Gustav Schwab

Gustav Benjamin Schwab (ur. 19 czerwca 1792 roku w Stuttgarcie, zm. 4 listopada 1850 roku tamże) - niemiecki teolog, profesor w gimnazjum i pisarz zaliczany do szwabskiej szkoły poezji. Poprzez swoje Sagen des klassischen Altertums (1838–1840) stworzył klasykę niemieckojęzycznej literatury dziecięcej i młodzieżowej. (wyznania ewangelickiego)

Gustav schwab 1850
Gustav Schwab, 1850.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Johann Christoph (1743–1821), profesor filozofii w Stuttgarcie, radca dworu; matka Friederike (1758–1831) z domu Rapp; wujek Johann Heinrich Dannecker (1758-1841), rzeźbiarz; – ożenił się w Stuttgarcie w 1818 roku z Sophie Karoline (1795–1865),córką Christiana Gottlieba Gmelina (1749–1818), prawnika i profesora prawa na uniwersytecie w Tybindze; miał 3 synów (1 wcześnie zmarł).

Życiorys

Gustav Schwab wyrastał w ewangelicko-humanistycznej atmosferze wykształconej szwabskiej rodziny mieszczańskiej. Po ukończeniu gimnazjum w rodzinnym mieście studiował w latach 1809-14 jako stypendysta Evangelisches Stift Tübingen na tamtejszym uniwersytecie filologię, filozofię oraz teologię. W Tybindze zawarł przyjaźń z Johannem Ludwigem Uhlandem, Justinusem Kernerem i Karlem Mayerem.
Wiosną 1815 roku odbył podróż do Berlina i zwiedził północ Niemiec. Późniejsze podróże prowadziły go do Paryża (1827), Sztokholmu (1841), Wiednia (1845) jak również na północ Włoch i do Szwajcarii. Odbywał także liczne piesze wędrówki w Szwabi, Palatynacie i w dolinie Renu.
W 1817 roku został profesorem języków klasycznych w gimnazjum (obecnie Eberhard-Ludwigs-Gymnasium Stuttgart) w Stuttgarcie. Funkcja ta stworzyła mu wiele okazji do pisania okolicznościowych wierszy, przemów dla wirtemberskiego dworu. Pisał recenzje i artykuły dla Blättern für literarische Unterhaltung oraz w latach 1828-38 redagował dział poezji w Morgenblatt für gebildete Stände.
Schwab był mecenasem nie tylko młodych szwabskich autorów takich jak Eduarda Mörike, Hermanna Kurza, Wilhelma Hauffa, ale również nieszwabskich jak np. August von Platen, Nikolausa Lenau czy Ferdinanda Freiligratha.
Gustav Schwab zebrał rozproszone wiersze Friedricha Hölderlina, które wydał jego syn Christoph Theodor.
W 1837 roku przyjął posadę pastora w Gomaringen, w 1841 roku wrócił do Stuttgartu, gdzie został pastorem w kościele St. Leonhard, w 1842 został dziekanem, a w 1847 uniwersytet w Tybindze wyróżnił go tytułem doctora honoris causa teologii.
Zmarł 4 listopada 1850 roku, a grób jego znajduje się na cmentarzu Hoppenlau-Friedhof w Stuttgarcie.

Znaczenie

Gustav Schwab wspierał przez wezwania i kreatywną pomoc uchodźców greckich i polskich (po upadku powstania listopadowego z 1830 roku). Jako lokalny patriota zabiegał o wzniesienie w Stuttgarcie pomnika Friedricha Schillera i przy tej okazji opublikował w 1840 roku Schiller's Leben in drei Büchern oraz Urkunden über Schiller und seine Familie. Jako literacki obywatel świata pokazał się poetyckimi przekładami francuskimi (Lamartine, Hugo) i polskimi (poezje Adama Mickiewicza) jak również zbiorem greckich i rzymskich prozaików i poetów. Z jego własnych wierszy niewiele pozostało i są to przeważnie wiersze odnoszące się do historycznych punktów zwrotnych czy tragicznych wydarzeń. W przeciwieństwie do tego wciąż ukazują się nowe edycje jego streszczenie antycznej mitologii dla szerokiej publiki nie posiadającej klasycznego przygotowania Die schönsten Sagen des klassischen Alterthums (3 tomy, 1838-40), które uważane jest przez znawcę literatury dr Stephanie Jentgens za "ludową księgę Niemców".

Die schönsten Sagen des klassischen Altertums

Celem Schwaba było streszczenie możliwie jak największej ilości greckich i rzymskich mitów i przybliżenie ich w sposób dostępny i jak najbardziej zbliżony do oryginału. Pierwotnie miały służyć uczniom wyższych klas, ale już bardzo wcześnie jego pracę czytały młode kobiety i dorośli. Sceny zbyt okrutne czy erotyczne osłabiał. Jego dzieło zostało przetłumaczone na 12 języków i jest najbardziej rozpowszechnionym dziełem tego gatunku.
Treść:

Tom pierwszy
Księga I: Prometeusz; Pokolenie; Deukalion i Pyrra; Io; Faeton; Europa; Kadmos; Penteusz; Perseusz; Ion; Dedal i Ikar
Księga II: Argonauci
Księga III: Meleager i polowanie na dzika kalidońskiego; Tantal; Pelops; Niobe; Salmoneus
Księga IV: Z sagi o Heraklesie
Księga V: Bellerofontes; Tezeusz; Saga o Edypie
Księga VI: Siedmiu przeciw Tebom; Epigoni; Alkmeon i naszyjnik; Saga o Herkalidach

Tom drugi
Zawiera sześć ksiąg o Troi

Tom trzeci
Księga I: Ostatni Atrydzi
Księga II i III: Odyseusz
Księga IV, V i VI: Eneasz

Dzieła (wybór)

  • Gedichte. Cotta, 1828–1829.
  • Wanderungen durch Schwaben, 1837.
  • Buch der schönsten Geschichten und Sagen für Alt und Jung wieder erzählt, 1836-37.
  • Die schönsten Sagen des klassischen Alterthums. Nach seinen Dichtern und Erzählern, 1838–1840.online
  • Schillers Leben in drei Büchern, 1840.

Literatura

  • Hermann Fischer: „Schwab, Gustav.” W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 33, Duncker & Humblot, Leipzig 1891, s. 153–155 (online).
  • Nikolaus Gatter: „Schwab, Gustav” W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 23, Duncker & Humblot, Berlin 2007, ISBN 978-3-428-11204-3, s. 772 (online).

Linki