Jakob Gretser
Jakob Gretser (ur. 27 marca 1562 r. w Markdorf; zm. 29 stycznia 1625 r. w Ingolstadt) - niemiecki filolog łaciński, historyk, dramaturg, jezuita i reprezentant kontrreformacji w Niemczech.
 |
| Jakob Gretser. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia ↑
Ojciec Veltin Grätscher der Älter (zm. 1575), rajca i burmistrz w Markdorf.
Życiorys ↑
Jakob Gretser uczęszczał od 1576 r. do seminarium jezuickiego w Insbrucku. W 1578 wstąpił do zakonu jezuitów. Nowicjat spędził w Landsbergu, odbył zwyczajową pielgrzymkę do Pont-à-Mousson (Lotaryngia). W latach 1580-84 przebywał w Monachium, a później był dwa lata nauczycielem w Humaniora we Fryburgu (niem. Freiburg im Üechtland, Szwajcaria). Jesienią 1586 r. przybył do Ingolstadt, gdzie w 1588 r. nabył tytuł magistra filozofii. W 1589 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Od 1592 r. prowadził katedrę dogmatyki i teologii kontrowersyjnej. W latach 1605-1609 i od 1616 r. był oddelegowany do publicystyczno-naukowych prac w służbie kontrreformacji.
Jakob Gretser napisał ponad 300 pism, z czego ponad 100 w języku łacińskim, w których poruszał tematykę filologiczną i zajmował się historią Kościoła. Przetłumaczył i wydał greckich autorów, opublikował grecką gramatykę, napisał 23 dramaty i liczne pisma kontrreformacyjne. Jego opisy tradycji religijno-kościelnych (pielgrzymki, procesje, uwielbienie Krzyża i Marii) stanowią doskonałe źródło dla badania ówczesnego folkloru religijnego. Droga humanizmu w jego pismach prowadziła od powrotu do pogańskiego antyku do chrześcijańskiej starożytności i stała się zwrotem do starych źródeł wiary. Chrześcijańska treść została związana w antycznej formie, która przekształciła humanistyczne dziedzictwo i doprowadziła przez wiarę do zwycięstwa nad starożytnością. Temu samemu celowi służyło gloryfikacja bawarskiego domu książęcego mająca udowodnić prawo bawarskiej linii do godności elektorskich. Chodziło przy tym nie tylko o względy polityczne, ale także o wzmocnienie przewodniej pozycji bawarskich Wittelsbachów w działaniach kontrreformacyjnych. Na tej podstawie wziął też udział w rozmowach religijnych w Ratyzbonie w 1601 r. i razem z Albertem Hungerem oraz Adamem Tannerem reprezentował katolików w rozmowach religijnych z protestantami reprezentowanymi przez Ägidiusa Hunniusa Starszego, Jacoba Heilbronnera, Magnusa Agricolę i Davida Runge . Jakob Gretser ucieleśnia swoją działalnością ideał edukacji kontrreformacyjnej, której religijne i polityczne komponenty są jeszcze nierozłącznie połączone w jedności w wierze.
Dzieła (wybór) ↑
- Theses ex toto cursu philosophico, 1591.
- Rudimenta linguae graecae ex primo libro institutionum Iacobi Gretseri , 1595.
- Nomenclator latino-graecus , 1596.
- Apologia Societatis Jesu in Gallia ad christianissimum Galliae et Navarrae regem Henricum IV , 1599.
- Responsum Jacobi Gretseri ad theses Aegidii Hunnii ... de colloquio cum pontificiis ineundo ... , 1602.
- Historia iesuitici ordinis, 1605.
- Opera omnia, 17 tomów, 1734-41.
Literatura ↑
- Werner: „Gretser, Jakob”. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 9, Duncker & Humblot, Leipzig 1879, s. 644.
- Leonhard Lenk: „Gretser, Jakob”. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 7, Duncker & Humblot, Berlin 1966, ISBN 3-428-00188-5, s. 51-53.
Linki ↑
- Biografia w Historisches Lexikon der Schweiz (HLS).
- Gretser, Jacob SJ unter 100 ausgewählte Autoren, Tirolensia Latina, Geschichte der lateinischen Literatur in Tirol, Universität Innsbruck, Institut für Sprachen und Literaturen w Internet Archive).