Gustav Pauli

Theodor Gustav Pauli (ur. 2 lutego 1866 w Bremie; zm. 8 lipca 1938 w Monachium) – niemiecki historyk sztuki i dyrektor muzeum w Bremie i Hamburgu. (wyznanie ewangelickie)

Max Slevogt, Gustav Pauli, 1924
Gustav Pauli. Autor: Max Slevogt. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: Alfred (1827–1915), doktor prawa, prokurator, senator w Bremie;
  • Matka: Emilie (lub Luise) (1833–90), córka Wilhelma Albersa (1800–76, dr pawa, senator w Bremie) i Therese Offensandt (1809–40);
  • Brat: Adolf (1860–1947), dyplomata, niemiecki poseł w Brazylii i na Kubie;
  • Ożenił się: w Bremie w 1896 z pisarką Magdaleną z domu Melchers (psudonim Marga Berck) (1875–1970);
  • Dzieci: 2 synów (1 zginął na wojnie) i córka.

Życiorys

Gustav Pauli, po maturze zdanej w 1885 r. w gimnazjum w Bremie, zaczął studia na uniwersytecie w Strasburgu, które kontynuował w Lipsku u Antona Springera (1825–1891) i w Bazylei u Jacoba Burckhardta (1818–1897). Po doktoryzacji w Lipsku w 1889 r. otrzymał posadę pomocnika naukowego w Gabinecie Miedziorytów w Dreźnie (Kupferstichkabinett Dresden). Od 1894 r. pracował jako bibliotekarz w akademii w Dreźnie.

W 1899 r. wrócił do rodzinnego miasta, aby kierować muzeum Kunsthalle, którego w 1905 r. został oficjalnie dyrektorem. Za jego kadencji muzeum wzbogaciło się o liczne prace niemieckich i francukich impresjonistów m.in. Maxa Liebermanna (1847–1935), Lovisa Corintha (1858–1925), Gustave'a Courbet'a (1819–1877), Auguste'a Rodin'a (1840–1917). Jednak w 1911 r. przy zakupie obrazu Pole maków Vincenta van Gogha (1853–1890) pojawił się protest niemieckich artystów. Razem z Leopoldem von Kalckreuthem (1855–1928), Maxem Klingerem (1857–1920) i Franzem von Stuckiem (1863–1928) i innymi założył w 1903 r. Niemiecki Związek Artystów (Deutscher Künstlerbund). Wówczas skupiał się wokół niego krąg przyjaciół tzw. „Die goldene Wolke“, do którego należeli Rainer Maria Rilke (1875–1926), Rudolf Alexander Schröder (1878–1962), Alfred Walter Heymel (1878–1914), Heinrich Vogeler (1872–1942) i bremeńskie małżeństwo kolekcjonerów Johann Georg (1845–1911) i Adele Wolde (1852–1932).

W 1914 r., po śmierci przyjaciela Alfreda Lichtwarka (1852–1914), został powołany na dyrektora hamburskiego muzeum Kunsthalle. Tutaj w 1919 r. otworzył galerię malarstwa i w 1922 r. gabinet miedziorytów. Odrzucił ekspresjonizm niemiecki, chociaż znał osobiście Edvarda Muncha (1863–1944), którego wysoko cenił. To doprowadziło do kontrowersji z jego współpracownikiem Maxem Sauerlandtem (1880–1934). W 1931 r. Kunsthalle utraciła w pożarze monachijskiego Pałacu Szklanego (Glaspalast) kilka najważniejszych dzieł. Z powodu nieugiętego popierania jakości artystycznej wbrew panującym politycznym poglądom został przymusowo przeniesiony w 1933 r. w stan spoczynku.

W 1928 r. Gustav Pauli prowadził wykłady na Uniwersytecie Harwardzkim, po czymu w 1935 r. nastąpiła z inicjatywy towarzystwa Carl-Schurz-Gesellschaft kolejna podróż z odczytami po Stanach Zjednoczonych. W 1936 r. opublikował autobiografię, w której wspomniał zaprzyjaźnionych z nim polityków, artystów i uczonych, a także kolegów takich jak Aby Warburg (1866–1929) (nad którego grobem wygłosił mowę pogrzebową) i Erwin Panofsky (1892–1968).

Gustav Pauli zmarł 8 lipca 1938 r. w Monachium. Pochowany został na cmentarzu Riensberg (Friedhof Riensberg) w Bremie.

Dzieła (wybór)

  • Gainsborough, Künstlermonographie. Verlag von Velhagen & Klasing, Bielefeld, Leipzig, 1904.
  • Hans Sebald Beham ein kritisches Verzeichnis seiner Kupferstiche, Radierungen und Holzschnitte, Straßburg 1911.
  • Philipp Otto Runge. Bilder und Bekenntnisse. Herausgegeben und eingeleitet von Gustav Pauli. Furche-Verlag, Berlin, 1918.
  • Die Kunst und die Revolution. Verlag Bruno Cassirer, Berlin, 1921.
  • Die Kunsthalle zu Hamburg 1914 - 1924. Bericht über die letzten zehn Jahre der Verwaltung. Trautmann Verlag, Hamburg, 1925.
  • Die Hamburger Meister der guten alten Zeit. Hyperion Verlag, München, 1925.
  • Die Kunst des Klassizismus und der Romantik. Propyläen Verlag, Berlin, 1925.
  • Erinnerungen aus sieben Jahrzehnten. Wunderlich Verlag, Tübingen, 1936.

Literatura

  • Jörg Deuter: Pauli, Theodor Gustav w: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 20, Duncker & Humblot, Berlin 2001, ISBN 3-428-00201-6, s. 121. (online).

Linki

  • Konstantin Hermann: Pauli, Theodor Gustav w: Institut für Sächsische Geschichte und Volkskunde (Hrsg.): Sächsische Biografie.

Nowości

Popularne artykuły