Albert Grünwedel

Albert Grünwedel (ur. 31 lipca 1856 r. w Monachium; zm. 28 października 1935 r. w Lenggries) był niemieckim indologiem, tybetologiem, archeologiem i etnologiem, który zorganizował dwie wyprawy do chińskiego miasta Turfan. (wyznanie katolickie)

Albert Grünwedel. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia ↑

Ojciec Karl (1815–95), litograf, malarz; matka Fanny La Roche; – ożenił się z Marią Herrmann (1856–1928); miał 2 synów i 2 córki.

Życiorys ↑

Albert Grünwedel uczęszczał w latach 1867–1875 do Gimnazjum im. Maksymiliana (niem. Maximiliansgymnasium) w Monachium, po czym w latach 1876–79 studiował historię sztuki, filologię klasyczną, archeologię i języki azjatyckie na Uniwersytecie Monachijskim. Jego nauczycielami tam byli Wilhelm von Christ, Leonhard Spengel, Heinrich Brunn, Karl von Halm, Konrad Bursian, Ernst Trumpp i Ernst Kuhn. W 1879 r. doktoryzował się pracą »Das sechste Kapitel der Rūpasiddhi nach drei singhalesischen Pali-Handschriften herausgegeben«. Ostatecznie poświęcił się karierze muzealnej i w 1883 r. został asystentem dyrektora Królewskiego Muzeum Etnograficznego (niem. „Königliches Museum für Völkerkunde), Adolfa Bastiana. Za swoje liczne publikacje dotyczące sztuki buddyjskiej, archeologii Azji Centralnej i języków himalajskich otrzymał w 1891 r. tytuł profesora honorowego Uniwersytetu Berlińskiego, a w 1904 r. został dyrektorem muzeum. W 1916 r. otrzymał tytuł tajnego radcy. W 1921 r. przeszedł na emeryturę i w 1923 r. powrócił do Bawarii, aby poświęcić się tam dalszym badaniom.

Bardzo liczne są pisma Alberta Grünwedela. Zajmował się w nich głównie studiami indyjsko-buddyjskimi, publikował także wiele pism etnologicznych oraz opracował i wydał słownik języka lepcza George'a Byres'a Mainwaringa (1825–1893). Najważniejsze jego prace to »Buddhistische Kunst in Indien« (1893) i »Mythologie des Buddhismus in Tibet und der Mongolei« (1900). W pierwszej z nich dostarczył klucz do zrozumienia sztuki i kultury Gandhāra, o której później obszerne dzieło napisał francuski uczony Alfred Foucher (1865–1952). Albert Grünwedel doprowadził buddyjską sztukę zachodnio-północnych Indii według ścisłych archeologicznych zasad do wzorów greckich, na przykład obraz Buddy do typu Apollo, Wadżrapani do opancerzonej Ateny. Drugie dzieło przedstawia lamaicki zbiór rosyjskich książąt Uchtomskich i stanowi wgląd w panteon i ikonografię lamaizmu (buddyzmu tybetańskiego), co było nowością w tamtych czasach.

Albert Grünwedel  zorganizował także dwie pruskie ekspedycje do Turfanu w latach 1902/03 i 1905/07, które rozszerzyły wiedzę o buddyzmie i stanowiły pomost między kulturami Wschodu i Zachodu. W kontekście tych ekspedycji napisał prace »Bericht über archäologische Arbeiten in Idikutschari« (1903) i »Alt-Kutscha« (1920). W porównaniu do swojego asystenta, który kierował drugą wyprawą do Turfanu, Alberta von Le Coqa prowadził badania ostrożniej, jednak i tak kazał skuć całe freski w jaskini i przetransportować do Europy, ale wcześniej wszystko sfotografował i kazał sporządzić dokładne rysunki. Doszło także do rywalizacji z Le Coqiem i Wilhelmem von Bode.

W późniejszych latach Albert Grünwedel (1856–1935) – indolog, tybetolog, archeolog i etnolog, który zorganizował dwie wyprawy do chińskiego miasta Turfan. zajmował się zwłaszcza tybetologią (»Die Geschichten der 84 Zauberer«, 1916; »Die Tempel von Lhasa«, 1919). Wspomnieć przy tym należy, że niektóre jego późniejsze prace były mało krytyczne (»Tusca«, 1922; »Die Teufel des Avesta«, 1924), co jednak nie może umniejszyć znaczenia tego badacza.

Dzieła (wybór) ↑

Literatura ↑

Linki ↑