Hermann von Wied


Hermann von Wied (ur. 14 stycznia 1477; zm. 15 sierpnia 1552 na zamku Wied) – arcybiskup i elektor Kolonii w latach 1515–1547 oraz książę-biskup Paderbornu w latach 1532–1547. Bezskutecznie usiłował przeprowadzić Reformację w Kolonii.

Genealogia


  • Ojciec: hrabia Friedrich von Wied (zm. 1487), syn hrabiego Dietricha IV von Wieda (zm. 1460) i hrabiny Anastazji von Isenburg;
  • Matka: hrabina Agnes von Virneburg (zm. 1478);
  • Bracia: Adam (zm. 1483), Dietrich (zm. 1506), obaj kanonicy w Kolonii, Friedrich III. (zm. 1551), biskup w Münster (od 1522, zrezygnował ze stanowiska w 1532);
  • Bratanek: Friedrich IV von Köln (1518–1568), arcybiskup Kolonii w latach 1562–67.

Życiorys


Hermann von Wied został w wieku 13 lat kanonikiem w Kolonii. W 1493 r. immatrykulował na fakultet prawniczy na uniwersytecie w Kolonii. 14 marca 1515 r. wybrano go na arcybiskupa Kolonii. W trosce o powierzony mu kraj zaczął poprawiać administrację i sądownictwo. Na obowiązki duchowne zwracał małą uwagę, podobnie jak jego poprzednicy i jemu współcześni na podobnych stanowiskach. 26 czerwca 1515 r. papież Leon X zatwierdził jego wybór na arcybiskupa, ale święcenia biskupie przyjął dopiero w 1518 roku. Ustalając wewnętrzny porządek administracyjny i nowe prawo krajowe, musiał także zreorganizować duchowną jurysdykcję w wyniku czego popadł w spór z kurią z powodu zajęcia prebend w miesiącach papieskich.

W 1536 r. Hermann von Wied przewodniczył synodowi prowincjalnemu w Kolonii, podczas którego zatwierdzono pewne reformy i wydanie dogmatycznego podręcznika napisanego przez przeciwnika Reformacji Johanna Groppera (1503–1559). Wątpliwym pozostaje to, czy reforma dokonana była pod dużym wpływem myśli Erazma z Rotterdamu (1466–1536) i kilku kolońskich kanoników. Otwartym pytaniem jest także, co spowodowało zmianę punktu widzenia Hermanna von Wieda i zbliżenie się do poglądów Reformacji. Trudno jednoznacznie stwierdzić czy wpłynęły na niego dysputy religijne w Hagenau, Wormacji i Ratyzbonie, czy wpływ kolońskich radców elektorskich o poglądach protestanckich jak Dietricha von Büchela (zm. 1552) i Petera Medmanna, który w latach 1526–27 studiował w Wittenberdze u Filipa Melanchtona (1497–1560), z którym się zaprzyjaźnił. Niemniej jednak w tym czasie wzrastał duży wpływ Petera Medmanna.

Gdy Hermann von Wied poznał Marcina Bucera (1491–1551), postanowił wprowadzić Reformację w arcybiskupstwie kolońskim. W 1542 r. Marcin Bucer przybył do Bonn, aby prowadzić uzgodnienia z Hermannem von Wied i jego otoczeniem. Chociaż doszło do konfliktu z Johannem Gropperem, Bucer został powołany przez Landtag do przeprowadzenia Reformacji w Bonn. Z polecenia Hermanna von Wieda Bucer głosił kazania w Bonn i prowadził teologiczne wykłady, co wywołało silny sprzeciw niektórych kolońskich kanoników. W wyniku tego rozwinęła się ostra literacka polemika między Kolonią i Bonn. Kolończycy żądali odwołania Marcina Bucera, stany krajowe stanęły po stronie Marcina Bucera i Hermanna von Wieda. W 1543 r. dopuszczono w arcybiskupstwie Komunię Święta pod dwiema postaciami (chleba i wina). Na polecenie Hermanna von Wieda Marcin Bucer opracował, przy pomocy Filipa Melanchtona, porządek wprowadzenia Reformacji, nazwany „Prostymi wątpliwościami” („Einfältiges Bedenken“). Jako podstawę Hermann von Wied kazał wziąć brandenbursko-norymberski Porządek Kościelny z 1533 roku. Po skończeniu tego obszernego pisma, zostało ono sprawdzone przez samego Hermanna von Wieda i jego doradców. Zgodnie z treścią pisma, nauki i ceremonie powinny odtąd być zgodne z Pismem Świętym, a instytucje kościelne, kapituły i klasztory zostały zachowane. Landtag zatwierdził nowy porządek.

Także Münster i Kleve były skłonne pójść w ślady Hermanna von Wieda. W tym decydującym momencie wkroczył cesarz Karol V (1500–1558) i zmusił księcia Kleve do rezygnacji z tego planu oraz jednocześnie poparł przeciwników Hermanna von Wieda w arcybiskupstwie. Kiedy Hermann von Wied zwrócił się o wsparcie do Związku Szmalkaldzkiego, ten zostawił go na lodzie. 16 kwietnia 1546 r. papież ekskomunikował Hermanna von Wieda, w wyniku czego ten zrezygnował z zajmowanego stanowiska i wrócił na zamek w Wied. Pomimo tego nie wyrzekł się wyznania protestanckiego i resztę życia spędził jako protestant.

Literatura


Linki