uwzględnił komórkę jako podstawę histologii. Książka Allgemeine Pathologie (1841) wprowadziła histologiczne podejście do metodologii anatomicznej.

Jego uczniem był Robert Koch (1843–1910).

Dzieła (wybór) ↑

Literatura ↑

Linki ↑