Hermann Kretzschmar

August Ferdinand Hermann Kretzschmar (ur. 19 stycznia 1848 w Olbernhau; zm. 10 maja 1924 w Berlinie-Schlachtensee) był niemieckim muzykologiem, pisarzem muzycznym i uważany jest za założyciela hermeneutyki w muzyce. (wyznanie luterańskie)

Hermann Kretzschmar. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Karl Dankegott (1794–1868), kantor, organista, kompozytor, pochodzący ze starej rodziny kantorów i organistów; matka Karoline Wilhelmine (1803–64), córka pastora Johanna Gottholda Leupolda w Mülsen (Saksonia); – ożenił się w 1880 z angielską pianistką Klarą Meller z Bristolu.

Życiorys

Po nauce u ojca Hermann Kretzschmar został w 1862 r. alumnem Evangelische Kreuzgymnasium w Dreźnie. W 1867-68 był drugim prefektem chóru chłopięcego Kreuzchor i famulusem kantora Ernsta Juliusa Otto (1804-1877), który nauczył go też teorii muzyki i kompozycji. Następnie Kretzschmar studiował filologię i muzykologię w Lipsku, gdzie był uczniem m.in. Friedricha Ritschla i Oscara Paula. W 1871 r. został doktorem filozofii po obronie pracy o zapisie nutowym przed Gwido z Arezzo (ur. 990-1000, zm. 1045-1050). W latach 1869-70 uczył się także w Konserwatorium Lipskim, gdzie od 1871 r. był także nauczycielem.

Jednocześnie działał jako wirtuoz organowy i dyrygent różnych chórów lipskich (Euterpe, Ossian, Bach-Verein, Singakademie), ale z powodów zdrowotnych musiał w 1876 r. ograniczyć pole działania i zrezygnował ze wszystkich urzędów. Po rocznym pobycie w Moguncji jako kapelmistrz teatralny został w 1877 r. uniwersyteckim dyrektorem muzycznym w Rostoku, gdzie w 1880 r. objął stanowisko miejskiego dyrektora muzycznego. W związku z tą działalnością powstał pierwszy tom Führers durch den Konzertsaal (3 tomy, 1888–90).

W 1887 r. Hermann Kretzschmar został uniwersyteckim dyrektorem muzycznym w Lipsku. Prowadził wykłady z historii muzyki w Konserwatorium Lipskim i na uniwersytecie. W 1895 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Pierwszym ważnym streszczeniem jego naukowej pracy jest książka pt. Musikalische Zeitfragen wydana w 1903 roku. W 1904 r. powołano go na Katedrę Historii Muzyki na uniwersytet w Berlinie, gdzie stworzył historyczno-muzyczne seminarium. Jednym z jego tamtejszych uczniów był Curt Sachs. W 1907 r. został komisarycznym kierownikiem Instytutu Muzyki Kościelnej, w latach 1909-20 był następcą Josepha Joachima jako dyrektor Wyższej Szkoły Muzycznej, a od 1912 r. był przewodniczącym Komisji Historyczno-Muzycznej.

Okres berliński przedstawia apogeum działalności Kretzschmara. Wprowadził nowe metody i przedmioty nauczania np. kurs o stworzeniu i opracowaniu starej muzyki, szkołę operową, gimnastykę rytmiczną, kształcenie słuchu i improwizacji. Jego prace mają zasadnicze postępowe znaczenie. Dzięki swojej pedagogicznej i organizacyjnej działalności przygotował reformy Leo Kestenberg (1882–1962).

Hermann Kretzschmar zmarł 10 maja 1924 w Berlinie-Schlachtensee i został pochowany na cmentarzu ewangelickim Evangelischer Kirchhof Nikolassee w Berlinie.

Dzieła (wybór)

• Führer durch den Konzertsaal. Leipzig 1887-90.
• Anregung zur Förderung der musikalischen Hermeneutik. w: Jahrbuch der Musikbibliothek Peters, tom 9 (1902), s. 45–66.
• Neue Anregungen zur Förderung musikalischer Hermeneutik. w: Jahrbuch der Musikbibliothek Peters, tom 12 (1905), s. 73–86.
• Geschichte des Neuen deutschen Liedes. Leipzig 1911.
• Geschichte der Oper. 1919.
• Einführung in die Musikgeschichte. 1920.

Literatura

• Thomas-M. Langner: „Kretzschmar, Hermann” w: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 13, Duncker & Humblot, Berlin 1982, ISBN 3-428-00194-X, s. 19, online.

Linki

• Pisma Hermanna Kretzschmara i o nim w Deutsche Digitale Bibliothek.