Hans Makart
Hans Makart (ur. 28 maja 1840 w Salzburgu; zm. 3 października 1884 w Wiedniu) – austriacki malarz, grafik i projektant dekoracji wnętrz, przedstawiciel akademizmu. (wyznanie katolickie)
![]() |
Hans Makart, ok. 1875. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia
- Ojciec : Johann (1815–49), pracownik na zamku arcybiskupim Mirabell, malarz amator.
- Matka : Katharina z domu Rüßmayr (1820–1901).
- Ożenił się : 1) w 1869 z Amalie Roithmayer (zm. 1873) z Monachium, 2) w Hietzing w 1881 z tancerką Berthą Linda.
- Dzieci : 2 z pierwszego małżeństwa.
Życiorys
Hans Makart studiował malarstwo w latach 1860-65 w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium u Carla Theodora von Pilotyego (1826–1886). Tam zaprzyjaźnił się z Franzem von Lenbachem (1836–1904). W tym czasie odbył podróże do Londynu, Paryża (1862) i Rzymu (1863). Dzięki obrazom Nowoczesne amorki (Moderne Amoretten; Wiedeń, Zentralsparkasse der Gemeinde Wien) i Dżuma w Florencji (Pest in Florenz; Schweinfurt), które zaprezentował w 1868 w Monachium, stał się znany w europejskim świecie artystycznym. Jedni oceniali je jako wyraz „czystego” malarstwa, a inni jako szczyt zepsucia.
W 1869 został powołany do Wiednia, gdzie na koszt miasta otrzymał atelier. Powołanie to miało ożywić i odnowić wiedeńskie malarstwo po śmierci Carla Rahla (1812–1865). We wczesnym okresie wiedeńskiej twórczości Hans Makart tworzył dzieła wielkoformatowe, np. Abundantia – dary ziemi; dary morza (Abundantia – Die Gaben der Erde; Die Gaben des Meeres, 1870; Paryż, Luwr) i Wenecja oddaje hołd Katarzynie Cornaro (Venedig huldigt Caterina Cornaro, 1872/73, Wiedeń, Österreichische Galerie Belvedere). W krótkim czasie stał się poszukiwanym portrecistą. W zimie 1875/76 przebywał razem z Franzem von Lenbachem, Viktorem Tilgnerem (1844–1896) i innymi w Aleksandrii i Kairze. W 1877 podróżował do Belgii i Holandii, a w latach 1877–78 do Hiszpanii i Maroka. Krótko po tym ukończył monumentalny obraz Wjazd cesarza Karola V do Antwerpii (Der Einzug Karls V. in Antwerpen, 1878, Kunsthalle w Hamburgu), który odniósł duży sukces na światowej wystawie w Paryżu w 1878.
W 1879 został profesorem malarstwa historycznego w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. W tym samym roku zaprojektował historyczną część korowodu (przede wszystkim renesansowe kostiumy), który był zorganizowany w Wiedniu z okazji srebrnej rocznicy ślubu pary cesarskiej. W tym czasie jego popularność osiągnęła apogeum. Hans Makart zajmował się także wyposażaniem i projektowaniem klatki schodowej w Kunsthistorisches Museum w Wiedniu (1881). W ostatnich latach życia powstało jego kilka architektonicznych szkiców, monumentalne obrazy, np. Polowanie Diany (Die Jagd der Diana, 1880, Sarasota, Ringling Museum of Art), jak również cykl z motywami z Pierścienia Nibelungów (Ring des Nibelungen, 1883, Riga, Mus. f. Ausländ. Kunst) jako wyraz hołdu dla zmarłego Richarda Wagnera (1813–1883).
Obrazy (wybór)
- Neron przy pożarze w Rzymie, 1865.
- Eugenie Scheuffelen, 1867, Österreichische Galerie Belvedere, Wiedeń.
- Nowoczesne amorki, 1868.
- Magdalena von Plach, 1870, Österreichische Galerie Belvedere, Wiedeń.
- Faun grający na syrindze, ok. 1870, Galeria Malarstwa i Rzeźby Muzeum Narodowego w Poznaniu.
- Alegoria Miłości, Muzeum Kolekcji Jana Pawła II w Warszawie.
- Amalie Makart, 1871-72, Residenzgalerie, Salzburg.
- Kobieta w czarnej sukni, 1873, własność prywatna.
- Triumf Ariadny, 1873-74, Österreichische Galerie Belvedere, Wiedeń.
- List miłosny, 1875, własność prywatna.
- Śmierć Kleopatry, 1875, Staatliche Museum, Kassel.
- Charlotte Wolter jako Messalina, 1875, Wiedeńskie Muzeum.
- Dama w czerwieni, 1875, Lentos Kunstmuseum, Linz.
- Wjazd cesarza Karola V do Antwerpii, 1878, Kunsthalle, Hamburg.
- Faust i Małgorzata, 1879, Germanisches Nationalmuseum, Norymberga.
- Sokolniczka, 1880, Nowa Pinakoteka, Monachium.
- Zwycięstwo światłości na ciemnością, 1883–1884, Österreichische Galerie Belvedere, Wiedeń.
- Dary Ziemi, 1887, Luwr, Paryż.
- Pięć zmysłów, Österreichische Galerie Belvedere, Wiedeń.
Literatura
- Friedrich Pollak: "Makart, Hans" w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 52, Duncker & Humblot, Leipzig 1906, s. 158–164 (online).
- Gerbert Frodl: Makart, Hans w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 15, Duncker & Humblot, Berlin 1987, ISBN 3-428-00196-6, s. 722. (online).
Linki
- Prace Hansa Makarta w Google Cultural Institute - Art Project.