Johannes Evangelista Gossner

Johannes Evangelista Gossner (także Johannes Evangelista Goßner; ur. 12 lub 14 grudnia 1773 w Hausen koło Waldstätten; zm. 30 marca 1858 w Berlinie) - niemiecki teolog, wybitny przedstawiciel ruchu ewangelickiego w Bawarii i założyciel misji. (wyznania katolickiego, a od 1826 ewangelickiego)

Johannes Evangelista Gossner. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia ↑

Ojciec Leonhard (wyz. katolickiego), zamożny rolnik; matka Therese Walch (wyz. katolickie); miał 9 starszego rodzeństwa.

Życiorys ↑

Johannes Evangelista Gossner uczęszczał do byłego gimnazjum jezuickiego Salvator-Gymnasium w Augsburgu, po czym studiował od 1792 r. filozofię i fizykę na uniwersytecie w Dillingen i w latach 1793-96 teologię w Ingolstadt. 9 października 1796 r. otrzymał w Dillingen święcenia duchowne. Pod wpływem Johanna Michaela Sailera, którego w 1794 r. pozbawiono stanowiska profesora i pism wskazanego przez niego Johanna Caspara Lavatera zaczął jako kapłan w katedrze w Augsburgu głosić odmienną od przyjętej naukę o usprawiedliwieniu, co zakończyło się w 1802 r. postępowaniem przeciw niemu i umieszczeniem go na kilka tygodni w placówce karnej dla księży w Göggingen.

Dzięki wprowadzonym zmianom przez nowy oświeceniowy rząd bawarski Gossner został w 1803 r. rehabilitowany i otrzymał posadę proboszcza w Dirlewang. Nawiązał tam kontakty z kręgami Niemieckiego Towarzystwa Chrześcijańskiego, w szczególności z jego sekretarzem Christianem Friedrichem Spittlerem, którego w 1811 r. przez kilka miesięcy zastępował. Od 1812 do 1819 r. był w Monachium jako beneficjent. W tym czasie wydał tłumaczenie Nowego Testamentu, nawiązał kontakt z berlińskim ruchem przebudzenia, a szczególnie z Augustem von Bethmannem Hollwegiem. Po krótkim okresie pracy jako nauczyciel religii w Düsseldorfie został w 1820 r. powołany do Sankt Petersburga do kościoła Malteserkirche, gdzie zbierał się zbór złożony z wielu wyznań i narodowości. W 1824 r. został stamtąd wypędzony. W następnych latach przebywał w Hamburgu, Lipsku i w różnych majątkach na Śląsku.

23 lipca 1826 r. przestąpił na protestantyzm i w latach 1829-1846 był księdzem w kościele Bethlehemskirche w Berlinie-Mitte. Tutaj rozwinął szeroką działalność, która wykraczała daleko poza pracę w zborze. W 1834 r. założył pierwszą ochronkę dla małych dzieci (w 1841 było ich już siedem). W 1833 r. był duchowym założycielem powstającego Męskiego Stowarzyszenia Chorych (niem. Männer-Krankenverein). 16 listopada 1833 r. założył Kobiece Stowarzyszenie Chorych (niem. Frauen-Krankenverein). W wyniku jego działalności powstał w 1837 szpital, który stał się placówką diakonijną Diakonissen- Mutterhaus.

12 grudnia 1836 r. pojawiło się u niego 6 młodych mężczyzn, których przygotował do pracy misyjnej. Był to początek jego działalności misyjnej we wszystkich częściach świata. Gossner przygotował 141 misjonarzy, którzy pracowali na wszystkich kontynentach oraz dał początek Towarzystwu Misyjnemu Gossnera (niem. Gossnersche Missionsgesellschaft), z którego pracy powstały kościoły ewangelicko-luterańskie w Ćhota Nagpur i Assamie w Indiach.

Johannes Evangelista Gossner napisał także rozważania biblijne na każdy dzień pt. Schatzkästchen, enthaltend biblische Betrachtungen auf alle Tage im Jahre zur Beförderung häuslicher Andacht und Gottseligkeit (1824). Jego pismo Das Herz des Menschen ein Tempel Gottes oder eine Werkstätte des Satans, in 10 Figuren sinnbildlich dargestellt (1812) znalazło zastosowanie w misji wewnętrznej oraz zewnętrznej i zostało przetłumaczone na ponad 23 języki pozaeuropejskie.

Dzieła (wybór) ↑

Literatura ↑

Linki ↑