Gotthold Stäudlin


Gotthold Friedrich Stäudlin (ur. 15 października 1758 w Stuttgarcie; zm. 17 września 1796 w Strasburgu) - wirtemberski poeta i prawnik. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia


Bracia Gottlieb Friedrich (zm. 1776) i Karl Friedrich; siostry Charlotte i Christiane - matka poety i filozofa Friedricha Theodora Vischera.

Życiorys


Gotthold Stäudlin już jako 16-latek uzyskał uznanie jako poeta i otrzymał w gimnazjum wieniec laurowy. W 1776 roku napisał wiersz na okoliczność śmierci brata Gottlieba Friedricha, który ukazał się w Schwäbisches Magazin. Wiersz ten skłonił Christiana Schubarta do wypowiedzi, że Stäudlin jest przypuszczalnie "największym geniuszem poetyckim w Wirtembergii". 2 sierpnia tegoż roku immatrykulował na uniwersytet w Tybindze, aby podobnie jak ojciec studiować prawo. Od 1777 r. utrzymywał kontakt z Johannem Jakobem Bodmerem. Po ukończeniu studiów mieszkał w Stuttgarcie, gdzie przez pierwsze lata zajmował się pracami literackimi, a od 1786 r. pracował jako adwokat.

Jego pierwszą wywołującą powszechny podziw pracą był poemat Albrecht von Haller (1780). W następnym roku opublikował Proben einer deutschen Aeneis, nebst lyrischen Gedichten. We wrześniu 1781 r. ukazał się jego almanach Schwäbischer Musenalmanach auf das Jahr 1782, a do 1787 kolejne wokół których skupiali się młodzi szwabscy poeci. W dwóch ostatnich rocznikach almanachu w 1792 i 1793 Musenalmanach i Poetische Blumenlese opublikował swoje pierwsze liryki Friedrich Hölderlin.

14 nowych poematów opublikował w 1782 r. pt. Vermischte poetische Stüke. Stäudlin dążył do wielkiej lirycznej formy, a przez wybór formy hymnu wykazuje historyczne tendencje. W tym samym roku zaczęła się jego waśń z Friedrichem Schillerem, która zaszkodziła jego wcześnie uzyskanej renomie. Trudno dzisiaj jednoznacznie ustalić czy postać Hillinga w powieści sentymentalnej Wallbergs Briefe an seinen Freund Ferdinand (1783) odnosi się do autora Zbójców. Podobnie opublikowana dopiero w 1788 r. pieśń Lied eines Vagabunden ma także związek z Schillerem.

W 1783 r. Stäudlin wydał spuściznę Bodmera, do czego go Bodmer upoważnił. Dopiero w 1794 r. ukazały się listy do Bodmera Briefe berühmter Deutscher an Bodmer, które obejmowały okres od 1744 do 1773 r., a które Bodmer sam uporządkował. W 1788 r. i 1791 r. Stäudlin wydał w dwóch tomach swoje wiersze zebrane Gedichte.

W 1790 r. entuzjastycznie zareagował na początek rewolucji francuskiej i napisał z tej okazji wiersz Galliens Freiheit (Wolność Galów). 14 lipca tegoż roku brał udział w święcie Konföderationsfest w Strasburgu. W styczniu 1791 r. w Wirtembergii został wprowadzony nowy śpiewnik kościelny, którego był jednym z redaktorów. Po śmierci Schubarta kontynuował wydawanie jego Chronik (Kronika). Z powodu profrancuskich i skierowanych przeciw despotycznym władzom wypowiedziom na łamach casopisma władze 27 marca 1793 r. zakazały wydawanie Chronik. Tym sposobem Stäudlin został wykończony finansowo i publicystycznie. Długi, depresja i nieudane projekty utrudniały mu dalszą twórczość. W 1795 r. musiał opuścić kraj, przez pewien czas przebywał w Schwarzwaldzie, gdzie wydał kilka numerów czasopisma Klio. 17 września 1796 r. utopił się w rzece Ill koło Strasburga.

W twórczości Stäudlina odnajdujemy wpływ Friedricha Gottlieba Klopstocka, Gottfrieda Augusta Bürgera, Christopha Martina Wielanda i Johanna Heinricha Vossa. Pośmiertnie, w 1827 r., ukazał się dwutomowy zbiór wierszy rodzeństwa Stäudlin Vermischte Gedichte der Geschwister Stäudlin.

Dzieła (wybór)


  • Albrecht von Haller : Ein Gedicht in drei Gesängen, 1780.
  • Lyrische Gedichte, 1781.
  • Schwäbische Blumenlese : auf das Jahr, 1782-1787.
  • Schwäbischer Musenalmanach : auf d. Jahr, 1782-1787.
  • Wallbergs Briefe an seinen Freund Ferdinand : Wahrheit oder Dichtung, wie ihr wollt, 1783.
  • Gedichte, 2 tomy, 1788/1791.
  • Briefe berühmter und edler Deutschen an Bodmer, 1794.

Literatura


  • Wilhelm Kühlmann: Killy Literaturlexikon. Tom 11, 2011.
  • Fischer, Hermann: Stäudlin, Gotthold w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 35, Duncker & Humblot, Leipzig 1893, s. 514-516.

Linki