August Grisebach
Heinrich August Rudolf Grisebach (ur. 17 kwietnia 1814 w Hanowerze; zm. 9 maja 1879 w Getyndze) – niemiecki botanik uważany za założyciela geografii roślin jako samodzielnej dyscypliny nauki. Jego skrót jako autora naukowej nazwy botanicznej brzmi "Griseb.". (wyznanie ewangelickie)
 |
| August Grisebach. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia ↑
Ojciec Rudolph (1773–1837); matka Louise Meyer (1793–1876); wujek Georg Friedrich Wilhelm Meyer (1782–1856), botanik i profesor leśnictwa na uniwersytecie w Getyndze; – ożenił się w 1844 z Eveline Reinbold (1822–86); dzieci Hans (1848– 1904), Eduard (1845–1906); wnuk Paul Leverkühn (1867–1905), ornitolog.
Życiorys ↑
August Grisebach studiował w latach 1832-34 medycynę i botanikę w Getyndze i od 1834 do 1836 w Berlinie, gdzie uzyskał tytuł doktora po obronie dysertacji Observationes quaedam de Gentianearum familiae charactere. Po habilitacji w 1837 r. został w Getyndze Privatdozentem botaniki, następnie w 1841 profesorem nadzwyczajnym, w 1847 r. profesorem zwyczajnym nauk przyrodniczych i w 1875 r. profesorem botaniki. Jednocześnie od 1847 r. był dyrektorem Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu w Getyndze. Od 1844 r. był członkiem Niemieckiej Akademii Przyrodników — Leopoldina (niem. Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina). W 1878 r. otrzymał tytuł tajnego radcy rządu.
Grisebach już w młodości założył zielnik i jako dwunastolatek nawiązał kontakt z powodu wymiany roślinnej z profesorem Kurtem Sprengelem (1766–1833) z Halle. Liczne podróże badawcze zaprowadziły Grisebacha m.in. do Prowansji (1833), na Bałkany (1839/40), Norwegii (1842), w Pireneje (1850), Siedmiogrodu i Karpat (1852). W 1838 r. opublikował fundamentalne pismo Über den Einfluß des Klimas auf die Begrenzung der natürlichen Floren poświęcone wpływom klimatu na ograniczenie naturalnej flory. Jego celem było przedstawienie wegetacji poszczególnych krajów według przeprowadzonego planu. Temu służyły jego monografie opisujące florę regionów, będące często na wiele lat najważniejszymi dziełami w tym zakresie. Opracował zbiory z Argentyny dostarczone przez Paula Günthera Lorentza i Georga Hansa Emmo Wolfganga Hieronymusa. Opierając się na stworzonych m.in. przez Alexandra von Humboldta teoretycznych podstawach wydał Vegetation der Erde nach ihrer klimatischen Anordnung (1872), jako pierwszy globalny przegląd szaty roślinnej całej powierzchni ziemi. Podstawą jego klasyfikacji są warunki klimatyczne ze szczególnym uwzględnieniem temperatury. Uwarunkowania geologiczne i rozwój historyczny zeszły na drugi plan, co mogło mieć związek z jego negatywnym nastawieniem do darwinizmu. Jego podział początkowo na 54, a później 60 form wegetacyjnych brany jest często jeszcze dzisiaj jako podstawa.
Dzieła (wybór) ↑
- Reise durch Rumelien und nach Brussa im Jahre 1839. Göttingen 1841.
- Ueber die Bildung des Torfs in den Emsmooren aus deren unveränderter Pflanzendecke. Göttingen 1845.
- Systematische Bemerkungen über die beiden ersten Pflanzensammlungen Philippi's und Lecher's im südlichen Chile und an der Maghellans-Strasse. - Göttingen 1856.
- Systematische Untersuchungen über die Vegetation der Karaiben, insbesondere der Insel Guadeloupe. Göttingen 1857.
- Die Vegetation der Erde nach ihrer klimatischen Anordnung : ein Abriss der vergleichenden Geographie der Pflanzen. Leipzig 1872.
Literatura ↑
- Helmut Dolezal: „Grisebach, Heinrich August Rudolf” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 7, Duncker & Humblot, Berlin 1966, s. 96.
- Ernst Wunschmann: „Grisebach, August” w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 49, Duncker & Humblot, Leipzig 1904, s. 551–554.
Linki ↑
- Pisma Augusta Grisebacha i o nim w Deutsche Digitale Bibliothek.